چه اتفاقی برای قمر زحل، یاپتوس، افتاده است؟ بخشی از این جهان عجیب به تیرگی زغال بوده، در حالی که بقیه ی آن به درخشانی یخ است. ترکیبات مواد تیره ی آن مجهول است، اما طیف فروسرخ اشاره بر این دارد که احتمالاً حاوی گونه ای ترکیب تیره ی کربن است. یاپتوس همچنین، مرز استوایی غیرعادی ای دارد که آن را به چوب گردو شبیه کرده است. برای کمک به درک بهتر این قمر که از قرار معلوم نقاشی شده است، ناسا، فضاپیمای روباتیک کاسینی را که به دور زحل می گردد هدایت کرد که در سال 2007 تا 2000 کیلومتریش به سرعت پایین بیاید. در عکس بالا که از فاصله ی تقریباً 75000 کیلومتری گرفته شده، مسیر حرکت کاسینی به ما اجازه داده تا تصویری بی مانند از نیمکره ای از یاپتوس را که همیشه به دنبالش هستیم داشته باشیم.
دهانه ی برخوردی عظیمی که در جنوب دیده می شود 450 کیلومتر گستردگی دارد و بر روی دهانه ی قدیمی تری با همان اندازه واقع شده است. ماده ی تیره که شرقی ترین بخش یاپتوس را پوشانده و به شکلی فزونی یافته دیده می شود، دهانه ها و ارتفاعات را به سان هم تیره کرده است. بازبینی های نزدیک تر نشان می دهد که پوشش تیره به طور مشخص استوای قمر را در بر گرفته و کمتر از یک متر ضخامت دارد. یک فرضیه ی ممتاز این است که ماده ی تیره به طور عمده از کثیفی هایی است که وقتی یخ به نسبت گرم، اما کثیف، تصعید می شود، از آن باقی می ماند. یک پوشش ابتدایی از ماده ی تیره ممکن است به طور مؤثری بر اثر تجمع پیوسته ی گرد و غبار شهاب سنگ های آزاد شده از قمرهای دیگر بر رویش نقش بسته باشد. این تصویر و تصاویر دیگری از پرواز کنارگذر یاپتوس کاسینی در حال مطالعه هستند تا مدارک حتی مهمتری را بیابند.
عکس از:Cassini Imaging Team, SSI, JPL, ESA, NASA
نوشته : مجله نجوم از سایت Apod