این روزها زمین در حال وارد شدن به توده گرد و غبار به جای مانده از دنباله دار سویفت-تاتل، یعنی منشاء بارش شهابی برساوشی است. اگرچه این بارش هنوز به اوج خود نرسیده است و اوج آن در 11 و 12 آگوست (20 و 21 اَمرداد 1388) خواهد بود اما آتش بازی برساوش از هم اکنون آغاز شده است.
اما هنوز برای هیجان زده شدن زود است. ما هنوز در کناره های توده غبار هستیم . بنابراین اگر شما امشب به آسمان خیره شوید تنها چند شهاب در ساعت خواهید دید. اما این وضعیت با نزدیک شدن به 20 و 21 اَمرداد تغییر خواهد کرد. در این روزها زمین به متراکم ترین بخش این توده وارد می شود و آن وقت شما می توانید در هر ساعت دهها شهاب ببینید.
بهتر است رصد این بارش بعد از غروب آفتاب آغاز شود و تا بامداد صبح روز بعد ادامه یابد.رصدگران باتجربه راهکار خوبی را پیشنهاد می کنند: یک زیر انداز یا پتو روی زمین پهن کنید روی آن دراز بکشید و به آسمان خیره شوید (البته مراقب باشید وسط خیابان محل مناسبی برای اجرای این روش نیست). پس باید از نور شهر فرار کنید و تا جایی که می توانید به مکان تاریکی بروید. شهاب ها ممکن است در هر نقطه ای از آسمان دیده شوند اما دنباله همه آنها به صورت فلکی برساوش ختم می شود.
اما یک آلودگی نوری در شب 21 مرداد وجود دارد که راه گریزی از آن وجود ندارد و آن نور ماه است. ماه در این حالت در تربیع دوم قرار دارد و 55 درصد سطح آن روشن است ودرست در همسایگی برساوش و در صورت فلکی حمل قرار دارد. البته ماه هم زیبایی خاص خود را دارد اما هرگز به آن خیره نشوید زیرا سبب میشود چشمان شما آمادگی خود برای دیدن شهاب های کم نور را از دست بدهند.
این تصویر آسمان نیمه شب 11و 12 آگوست را نشان میدهد و خطوط قرمز شعاع بارش شهابها هستند اگرچه شهابها را در همه جای آسمان میتوان دید اما دنباله همه آنها به کانون بارش یعنی صورت فلکی برساوش می رسد.
اگرچه وجود ماه تربیع دوم در آسمان رصد بارش شهابی برساوشی را تحت تاثیر قرار می دهد اما احتمال افزایش نرخ شهاب ها نیز وجود دارد. به طور معمول اوج این بارش در (21مرداد) 12 آگوست و بین ساعات 17:30 تا 20:00 (به وقت جهانی) _21:00 تا 23:30 به وقت ایران_ اتفاق می افتد اما به گفته Esko Lyytinen یکی از پژوهشگران این زمینه، امکان دارد امسال زودتر وحدود ساعت 09:00 (به وقت جهانی)_12:30(به وقت ایران)_12 آگوست وارد توده 1610 شویم .که این امرسبب افزایش چند ده تایی تا صد تایی ZHR می شود. Mikhail Maslov یکی دیگر از این پژو هشگران اعتقاد دارد که این بارش از ساعت 08:00 (وقت جهانی) _11:30 (به وقت ایران)_ ولی با نرخ تنها 10 تا 15 شهاب در ساعت رخ خواهد داد. به این ترتیب طبق نظر هردو پژوهشگر به دلیل نزدیکی به مرکز توده، نرخ بارش از حد معمول بیشتر خواهد بود. این توده به جا مانده از قرن 19 حدوداً به میزان 0.003 واحد نجومی از درون مدار زمین عبور می کند که این عبور حدود 5:00 (به وقت جهانی)_8:30(به وقت ایران)_ روز 12 آگوست خواهد بود و افزایش 10 تا 100 تایی ZHR را به همراه خواهد داشت.
نرخ بارش از ابتدای ورود زمین به توده
مزاحمت نور ماه در ساعات اولیه پس از غروب آفتاب 21 اَمرداد کمترین حد خود را دارد زیرا بین حدود ساعت 9 تا 11 شب ماه و صورت فلکی برساوش هر دو در سمت شمال آسمان ارتفاع پایینی دارند و این ارتفاع پایین سبب کاهش نور ماه در آسمان می شود و این یعنی فرصتی برای تماشای نمایش زیبای زمین خراش ها.
زمین خراش ها شهابهایی هستند که به دلیل نزدیکی به افق مانند گذر یک قطعه سنگ از سطح آب یک دریاچه از میان جو زمین می گذرند. این نوع شهابها معمولا ردی بلند از خود به جای میگذارند و کندتر و رنگین تر از بقیه هستند. اگرچه ممکن است با یک ساعت رصد آسمان حداکثر دو یا سه زمین خراش ببینید اما حتی دیدن یکی از آنها نیز شب ارزشمند و خاطره انگیزی را برای شما رقم خواهد زد.
پس ازآسمان زیبای بالای سرتان لذت ببرید.
ترجمه:فاطمه اثنی عشری،مسئول بخش خبر انجمن ستاره شناسی اراک
منابع:www.nasa.gov
www.IMO.net