یک تیم تحقیقاتی بین المللی به ریاست دانشگاه ساسکاچوان به این نتیجه رسیده است که اورسلهای فورانهای آتشفشانی کوچک می توانند توسط سیستمهای آب و هوایی چون بارانهای موسمی به قسمتهای بالایی اتمسفر حرکت کرده که این امر می تواند بر دمای جهانی هوا تأثیرگذار باشد.
آدام بوراسا - رئیس این تیم تحقیقاتی اظهار داشت: اگر اورسل در بخشهای پایین اتمسفر باشد تحت تأثیر آب و هوا قرار گرفته و به سرعت پایین می آید. وقتی که این اورسلها به استراتوسفر (طبقه فوقانى جواز 11 کیلومتر به بالا ) برسد می تواند سالها باقی بماند و با چنین طول عمری به واقع تأثیر پایداری خواهد داشت.
وقتی اورسلها در استراتوسفر بمانند، قطرات کوچک پراکنده ای وارد نور خورشید می شوند، پدیده ای که محققان اظهار می دارند می تواند به صورت بالقوه سطح زمین را خنک کند.
این گروه با بررسی فوران ژوئن 2011 آتشفشان نابرو در اریتره در شمال شرق آفریقا به این نتیجه رسیدند که گاز و اورسل این آتشفشان که از قطرات اسید سولفریک تشکیل شده بود توسط باد در مسیر باران موسمی تابستانی آسیا قرار گرفته بود. ذرات غبار حاصل از این فوران به زمین بازگشتند اما باران موسمی گاز آتشفشانی را بالابرده و قطرات مایع سبکتری را وارد استراتوسفر کرد.
پیشتر تصور می شد که طوفانها نمی توانند به لایه های بالایی استراتوسفر نفوذ کنند، لایه هایی که در 9 کیلومتری دو قطب و 16 کیلومتری بالای خط استوا قرار دارند.
این گروه تحقیقاتی با استفاده از ابزار سازمان فضایی کانادا که در ماهواره "اودین" سوئد قرار دارد، توانستند گازهایی که به استراتوسفر رسیده است را تشخیص دهند.
نه تنها آتشفشان نابرو موجب شده است که اورسلهای استراتوسفری در مقایسه با 10 سال گذشته به بیشترین حد خود برسند، تأثیر باران موسمی نیز غیرقابل انتظار بود. باد و باران معمولا گازها را پیش از این که شانسی برای بالارفتن تا استراتوسفر داشته باشند از بین می برند، اما هوای داغ بارانهای موسمی موجب بالارفتن تا اورسلها تا استراتوسفر شده بود.
آلن روبوک از نویسندگان این تحقیق اظهار داشت: ما برای نخستین بار نشان دادیم که آتشفشانها به تنهایی از این قدرت برخوردار نیستند که گازها را تا استراتوسفر به صورت مستقیم بالا برند. اما باید این را هم درنظر گرفت که این مسئله در هر فورانی صورت نمی گیرد این فوران باید با ترکیب الگوهای آب و هوایی باشد تا اورسلها به محل دقیق و تأثیرگذار خود منتقل شوند.
نتایج این تحقیق فرضیات پیشین را که اظهار می داشتند تنها فوران آتشفشانهای بزرگ می توانند بر شرایط جو جهانی تأثیرگذار باشند را رد کرده است.
زینب حسینی از سایت نجوم ایران
به نقل از مهر