آنچه که گذشت مهمترین عناوین خبری در سال 1386 مشاهده یک سیستم ستاره ای جوان بسیار عجیب


مشاهده یک سیستم ستاره ای جوان بسیار عجیب

دانشمندان به تازگی و با استفاده از تلسکوپ فضایی هابل و رصدخانه کک موفق به مشاهده یک سیستم ستاره ای جوان شدند که صفحه گاز و غبار در اطراف ستاره با نمونه های مشاهده شده قبلی متفاوت است .

 در منظومه شمسی ما مدار تمام هشت سیاره تقریبا در یک صفحه قرار دارند که اصطلاحا به آن صفحه دایره البروج می گویند و مدار این سیارات نیز اگرچه واقعا بیضوی می باشد ولی بسیار به دایره نزدیک است . این تقریبا تصویری است که ما اکنون از وضعیت منظومه شمسی خود داریم .

 

اما در قبل از پیدایش سیارات ، در اطراف خورشید تنها صفحه ای از غبار وجود داشته ، صفحه از گاز و غبار که در واقع مواد اولیه تشکیل دهنده سیارات و سایر اجرام منظومه شمسی بوده اند . شکل هندسی این صفحه متقارن نیز شبیه به دایره بوده است ؛ شکل این صفحه چیزی شبیه به دو بشقاب است که به صورت وارونه روی هم قرار گرفته باشند . این نیز تصویری است که ما از منظومه شمسی خود قبل از شکل گیری سیارات داریم .

 

البته این تصاویر تنها در مورد منظومه شمسی صدق نمی کند بلکه دانشمندان نمونه های فراوانی از این صفحه های غبار متقارن را در اطراف بسیاری از ستاره ها مشاهده کرده اند که در آینده تبدیل به منظومه های ستاره ای خواهند شد .

 اما ستاره شناسان به تازگی و با استفاده از تلسکوپ فضایی هابل و رصدخانه کک موفق به مشاهده یک سیستم ستاره ای جوان شدند که صفحه گاز و غبار در اطراف ستاره با نمونه های مشاهده شده قبلی متفاوت است .

 از دید ما  صفحه غبار این ستاره که HD 15115 نام دارد از حالت تقریبا دایره ای خارج شده و صفحه غبار آن در یک سمت بیشتر از سمت دیگر کشیده شده است و حالت غیر متعادل و یک طرفه و غیر متقارن پیدا کرده است .

 

هنوز دلیل قطعی برای وجود چنین صفحه عجیبی در اطراف این ستاره جوان ذکر نشده با این حال دانشمندان احتمال می دهند که متقارن نبودن این صفحه به خاطر مدار حرکت ذرات گرد و غبار است ،و احتمال این مدار یک بیضی کاملا کشیده است که باعث این عدم تقارن شده است . البته احتمالات دیگری نیز وجود دارد مثلا یک سیاره بزرگ مواد این صفحه را به سمت خود می کشد و یا شاید این منظومه با یک ستاره نزدیک برخورد داشته و این برخورد باعث ایجاد این نا هماهنگی شده است .

این کشف می تواند به ستاره شناسان کمک کند تا برخی از ناهماهنگی های موجود در منظومه شمسی را توجیه کنند برای مثال دانشمندان گمان می کنند سیاره نپتون بین مدار سیاره زحا و اورانوس شکل گرفته و به دلیل نامعلومی به مدار فعلی اش پرتاب شده است .

 

    منبع : hubblesite.org

  نويسنده  : محسن بختیار