اخترشناسان دو سیاه‌چاله ابرسنگین را کشف کرده‌اند که تنها 24 سال‌نوری از یکدیگر فاصله دارند. این گروه از اخترشناسان مشغول فراگیرترین نقشه‌برداری از اجرام فشرده تابنده امواج رادیویی با استفاده از آرایه خطی بسیاربلند (VLBA) بودند که این جفت سیاه‌چاله را کشف کردند. این آرایه از ده رادیوتلسکوپ تشکیل شده‌است که در گستره‌ای به طول هشت‌هزار کیلومتر (از هاوایی تا جزایر ویرجین ایالات متحده) قرار گرفته‌اند.
تصویر سمت راست، نمای کهکشان آنتن (NGC4038 و NGC4039) از دید تلسکوپ فضایی هابل است. وضوح این تصویر 12 سال نوری در هر نقطه است. در مرکز هریک از این دو کهکشان برخوردی یک سیاه‌چاله ابرسنگین وجود دارد که با رنگ قرمز نمایش داده شده‌است. محدوده سبزرنگ تصویر سمت راست که کهکشان آنتن را از دید یک تلسکوپ زمینی نشان می‌دهد، محل تصویر تلسکوپ فضایی هابل است.
جفت ابرسیاه‌چاله کشف‌شده در کهکشان 0402+379 به فاصله 750 میلیون سال نوری از زمین قرار گرفته‌اند و هر صدوپنجاه‌هزار سال یک‌بار به‌دور یکدیگر می‌گردند. اخترشناسان حدس می‌زنند این سیاهچالهها حاصل یک برخورد کهکشانی باشند.
کریستینا رودریگرز، اخترشناس دانشگاه سیمون‌بولیوار ونزوئلا و عضو گروه تحقیقاتی دانشگاه نیومکزیکو می‌گوید: محاسبات ما نشان می‌دهد این جفت سیاه‌چاله پس از یک میلیاردمیلیارد سال (1012سال) با یکدیگر برخورد می‌کنند و امواج گرانشی شدیدی را در کیهان منتشر خواهندکرد.
امواج‌گرانشی، اختلال‌هایی در چارچوب فضازمان هستند که نظریه نسبیت‌عام وجود آنها را در شرایط اختلالات شدید گرانشی پیش‌بینی می‌کند. یافتن چنین جفت سیاه‌چاله‌هایی به دانشمندان کمک می‌کند تا زمان کمتری را برای جستجوی امواج گرانشی حاصل از برخورد ستارگان نوترونی و سیاهچالهها به یکدیگر صرف کنند.
هم‌اکنون، تداخل‌سنج‌های بزرگی درحال ساخت است تا امواج گرانشی را آشکار کنند. این تداخل‌سنج‌ها از دو بازوی بلند عمودبرهم تشکیل شده‌اند که طول یکسانی دارند و پرتوهای هم‌فاز نور در آنها حرکت می‌کنند. در حالت عادی، این پرتوها مسیر یکسانی را طی می‌کنند و هم‌فاز با یکدیگر باقی می‌مانند، اما زمانی که یک موج گرانشی به آنها برسد، طول این دو بازو تغییر می‌کند و پرتوهای نور تغییر فاز پیدا می‌کنند. با مقایسه این پرتوها می‌توان به اطلاعات مهمی در مورد جهت، قدرت و منشا این امواج گرانشی پی برد.
یکی از بزرگ‌ترین این تداخل‌سنج‌ها، ماموریت LISA است که با همکاری ناسا و اسا (آژانس فضایی اروپا) در سال 2015 به فضا پرتاب خواهد شد. این تداخل‌سنج لیزری، از سه ماهواره تشکیل می‌شود که مثلث متساوی‌الاضلاع بزرگی را به ضلع پنج میلیون کیلومتر در فاصله 60 درجه‌ای پشت زمین ( نقطه لاگرانژی چهارم) ایجاد می‌کنند. اخترشناسان امیدوارند بتوانند امواج گرانشی حاصل از جفت سیاه‌چاله تازه‌کشف‌شده را با لایزا آشکار کنند.
منبع : پایگاه خبری نشریه Astronomy
نويسنده : ذوالفقار دانشی