تلسکوپ فضایی اسپیتزر توانسته‌است یکصد خوشه‌کهکشانی بسیار دوردست را در فاصله ده میلیارد سال‌نوری شناسایی کند
این روزها بازار اکتشافات بزرگ نجومی داغ است. دویست و هشتمین گردهمایی جامعه نجوم آمریکا در کالگری کانادا درحال برگزاری است و بسیاری از اخترشناسان برجسته جهان گرد آمده‌اند تا نتایج تحقیقات خود را به اطلاع دیگران برسانند. گروهی از این اخترشناسان به سرپرستی دکتر مارک برودوین (آزمایشگاه پیشرانش جت، ناسا) توانسته‌‌اند با استفاده از تلسکوپ فضایی اسپیتزر نزدیک به سیصد خوشه کهکشانی دوردست را شناسایی کنند. از آن میان، یکصد خوشه در فاصله 8 تا 10 میلیارد سال نوری از ما قرار دارند و مربوط به زمانی هستند که عالم، کمتر از نصف سن کنونی‌اش عمر داشت.
خوشه‌های کهکشانی، نواحی چگال کیهان محسوب می‌شوند و از این حیث شبیه به شهرهای بزرگ روی زمین هستند. یک خوشه کهکشانی به تنهایی می‌تواند صدها کهکشان مانند راه‌شیری خودمان داشته باشد.
نخستین‌بار است که این‌همه خوشه‌کهکشانی در چنین فاصله دوری کشف شده‌اند. در پاییز و اسفندماه گذشته، همین گروه کشف دو خوشه کهکشانی را در فاصله‌های 9.1 و 8.2 میلیارد سال‌نوری اعلام کرده‌بود؛ اما امروز، آنها کشف 290 خوشه کهکشانی را اعلام کرده‌اند که برخی‌شان به‌دلیل تعداد کم کهکشان‌ها، گروه کهکشانی نام گرفته‌اند. با معرفی صد خوشه و گروه کهکشانی بسیار دوردست، تعداد خوشه‌های کهکشانی دوردست شناخته‌شده یک‌شبه شش برابر شد!
این گروه برای شناسایی این خوشه‌های دوردست از تصاویر فروسرخ تلسکوپ فضایی اسپیتزر و تصاویر مریی رصدخانه ملی کیت‌پیک استفاده کردند. کهکشان‌های بسیار دوری که خوشه‌های کهکشانی را تشکیل می‌دهند، تنها در نور فروسرخ دیده می‌شوند، اما نمی‌توان آنها را به‌سادگی از کهکشان‌های نزدیک و حائل تفکیک کرد. تصاویر فروسرخ اسپیتزر تمام این کهکشان‌ها را نشان می‌دهد، اما رصدخانه کیت‌پیک تنها کهکشان‌های حائل را در نور مریی به‌تصویر می‌کشد. با ترکیب تصویر این دو تلسکوپ می‌توان کهکشان‌های دوردست را جدا کرد و خوشه‌های کهکشانی را در توده‌های چگال اجرام دوردست شناسایی کرد. تلسکوپ فضایی اسپیتزر، ژرفای فروسرخ آسمان را هزاران بار سریع‌تر از بزرگ‌ترین تلسکوپ‌های زمینی نقشه‌برداری می‌کند و در مدت‌زمان معقولی می‌توان آسمان را به‌اندازه کافی جستجو کرد تا نشانه‌هایی از این خوشه‌های نسبتا کمیاب بدست آورد.
دکتر پیتر آیزنهارت، دیگر عضو گروه که رصدهای تلسکوپ فضایی اسپیتزر را هدایت می‌کرد، می‌گوید: کهکشان‌های بسیار دور در نور فروسرخ بهتر دیده می‌شوند، زیرا در میلیاردها سالی که طول کشیده‌است نورشان به‌ما برسد، پرتوهای نور همراه با عالم منبسط شده‌اند و طول‌موجشان بلندتر شده‌است.
قدم بعدی گروه، استفاده از تلسکوپ‌های فضایی هابل و اسپیتزر برای بررسی دقیق‌تر این کهکشان‌ها است. آنها امیدوارند با بررسی داده‌های ارسالی این دو رصدخانه فضایی بتوانند دو پرسش بسیار مهم را پاسخ دهند: این شهرهای کهکشانی چقدر بزرگند و چگونه رشد می‌کنند؟
منبع : SpaceFlightNow.com
نويسنده : ذوالفقار دانشی