استفان هاوکینگز در گفتگو با بی بی سی اظهار داشت که فکر می کند پیتر هیگز که نظریه پرداز اصلی این ذره بود باید جایزه نوبل فیزیک را دریافت کند.
این درحالی است که این جایزه را می توان به سه نفر و چند گروه اهدا کرد، اما براساس اظهارات اسون لیدین رئیس کمیته نوبل در بخش شیمی، کمیته علمی نوبل تاکنون ضرورتی برای اهدای این جایزه به گروه ها ندیده است.
پس چه کسی قرار است در جایزه نوبل امسال با هیگز سهیم باشد؟
گفتگوها و گمانه زنی ها در رابطه با جایزه نوبل فیزیک امسال بسیار داغ است چرا که افراد بسیاری در گروه های تحقیقاتی که برای مرکز تحقیقات هسته ای اروپا ( سرن) کار می کردند در مشاهده این ذره سهیم بودند. فیزیک مدرن بزرگ تر از هر زمان دیگری است.
تام برومان، مورخ علم در دانشگاه ویسکوزین مدیسون گفت: قسمت اعظم تحقیقاتی که از دهه 1940 انجام شده توسط گروه هایی بوده که در آزمایشهای مختلف کار می کردند.
فرانسوا انگلرت (چپ) و پیتر هیگز(راست) در سمینار سرن که در رابطه با آخرین یافته های مرتبط با ذره بوزون هیگز برگزار شده بود گفتگو می کنند؛ درحالی که فیزیک به صورت مشارکت گروهی رشد می کند، پرسشهایی درباره اهدای جوایز بااعتباری چون نوبل بیشتر مطرح می شوند
در هیچ رشته ای کار تیمی علمی به اندازه فیزیک صورت نمی گیرد. بسیاری از تجارب فیزیکی امروز با استفاده از ابزرهایی صورت می گیرد که هزینه ساخت آن میلیونها و یا شاید میلیاردها دلار باشد که در آن میان می توان به تلسکوپ فضایی هابل و برخورد دهنده بزرگ هادرون در سرن اشاره کرد.
این ابزارهای پیچیده نیازمند حضور دانشمندان بسیاری برای راه اندازی، تحلیل اطلاعات و به اشتراک گذاشتن آنها هستند و هیچ گروه کوچکی نمی تواند برای خود یک تلسکوپ فضایی بسازد، پس وقتی که موضوع جالبی از این ابزارها بیرون می آید، افراد بسیاری در این کشف سهم داشته اند.
سرن روز چهارشنبه 4 ژوئیه ( 14تیرماه) اعلام کرد که شواهد قوی برای وجود ذره جدید که می تواند بوزون هیگز باشد را به دست آورده است. وجود بوزون هیگز می تواند حمایت قوی برای مدل استاندارد تلقی شود، نظریه مهم فیزیک درباره این که چگونه ماده در جهان عمل می کند.
بوزون هیگز یک ذره بنیادی اولیه فرضی دارای جرم است که وجود آن توسط مدل استاندارد فیزیک ذرات پیش‌بینی شده‌است.
پس با این تفاسیر آیا می توان گفت که جایزه مدرن یک جایزه جمعی است؟
آدام ریئس ستاره شناس دانشگاه جان هاپکینز در بالتیمور که جایزه فیزیک سال گذشته را دریافت کرد گفت: وضعیتی مشابه افرادی که قرار است برای اهدای جایزه تصمیم گیری کنند را دچار سرگردانی می کند.
اهدای جایزه فیزیک به ریئس نیز بحثها و مناقشات را برسر فیزیک مدرن رقم زد. وی از تلسکوپ فضایی هابل استفاده کرد تا سوپرنوا (ستاره داراى نور متغیرى که روشنى اش صد میلیون برابر خورشید است) را اندازه گیری کند و پس از آن نتیجه گیری کرد که کیهان سرعت گسترش خود را افزایش داده است. این نوبل با دو دانشمند دیگر از دو گروه مختلف به اشتراک گذاشته شد. یکی از این گروه ها دربرگیرنده 20 نفر بود و دیگری 35 عضو داشت.
لیدین از کمیته نوبل اعتقاد ندارد که اهدای جایزه به برندگان متعدد مشکل باشد. آکادمی سلطنتی علوم سوئد از این اختیار برخوردار است که جایزه نوبلهای علمی را به گروه ها اهدا کند همانطور که جایزه صلح نوبل در سال 2007 به هیأت بین دولتی تغییرات جوی و در سال 2001 به سازمان ملل اختصاص یافت. این آکادمی تاکنون نیاز به اهدای جایزه به یک گروه علمی را احساس نکرده است.
وی افزود: حتی گروه های بزرگ معمولا توسط افراد هدایت و رهبری می شوند، تاکنون گروه های علمی نوبل به دنبال این رهبران بوده است. اما ممکن است شناسایی رهبران در گروه های بزرگ دشوار باشد اما این دشواری به این معنا نیست که چنین کسانی وجود نداشته اند.
دشواری حقیقی با جایزه نوبل اینجاست که درحالی که بدنه دانش علمی رشد می کند یافتن اکتشافهای مهم تر نسبت به دیگری دشوار تر می شود. این نوع اکتشافهایی که موضوعات را به کلی دگرگون می کنند این روزها کمتر اتفاق می افتند.
جایزه نوبل معتبرترین جایزه علمی است که به یک دانشمند تعلق می گیرد. جایزه نوبل در سال 1895، به وصیت کارخانه دار و شیمیدان سوئدی، آلفرد نوبل که بیشتر او را به دلیل ابداع دینامیت می‌شناسند، پایه‌گذاری شد.
در سال 1901 میلادی، نخستین جوایز این بنیاد اهدا شد. طبق وصیت وی، پنج جایزه به‌طور سالانه در رشته‌های فیزیک، شیمی، فیزیولوژی و پزشکی، ادبیات و صلح؛ به افرادی تعلق می‌گیرد که بیشترین خدمت را به بشر کرده باشند.
ششمین جایزه یعنی نوبل اقتصاد نیز در سال 1968 میلادی، توسط بانک مرکزی سوئد پایه گذاری شد که البته در لیست جوایز مرتبط با بنیاد نوبل جایی ندارد.
جوایز قابل انتظار برای کشف بوزون هیگز مسئله ویژه ای است. بسیاری از افراد سالها به دنبال این ذره بوده اند و می دانستند که این کشف می تواند نقطه عطفی در این عرصه باشد.
لیدین اظهار داشت که نمی تواند درباره نوبل فیزیک امسال اظهار نظر کند اما اطمینان دارد که کمیته فیزیک با دقت مسئله اهدای جایزه به گروه های بزرگ را بررسی می کنند.
وی تصریح کرد که شناسایی اکتشافهای سزاوار تجلیل برای کمیته فیزیک دشوار تر از شناسایی رهبران گروه های مختلف در یک اکتشاف هستند.
ریئس در این رابطه یادآور شد: در مقابل حل معماهای طبیعت، این که چه کسی جایزه نوبل یا جوایز دیگر را دریافت کند مسئله چندان بزرگی نیست.
زینب حسینی از سایت نجوم ایران
به نقل از مهر