چندی پیش محققان مرکز تحقیقات هسته ای روپا وقتی که نتایج آزمایشی را منتشر کردند که نشان می داد ذرات نوترینوها می تواند سرعتی بیشتر از نور ( حدود 6 کیلومتر در ثانیه) داشته باشند، جنجالی واقعی در این عرصه ایجاد کردند. به نظر می رسید که این نتایج تهدید به از بین بردن فیزیک مدرن کرده و حفره ای را در نظریه نسبیت خاص انیشتین که در سال 1905 ارائه کرده بود پدید می آورد. این نظریه سرعت نور را بیشترین سرعت در جهان خلقت توصیف کرده بود.
براساس گزارش Sydney Morning Herald، در نتایج نخستین آزمایش، نوترینوها در سفری از آزمایشگاه بزرگ "سرن" (مرکز تحقیقات هسته ای اروپا) در نزدیکی ژنو به آزمایشگاه گران ساسو در ایتالیا قرار گرفتند، نوترینوها می بایست 0.0024 ثانیه را طی می کردند اما این ذرات 0.00000006 ثانیه زودتر از زمان مورد انتظار رسیدند.
این درحالی است که روز جمعه 19 خرداد ماه گروهی از دانشمندان آزمایش اپرا در همایش بین المللی فیزیک نوترینو و فیزیک نجومی که در کیوتو، ژاپن برگزار شده اعلام کردند که نتایج اولیه اشتباه بوده است.
این گروه اظهار داشتند که اطلاعاتی که تا سال 2011 و سفر نوترینوها از سرن به ایتالیا به دست آمده بود مورد بررسی مجدد قرار گرفته و تأثیرات ابزاری آن کشف شده است. تصویر منسجمی از اطلاعات پیشین و داده های جدید نشان دهنده این است که سرعت نوترینوها از نور بیشتر نیست.
آزمایش اپرا (OPERA experiment یا Oscillation Project with Emulsion-tRacking ) آزمایشی است که به منظور بررسی پدیده نوسان نوترینو توسط سرن انجام شده است.
نتایج اولیه با هیجان و تردید اعلام شد، این گروه از سایر فیزیکدانها خواستند که آنها نیز تحقیقات خود را در این زمینه انجام دهند و تکذیب یا تأیید این آزمایش را ثابت کنند.
کارلو روبینا برنده جایزه نوبل و سخنگوی این پروژه اعلام کرد که سرعت نوترینوها با حد سرعت جهانی برابر است.
نوترینو (neutrino) یک ذره بنیادی است که از نظر الکتریکی خنثی بوده و به ندرت وارد برهمکنش می‌شود نوترینو به معنی کوچک خنثی از نظر الکتریکی خنثی بوده و قادر است از درون مواد تقریبا بدون هیچ برهمکنشی عبور کند. نوترینوها دارای جرم بسیار کوچک، اما غیر صفر هستند.
از آنجایی که نوترینوها بار الکتریکی ندارند، تحت تاثیر نیروهای الکترومغناطیس قرار نمی‌گیرند. نوترینوها تنها تحت تاثیر نیروی هسته‌ای ضعیف که در مقایسه دارای بُرد بسیار کوتاهتری از نیروی الکترومغناطیس است، قرار می‌گیرند. از این رو قادر هستند مسافت‌های بسیار طولانی را درون مواد بدون برهمکنش طی کند.
نوترینوها در ضمن واپاشی بتا، در واکنش‌های هسته‌ای مانند آنچه در خورشید و یا راکتورهای اتمی رخ می‌دهند و هچنین در اثر برخورد پرتوهای کیهانی با اتم‌ها ایجاد می شود.
بیشتر نوترینوهایی که از زمین عبور می‌کنند، از خورشید صادر می‌شوند. در هر ثانیه از هر سانتیمتر مربع زمین، در حدود 65 میلیارد نوترینوی خورشیدی عبور می‌کند.
زینب حسینی از سایت نجوم ایران
به نقل از مهر