تاکنون دانشمندان تصور می کردند که شکل گیری دنیایی شبیه به زمین عمدتا اطراف ستاره هایی صورت می گیرد که دارای عناصر غنی چون آهن و سلیکون هستند؛ این درحالی است که اطلاعات جدید از رصدهای زمینی که با اطلاعات تلسکوپ فضایی کپلر ناسا ترکیب شده نشان می دهد که سیاره های کوچک اطراف ستاره هایی شکل می گیرند که دارای دامنه وسیعی از عناصر سنگین است و این امر می تواند القا کننده این مفهوم باشد که چنین سیاره هایی در کهکشان ما بسیار فراوان هستند.
در این راستا یک تیم تحقیقاتی به ریاست لارس ای باشهیو، کارشناس فیزیک نجومی موسسه نیل بوهر و مرکز شکل گیری ستاره و سیاره دانشگاه کپنهاگ عناصر تشکیل دهنده بیش از 150 ستاره و 226 سیاره اطراف آنها را که کوچکتر از نپتون بوده بررسی کرده است.
این تصویر گرافیکی یک ستاره تازه تشکیل شده را نشان می دهد که اطراف آن حلقه از غبار و گاز پیش سیاره ای ( پیش از شکل گیری سیاره ها) فراگرفته است
باشهیو اظهار داشت: هدف از انجام این تحقیقات این بوده است که آیا سیاره های کوچک چون سیاره های بزرگ به فضای خاصی برای تشکیل شدن نیازدارند یا خیر. این تحقیق نشان می دهد
که سیاره های کوچک اطراف ستاره هایی که دارای عنصر سنگین آهن هستند شکل می گیرند، عنصری که 25 درصد از عناصر فلزی خورشید را تشکیل داده است.
محققان به تمام عناصر شیمیایی سنگین تر از هیدروژن و هلیم چون آهن اشاره کرده اند. آنها فلزیگی (metallicity) را حجم آهن عناصر سنگین تر در یک ستاره تعریف کرده اند.
در ستاره شناسی و کیهان‌شناسی، فلزیگی(Metallicity) نشان‌دهنده نسبتی از جرم یک جسم نجومی است که از عنصرهایی به جز هیدروژن و هلیوم ساخته شده‌است. از آنجا که ستاره‌ها، که بیشتر جرم مرئی جهان را ساخته‌اند، بیش از هر چیز از هیدروژن و هلیوم ساخته شده‌اند، ستاره شناسان همه عنصرهای سنگین‌تر از این دو عنصر را فلز می‌نامند. از این رو سحابی‌ای که دارای مقدار زیادی کربن، نیتروژن، اکسیژن و نئون باشد، پرفلز (metal rich) دانسته می‌شود، هرچند که این عنصرها را در علم شیمی فلز نمی‌دانند.
ستاره هایی که دارای اجزاء بیشتری از عناصر سنگین تر از خورشید باشند پرفلز نامیده می شود و ستاره هایی که دارای اجزا کمتری از عناصر سنگین باشند کم فلز توصیف می شوند.
سیاره ها از حلقه های گاز و غبار اطراف ستاره های جدید پدید می آیند و سیاره هایی چون زمین بیشتر از عناصری چون آهن، اکسیژن، سیلیکون و منیزیوم تشکیل شده است.
سیاره ها تا چهار برابر اندازه زمین می توانند اطراف ستاره هایی با طیف گسترده ای از عناصر سنگین شکل بگیرند
فلزیگی یک ستاره نشان دهنده حجم فلز حلقه تشکیل دهنده سیاره است. ستاره شناسان این فرضیه را ارائه داده اند که حجم بالایی از عناصر سنگین در این حلقه ممکن است در شکل گیری سیاره ها موثرتر باشد. براین اساس مدتها این مسئله مورد تأکید قرار می گیرد که شکل گیری سیاره های بزرگ با مدارهای کوتاه به ستاره های پرفلز ارتباط دارند.
برخلاف غولهای گازی کیهانی، ظهور سیاره های کوچکتر به عناصر سنگین ستاره های میزبان ارتباطی ندارد. سیاره ها تا چهار برابر اندازه زمین می توانند اطراف ستاره هایی با طیف گسترده ای از عناصر سنگین شکل بگیرند، از جمله ستاره هایی که میزان فلزیگی آنها کمتر از خورشید است.
نتایج این تحقیقات جدید در مجله نیچر منتشر شده است.
زینب حسینی از سایت نجوم ایران
به نقل از مهر