منوی غذایی که دانشمندان ناسا برای مسافران آینده مریخ فراهم می کنند باید برای شش تا هشت فضانورد کافی باشند، آنها را سالم و شاد نگاه دارد و دامنه مختلفی از گروه های غذایی را برای سلامتی آنها فراهم کند. دانشمندان برای یک سفر شش ماهه به سیاره سرخ دستورهای غذای مختلفی را امتحان می کنند.
مایا کوپر دانشمند محقق ارشد این گروه همراه لاکهید مارتین که این تلاشها را برای ارائه یک منو غذایی فضایی هدایت می کند، گفت: مریخ سفر فضایی متفاوتی است چرا که فاصله بسیاری با زمین دارد، ما از امکان ارسال محموله هر شش ماه یک بار چون شرایطی که برای ایستگاه فضایی بین المللی وجود دارد، برخوردار نیستیم.
کوپر و یک گروه از دانشمندان آزمایشهایی را برای متراکم کردن غذاها با مواد غذایی ضروری به حجم کوچک انجام می دهند تا برای سفر مناسب باشد. این گروه از دانشمندان سوشی و پیتزای سبزیجات را مورد بررسی قرار می دهند و همچنین یک گلخانه مریخی را مورد بررسی قرار می دهند که بتوان در آن گیاه پرورش داد تا فضانوردان بتوانند از سبزیجاتی که در این گلخانه پرورش می دهند تغذیه کنند.
بسته بندی غذاهای فعلی فضانوردان
کوپر یادآور شد: این منوی غذایی به فضانوردان این امکان را می دهد که گیاهان زنده داشته باشند و بتوانند از مواد مغذی کافی همراه با میوه و سبزیجات تازه سود ببینند. این منو این امکان را برای فضانوردان فراهم می کند که آزادی انتخاب داشته باشند.
بررسی 100 دستور غذایی برای فضانوردان
این گروه تاکنون 100 دستور غذایی را امتحان کرده است که درمیان آنها غذاهای از پیش آماده شده، یخ زده و خشک نیز وجود داشته است که می توان آنها را تا دوسال نگهداری کرد. در رژیم غذایی مریخی هیچ پنیری وجود ندارد چرا که لبنیات نیاز به یخچال دارد، یخچال هم از آن دسته وسایل مجللی است که فضانوردان نمی توانند با خود به مریخ ببرند. از این رو دانشمندان کتابهای آشپزی گیاهی را برای یافتن دستورهای آشپزی که می تواند مناسب با سفر فضایی باشد ورق می زنند.
دانشمندان هئیتی تشکیل داده اند تا غذاها را امتحان کرده و موافقت نهایی خود را در زمین پیش از پرتاب به فضا اعلام می کند. فقدان گرانش در فضا به این معنا است که هم بو و هم مزه از بین می رود بنابراین غذا برای فضانوردان بی مزه است.
امکان پخت و پز در فضا
طول مدت سفر فضانوردان به مریخ این احتمال را ایجاد می کند که آنها بتوانند کارهایی چون خردکردن سبزیجات و اندکی آشپزی را هم انجام دهند. این گروه درحال حاضر روی انطباق دستورالعملهای آشپزی برای گرانش اندک کار می کند.
توانایی آشپزی و انتخاب میان آنچه که قرار است در پایان یک روز کاری مصرف کنند، می تواند روحیه این فضانوردان را ارتقا دهند.
جری لیننجر فضانورد بازنشسته ای که 132 روز در ایستگاه فضایی روسیه در سال 1997 سپری کرد، اظهار داشت که یکنواختی خوردن یک غذا در تمام روزهای مأموریت بسیار دشوار است.
وی افزود: در این روزها به واقع آرزوی خوردن یک غذای متفاوت را دارید، اصلا اهمیت نمی دادم که چیزی بخورم که روی زمین امکان نداشت لب به آن بزنم اما در آن شرایط یک گزینه متفاوت برایم بود و بی تردید آن را می خوردم.
غذاهایی که در فضا مصرف نمی شوند
نوشابه‌های گازدار؛ گاز موجود در این نوشابه‌ها در شرایط درون فضاپیما، به صورت حباب درآمده و به طور تصادفی در محلول نوشابه پخش می‌شوند. با باز کردن درب نوشابه، این حبابها به همراه مایع نوشابه در فضای کوچک کابین فضاپیما پخش شده و ایجاد دردسر خواهند کرد.
غذاهای پودری؛ غذاها و یا چاشنی‌هایی که به شکل پودر هستند نیز در منوی غذای فضانوردان وجود ندارد. پودر ریز می‌تواند به آسانی در فضا پخش شود و برای تجهیزات حساس داخل کابین ایجاد اشکال نماید. از این رو است که فضانوردان مجبورند نمک را به صورت محلول در آب و فلفل را به صورت حل شده در روغن با خود به سفر فضایی ببرند.
غذاهای خردشدنی؛ غذاهایی که خرد شدنی هستند مانند چیپس و یا کلوچه نیز دردسر سازند. بیسکوئیت و کلوچه‌های فضایی را آنقدر کوچک می‌پزند که فضانورد بتواند یکباره آن را در دهان خود قرار دهد. فضانوردان معمولاً به جای نان از نوعی نان ذرت مکزیکی به نام تورتیلا استفاده می کنند که به قدر کافی کوچک پخته شده است.
برخی میوه‌جات؛ برخی از میوه‌جات مانند پرتقال و موز تازه نیز به فضا برده نمی‌شوند. این میوه‌ها به ویژه زمانی که مصرف می‌شوند، بوی خاصی از خود تولید می‌کنند و فضانوردان به علت بی‌وزنی دچار حالت تهوع هستند از این رو بوی ناشی از پرتقال و موز تازه می‌تواند این حالت را تشدید کرده و شرایط جسمی آنها را وخیم تر کند.
زینب حسینی از سایت نجوم ایران