آنچه که گذشت مهمترین عناوین خبری در سال 1386 خبرهایی از فضاپیمای اولیس


خبرهایی از فضاپیمای اولیس

وقتی که 17 سال پیش فضاپیمای اولیس به فضا پرتاب شد مهندسان ودانشمندان مرتبط با پروژه می دانستند که باید منتظر نتایج غیر منتظره آن باشند.این فضاپیما به جایی سفر مي کرد که تاکنون هیچ وسیله ساخت دست بشر به آنجا نرفته بود یعنی قطب شمال وجنوب خورشید.هدف اصلی اي ماموريت بررسی جو خورشید واثرات آن روی زمین بود.

 اولین یافته عجیب در سال 1996 رخ داد.در آن زمان دنباله دار هیاکوتاکه نظر دانشمندان وحتی مردم را به خود جلب کرده بود.درحالیکه این فضاپیما به رصد بادهای خورشیدی مشغول بود ناگهان برای چند ساعتی دستگاههای گیرنده آن نتایج عجیبی را نشان دادند.

 ادوارد اسمیت ازکارشناسان ناسا می گوید با توجه به اینکه مابه رصد خورشید می پرداختیم این حالت مارا تعجب زده کرد.به نظر می رسید که ذرات خورشیدی تقریبا"  ناپدید شده وگازهایی که در حالت عادی در باد خورشیدی وجود ندارند پیداشده بودند.علاوه بر این شکل  میدان مغناطیسی نیز در منطقه تغییر کرده بود.

 

در آن زمان این فضاپیما 480 میلیون کیلومتر یعنی حدود سه برابر فاصله زمین تاخورشید از دنباله دار ودم قابل مشاهده آن فاصله داشت.دانشمندان به این نتیجه رسیدند که آن چیزی که مشاهده کرده بودند ذرات جداشده از دنباله دار بودند ٬با این حساب این دنباله دار طولانی ترین دم ثبت شده تا آن زمان توسط بشر را بهمراه داشت.

 

برخورد با دم یک دنباله دار که میتوانست یک بار طی یک عمر رخ دهد دوباره در سال 2004 تکرار شد .در این زمان فضاپیما ذرات موجود در دم یونی دنباله دار مک نات-هارتلی را احساس کرد. این بار فضاپیما مستقیما" از میان دم دنباله دار عبور نکرد بلکه بدلیل فعالیت خورشید به شکل انفجار و پرتاب ذرات از سطح خورشید ذرات مربوط به دنباله دار به سمت آن روانه شدند وفضاپیما توانست اثرات دنباله دار را کشف کند.اخیرا" فضاپیمای استریو نیز حادثه ای مشابه را در برخورد با ذرات ناشی از دنباله دار انکه گزارش نموده است.

 در سومین مواجهه فضاپیما با دنباله دار که در فوریه 2007 رخ داد فضاپیما از میان دم یونی دنباله دار مک نات عبور کرد ٬در این زمان دنباله دار درفاصله 257 میلیون کیلومتری قرار داشت.فضاپیما توانسته بود حتی از این فاصله زیاد اثراتی از گاز ومولکولهای جداشده از دنباله دار را ثبت کند.در طی این حادثه سرعت بادخورشیدی که در حالت عادی 700 کیلومتر درثانیه بود به 400 کیلومتر در ثانیه رسیده بود.

 

برهمکنش میان بادخورشیدی وذرات موجود در دم دنباله دار به شکل تغییرات در میدان مغناطیسی وسرعت ذرات یکی از زمینه های جالب و رو به پیشرفت علم ستاره شناسی بوده که طی دهها سال نظر دانشمندان را به خود جلب کرده است.

 

   نويسنده  : عبدالرضا لاوري