آنچه که گذشت مهمترین عناوین خبری در سال 1386 آخرین یافته های فضاپیمای "هینود" ازخورشید


آخرین یافته های فضاپیمای "هینود" ازخورشید

آخرین یافته ها از خورشید در خصوص جتهای اشعه ایکس بکمک فضاپیمای هینود وتلسکوپ اشعه ایکس آن( با نام XRT ) بدست آمده اند.این تلسکوپ توانسته اطلاعات جدیدی درباره جتهای اشعه ایکس که در واقع شراره ها کوچکی هستند در اختیار دانشمندان قرار بدهد.

 

فعالیتهای خورشیدی شامل لکه ها٬ شراره ها ٬زبانه ها٬ مشعل ها٬ سیخکها و.......طی دوره 11 ساله کم وزیاد می شوند. در حال حاضر خورشید در کمترین مقدار  فعالیت به سرمی برد اما این حالت موقتی است وطی چند سال آینده افزایش یافته ودر سال 2011 یا 2012 به بیشترین مقدار فعالیت خواهد رسید.در این زمان تعداد شراره های خورشیدی (Flare ) وانفجاراتی که با عنوان پرتاب های جرمی تاج (Coronal mass ejections ) شناخته می شوند به حداکثر خواهد رسید.این انفجارها میتوانند زمین٬ ماهواره ها ٬ ارتباطات وخطوط انتقال نیرو را تحت تاثیر قرار دهند .بعضی از دانشمندان پیش بینی کرده اند که فعالیت خورشید درزمان بیشترین فعالیت در دوره 11 ساله پیش رو طی 50 سال اخیر بی سابقه خواهد بود. دانشمندان امیدوارند با مطالعه وبررسی انفجارات خورشیدی بتوانند آنها را پیش بینی کرده تا بدینوسیله از وقوع خسارتها پیش گیری کنند.

 

آخرین یافته ها از خورشید بکمک  فضاپیمای هینود وتلسکوپ اشعه ایکس آن( با نام XRT  ) بدست آمده اند.این تلسکوپ توانسته اطلاعات جدیدی درباره جتهای اشعه ایکس که در واقع شراره ها کوچکی هستند در اختیار دانشمندان قرار بدهد.این جتها نسبت به شراره ها دارای انرژی کمتر هستند ولی در عوض فراوانی آنها بیشتر است.

 

جتهای اشعه ایکس وشراره های خورشیدی هر دو ناشی از ترکیب مجدد مغناطیسی هستند٬ پدیده ای که در آن خطوط مغناطیسی مخالف یعنی مثبت ومنفی(مانند قطبهای مثبت ومنفی آهنربا)با هم در می آمیزند ونتیجه آن تولید انرژی می باشد.این انرژی موجب حرکت وفرار گازهای بار دار الکتریکی (پلاسما) به مناطق بیرونی منظومه شمسی می شود.دانشمندان با مطالعه  جتهای اشعه ایکس که دارای ویژگیهای ساختمانی ساده تری هستند خود را برای درک بیشتر شراره ها وپرتاب های جرمی تاج(CME ) آماده کنند.

 در هر بار انفجارجتهای اشعه ایکس٬ انرژی معادل با هزاران بمب اتمی آزاد می شود وسرعت ذرات آزاد شده به حدود 2 میلیون مایل در ساعت میرسد درحالیکه در انفجارات شراره ها وپرتاب های جرمی تاج(CME) مقدار انرژی آزاد شده هزار برابر بیشتر است وسرعت ذرات آزاد شده هم به 6 میلیون مایل در ساعت می رسد(ذرات سریع ناشی از این انفجارات  بعد از حدود 15دقیقه به زمین می رسند).

 

مشاهدات فضاپیمای هینود نشان داده که جتهای اشعه ایکس سهم بزرگی در بادهای خورشیدی (جریانی از پلاسما که بطور پیوسته از خورشید جدا می شود و به سمت مناطق بیرونی منظومه شمسی در همه جهات حرکت می کند) با سرعت زیاد دارند٬ علاوه بر این ٬ اولین نشانه های مستقیم ازتاثیر امواج مغناطیسی با نام  امواج آلف ون (Alfven ) در حرکت بادهای خورشیدی در اختیار دانشمندان قرار گرفته است. 

در اتمسفر خورشید امواج آلف ون زمانی تولید می شوند که حرکات همرفتی وامواج صوتی٬ میدانهای  مغناطیسی را با فشار به سمت بیرون  تغییر شکل می دهند و یا زمانی که فرآیندهای دینامیکی جریانهای تولید می کنند که موجب تغییر شکل میدانهای مغناطیسی می شوند. 

تاکنون مشاهده این اموج بدلیل توان کم تفکیک دستگاههای مورد استفاده امکان پذیر نبوده است.اما این فضاپیما توانسته نشانه های مستقیمی از آنها را در اختیار دانشمندان قرار بدهد.اکنون دانشمندان امیدوارند با کمک این فضاپیما بتوانند راز منبع انرژی بادهای خورشیدی را حل کنند. تا قبل از این ستاره شناسان می توانستند شاهد تعداد اندکی جت اشعه ایکس در روز باشند در حالیکه بکمک حساسیت بالای این فضاپیما روزانه بطور متوسط تا 240 عدد از آنها قابل مشاهده است.

 

ظاهرا" ترکیب مجدد خطوط مغناطیسی مخالف ٬پدیده ای کاملا" رایج در خورشید بوده واین ترکیب٬ موجب تولید امواج آلف ون وپلاسمای پرانرژی به شکل جتهای اشعه ایکس می شود.بنابراین رابطه مستقیمی بین ترکیب مجدد خطوط مغناطیسی وشکل گیری امواج آلف ون در جتهای اشعه ایکس وجود دارد. 

تعداد زیاد جتها بهمراه سرعت زیاد پلاسمایی که به سمت بیرون پرتاب می شود موجب تقویت این نظریه شده که جتهای اشعه ایکس عامل اصلی در شکل گیری بادهای خورشیدی می باشند. 

 

 

  منبع : www.harvard.edu

  نويسنده  : عبدالرضا لاوری