اگر از زمین به ماه نگاه کنیم، ارتفاعات ماه خود را به شکل مناطق روشن نشان میدهند و دریاهای ماه که چیزی جز مناطق پستتر نیستند، به رنگ تیره دیده میشوند.تصویر سمت چپ، بخشی از ارتفاعهای ماه را نشان میدهد که اسمارتیک در ارتفاع 112 کیلومتری سطح ماه بهوسیله ابزار آزمایش پیشرفته عکسبرداری ماه (AMIE) تهیه کرده است. تصویر سمت راست، یکی از دریاهای ماه را از فاصله 1990 کیلومتری نشان میدهد. دریاها زمانی تشکیل شدهاند که شهابهای بزرگ، سطح ماه را بمباران کردند و بسترهای وسیعی را برای تشکیل این مناطق آماده کردند. زمانیکه آتشفشانهای ماه هنوز فعال بودند، گدازهها روی سطح ماه جاری شدند، این بسترها را پر کردند و بهسرعت سخت شدند؛ بدین ترتیب مناطق نسبتا هموار امروزی پدیدار شدند. سیارهشناسان فهمیدهاند که تشکیل دریاها در همین اواخر انجام شدهاست (البته در مقیاسهای زمانی زمینشناسی!)، زیرا دریاها نسبت به ارتفاعات ماه سطح صافتری دارند و تعداد چالههای برخوردی در آنها بسیار کمتر است.
اسمارتیک نخستین ماموریت آژانس فضایی اروپا به مقصد ماه است و از دسامبر 2004 / آذر 1383 مشغول تصویربرداری از سطح ماه است. اما هدف اصلی این ماموریت نه بررسی سطح ماه، که آزمایش موتور پیشران یونی آن است که از آن به نسل جدید موتورهای پیشران الکتریکی یاد میشود. در این موتور، سلولهای خورشیدی انرژی تابشی خورشید را با استفاده از پدیده فتوالکتریک به جریان الکتریکی تبدیل میکنند. این جریان، یک میدان الکتریکی را در موتور فضاپیما ایجاد میکند تا یونها در این میدان شتابگرفته و با سرعت از فضاپیما خارج شوند. طبق قانون سوم نیوتن، ذرات به هنگام خروج نیروی پیشران به فضاپیما وارد میکنند و فضاپیما در جهت حرکت خود شتاب میگیرد. مزیت این موتور نسبت به دیگر موتورهای پیشران در سبکی و قابلیت رسیدن به سرعتهای بسیار بالا است، زیرا این موتور میتواند برای مدت زمان بسیار طولانی شتاب بگیرد.
قرار است ماموریت این مدارگرد در اوایل سپتامبر 2006 ( شهریورماه امسال) با برخورد به سطح ماه پایان پذیرد.
نويسنده : ذولفقار دانشی