نخستین رصدخانه سازمان فضایی ایران با حضور سرپرست سازمان فضایی دکتر حمید فاضلی و جمعی از مسئولان در مرکز فضایی البرز گشایش یافت . این رصدخانه در ماهدشت کرج در 70 کیلومتری تهران قرار دارد. مرکز فضایی البرز یکی از مراکز اصلی دریافت اطلاعات ماهوارهای در کشور است. ساخت این مرکز در سال۱۳۵۵ آغاز شد و در سال۱۳۵۷ به بهرهبرداری رسید. این مرکز کار دریافت، ذخیرهسازی، پردازش، مدیریت، تکثیر و نشر اطلاعات دریافتی از ماهوارهها را بهعهده دارد.
دکتر حمید فاضلی در مورد گشایش رصدخانه مرکز فضایی البرز گفت: این رصدخانه بزرگترین رصدخانه حرفهای استان البرز و یکی از پنج رصدخانه بزرگ کشور است که با کمک آن میتوان به رصد عمق فضا، کهکشان راهشیری و نیز اجرام سماوی پرداخت. سرپرست سازمان فضایی ایران افزود:
همچنین با استفاده از امکانات و تجهیزات این رصدخانه میتوان به مطالعه و رصد اجرام نزدیک و ماهوارههای عبوری از فضای کشور پرداخت و تصاویری از آنها تهیه کرد. فاضلی یادآور شد: با استفاده از تجهیزات این رصدخانه در مراحل آزمایشی با همکاری سازمان همکاریهای فضایی آسیا و اقیانوسیه (APSCO) به رصد ماهوارهها در مدار لئو و ژئو اقدام شد که تصاویر تهیهشده از دقت بالایی برخوردار است. وی همچنین از توسعه رصدخانههای سازمان فضایی کشور خبر داد و افزود: بهدنبال گشایش نخستین رصدخانه سازمان فضایی ایران، شبکهای از رصدخانهها در کشور ایجاد خواهد شد.
سرپرست سازمان فضایی ایران همچنین از تجهیز و راهاندازی تلسکوپ فضایی به طول یک متر خبر داد و گفت: این تلسکوپ در آینده نزدیک در محل سازمان فضایی نصب و راهاندازی میشود. دکتر فاضلی افزود: سازمان فضایی در جایگاه خود و زیرنظر رئیسجمهور توجه خاصی به تمامی حوزههای فضایی دارد و به همت کارشناسان این سازمان بهزودی در پژوهشکده فضایی، گروههای پژوهشی علوم و اکتشافات فضایی ایجاد میشود.
Meade® 16" LX200GPS Schmidt-Cassegrain Telescope
بهگفته فاضلی در آینده نزدیک نیز سازمان فضایی درنظر دارد بهمنظور توسعه و مطالعه نجوم و اکتشافات فضایی، ماهوارههایی با قدرت و قطر بیشتر طراحی و تولید کند.مهندس کورش رکنی از مدیران و طراحان رصدخانه مرکز فضایی البرز نیز اظهار داشت: تلسکوپ این رصدخانه از نوع 16اینچی اشمیت گاسکرین است که فاصله کانونی آن 410 میلیمتر است و قادر است تصاویر با وضوح بالا از اجرام آسمانی و ماهوارهها بگیرد.
گنبد این رصد خانه نیز چهار متر ارتفاع داشته و پیشرفتهترین تجهیزات جانبی برای آن تدارک دیده شده است. به گفته کارشناس مسئول رصدخانه مرکز فضایی البرز در مراحل آزمایشی کارکرد این رصدخانه، پروژههای بینالمللی همچون پایش اپتیکی اجرام نزدیک به زمین و رصد گذر زهره انجام شده و درنظر است در این رصدخانه امکان رصد آسمان تحت وب و بهصورت برخط (آنلاین) فراهم شود.
در این مراسم همچنین مهندس نعیمی از کارشناسان مرکز فضایی البرز اظهار داشت:که بعد از راهاندازی ماهواره ایرانست در مدار 26درجه، سیستم مانیتورینگ آن باقی مانده بود که با تلاش مهندسان ایرانی توانستیم 80درصد سامانه مانیتورینگ ماهواره ایرانست را با تکنولوژی ایرانی راهاندازی کنیم. گفتنی است بعد از راهاندازی ماهواره ایرانست در مدار مذکور، اغلب کانالهای تلویزیون جمهوری اسلامی ایران روی این ماهواره قرار گرفته است.
این ماهواره دقیقا روی مداری قرار دارد که ماهواره عربست قرار دارد بنابراین بسیاری تصور میکنند که ایرانست بخشی از عربست است اما این یک ماهواره مستقل است که توسط ایران خریداری شده و در مدار قرار گرفته است. مدار 26درجه بیش از 200میلیون گیرنده تلویزیونی را در منطقه پوشش میدهد.
حمید ضیایی/ سازمان فضایی ایران