مطابق تحقیقات انجام شده از سوی بنیاد ملی علم که در مجله Nature (طبیعت) منتشر شده، این رابطه مورد بررسی قرار گرفته و طی آن شواهد متقاعد کننده ای درباره این مسئله ارائه شده که افزایش دی اکسیدن کربن عامل ایجاد قسمت وسیعی از گرمایش زمین بوده است.
جرمی شاکون نویسنده اصلی این تحقیق که این تحقیق را به عنوان یک دانشجوی دکترا در دانشگاه ایالتی اورگان انجام داده اظهار داشت که کلید درک نقش دی اکسید کربن توجه به متوسط تغییرات دما در سطح جهان در آخرین عصر یخبندان است که با تلاشهای قبلی که صرفا به مقایسه دمای محلی در قطب جنوب می پرداخت متفاوت است.
شاکنون که عضو محقق مرکز ملی مدیریت جوی و اقیانوسی دانشگاه هاروارد و کلمبیا است، اظهار داشت: دی اکسید کربن به عنوان یک عامل مهم در پایان دادن به آخرین عصر یخبندان به شمار می رود اما نقش دقیق آن به علت آنکه افزایش دمای گزارش شده در مراکز یخی قطب جنوب پیش از افزایش سطوح دی اکسید کربن صورت گرفته همواره نامشخص مانده بود.
وی افزود: اگر به این دماهای ثبت شده در سطح جهانی نگاه کنید و صرفاً دمای قطب جنوب را در نظر نگیرید مشخص می شود که دی اکسید کربن عامل اصلی افزایش گرمایش زمین بوده است و این بدان معنا است که تأثیرات گلخانه ای نقش مهمی در افزایش جهانی دمای هوا داشته و سیاره زمین را از آخرین عصر یخبندان خارج کرده است.
محققان اعتقاد دارند که تغییرات کوچک در مدار زمین به دور خورشید بر میزان برخورد نور خورشید به نیم کره شمالی، آب شدن صفحات یخی که کانادا و اروپا را پوشانده بود تأثیرگذاشته است.
این جریان اقیانوسی نیمکره شمالی را گرم می کند، اما محققان اظهار می دارند که در پایان عصر یخبندان که این آب از قاره اروپا به سمت اقیانوس اطلس شمالی جاری شد موجبات ایجاد مانع برای انتقال گرما به ارتفاعات شمالی را فراهم کرد.
براساس اظهارات شاکون، وقتی انتقال گرما متوقف شد، بخش شمالی سرد شد و گرما وارد نیمکره جنوبی شد. در آن زمان اقیانوس اطلس با سرعت بیشتر نسبت به زمانی که دی اکسید کربن را از اعماق دریا می گرفت گرم شد. همچنین گرمایش اقیانوسهای جنوبی موجب تغییرات جهت وزش بادها و یخهای آب شده را فراهم کرد و در نهایت دی اکسید کربن را افزایش و آن را وارد جو کرد، امری که به نوبه خود گرما را در سطح جهانی گسترش داد.
محققان با بررسی آمارهای دمای جهانی از 80 نقطه مختلف در پایان عصر یخی به این نتیجه رسیدند که دمای متوسط زمین ارتباط مستقیم با افزایش سطح دی اکسید کربن داشته است.
پتیر کلارک از محققان دانشگاه ایالتی اورگان و از نویسندگان این مقاله اظهار داشت: تغییرات در تشعشعات خورشیدی موجب ایجاد تأثیرات بعدی شده اند. وی در تحقیق خود که در سال 2009 در مجله Science منتشر کرده این فرضیه عدم ثبات محور زمین را که موجب جذب نور خورشید از سوی زمین می شده را مطرح کرد، فرضیه ای که می تواند نخستین مال آب شدن صفحات بزرگ یخهای شمالی باشد.
براساس گزارش ساینس دیلی، محققان اظهار می دارند که پرسش اصلی این است که چگونه دی اکسید کربنی که توسط انسانها تولید شده در زمانی که عصر یخبندانی وجود ندارد بر سیاره زمین تأثیرگذار خواهد شد.
شاکون اظهار داشت: دی اکسید کربن نقش مهمی در خاتمه دادن به آخرین عصر یخبندان داشته است و این فرآیند 10 هزار سال زمان برده است. اکنون سطوح دی اکسیدن کربن بار دیگر در حال افزایش است اما این بار این فرآیند طی 200 سال صورت گرفته و علائم روشنی از اینکه سیاره زمین واکنش به این تغییرات را آغاز کرده وجود دارد.
این محقق یادآور شد: درحالی که بسیاری از جزئیات تغییرات جوی آینده هنوز کشف نشده، این تحقیق اتفاق آرا درباره این دیدگاه که افزایش دی اکسید کربن به افزایش گرمایش زمین منتهی می شود را تقویت می کند.
زینب حسینی از سایت نجوم ایران
به نقل از مهر