دره مرگ در پارک ملی کالیفرنیا بستر دریاچه ای خشکیده و وهم انگیز است که سنگهای بزرگ در آن به شکلی مرموز حرکت می کنند، در حالی که کسی هرگز شاهد حرکت کردن آنها نبوده است.
صخره ها و سنگهای متحرک دره مرگ از دهه 1940 تا کنون دانشمندان را بهت زده و متعجب به حال خود رها کرده اند. سرعت حرکت این سنگهای مرموز برابر سرعت راه رفتن یک انسان تخمین زده شده اما هیچکس این سنگها را در حین حرکت کردن مشاهده نکرده است.
مطالعات پیشین نشان داده اند عواملی مانند نیروی گرانش یا زمین لرزه می تواند حرکات مرموز این اجرام را توضیح دهد. اکنون محققان مرکز پروازهای فضایی گودارد ناسا فرضیه ای جدید ارائه کرده اند: در طول زمستان سنگها بر روی حلقه های یخی کوچکی که از آب جاری از تپه های مجاور در اطراف سنگها تشکیل می شوند، حرکت می کنند. به گفته محققان جریان بیشتر آب می تواند منجر به شناور شدن سنگها شوند.
گروهی از محققان این مرکز فضایی اطلاعات به دست آمده از حسگرهای ریزی که به منظور کنترل جریان آب در زیر لایه ای از خاک در این منطقه کار گذاشته شده بودند را مورد بررسی قرار داده و دریافتند این حسگرها در ماه مارچ حرارت انجماد آب را به ثبت رسانده اند که می تواند زمینه ای مناسب برای شکل گیریه لایه های حلقه ای یخ به شمار رود.
با این حال فرضیه یخی محققان گودارد نمی تواند توضیح دهنده قطعی این حرکات ناشناخته باشد، زیرا ویژگی های خرد اقلیمی سخت بیابانی می تواند به این معنی باشد که هر یک از این سنگها به واسطه نیرویی متفاوت حرکت می کنند و یک فرضیه نمی تواند تمامی این حرکات را توجیه کند.
در این منطقه که به مسیر مسابقه سنگها شهرت پیدا کرده است، سنگها که گاه تا مسافت 458 متر جا به جا می شوند مسیری از براده های خاک رس را در امتداد مسیر خود به وجود می آورند. لایه گلی خشکیده بر بستر دریاچه ضخامتی در حدود 300 متر دارد که از تبخیر دریاچه در 10هزار سال پیش به جا مانده است.
سنگهای دره مرگ گاه به صورت چند تایی یا گروهی حرکت می کنند که محققان ناسا این حرکت را به واسطه وجود یک لایه یخی در زیر تمامی این سنگها ممکن می دانند.
تا کنون هیچ چشم یا دوربینی نتوانسته سنگها را در حال حرکت مشاهده کند اما دانشمندان امیدوارند تکنولوژی های جدید بتوانند راه حلی برای روشن کردن این راز در اختیار آنها قرار دهند.
بر اساس گزارش نشنال جئوگرافیک، به دلیل اینکه دره مرگ منطقه ای حفاظت شده به شمار می رود، دانشمندان در انجام مطالعات خود محدودیتهایی را دارند که مهمترین آنها ممنوعیت جا به جا کردن سنگها و تخریب مسیر حرکت آنها است. از این رو دانشمندان برای بررسی نحوه شکل گیری لایه های یخی در زیر سنگها و فرار از درجه حرارت بالای 46 درجه ای این دره در ماه جولای، نمونه ای از خاک دریاچه خشکیده مجاور را در آزمایشگاه های خود مورد استفاده و مطالعه قرار می دهند.
زینب حسینی از سایت نجوم ایران
به نقل از مهر