هفت سال پیش قمر جدیدی به منظومه سیارهای زمین و ماه افزوده شد، یک سیارک بیستمتری که بعدها 2003YN107 نام گرفت. از آن زمان تاکنون این قمر هرسال یکبار بهدور زمین میگشت، تا اینکه دو روز پیش تصمیم گرفت زمین را ترک کند. به گفته پل خداس، از کارشناسان برنامه اجرام نزدیک زمین در JPL، این سیارک رفتار بسیار عجیبی نسبت به دیگر سیارکها دارد.
بسیاری از سیارکهای نزدیک زمین وقتی به سیارهمان نزدیک میشوند، به سادگی از کنارش عبور میکنند. سالها است این سیارات میآیند و میروند و تنها اثرشان بر زمین، حضور در تیتر روزنامهها است که احتمال برخوردشان با زمین چقدر است! اما سیارک 2003YN107 با تمام این سیارکها تفاوت داشت. این سیاره آمد و ماند! کارشناسان، این سیارک را جزو سیارکهای هممدار با زمین طبقهبندی میکنند، سیارکهایی که در نزدیکی زمین توقف میکنند، چند سالی به دور آن گردش میکنند و در نهایت زمین را ترک کرده، به حرکت خود ادامه میدهند. این سیارکها در واقع در مدار زمین شریکند و تقریبا در یکسال بهدور خورشید گردش میکنند. معمولا این سیارکهای هممدار از پشت به زمین میرسند و رقص مداری خود را آغاز میکنند: سیارک درحالیکه هنوز بهدور خورشید گردش میکند، آرام آرام نیز بهدور زمین میگردد. البته این سیارکها هیچگاه در دام گرانش زمین گرفتار نمیشوند.
سیارهشناسان تاکنون چهار سیارک هممدار زمین را شناسایی کردهاند: 2003YN107، 2002AA29، 2004GU9 و 2001GO2. ممکناست تعداد این سیارکها بیشاز این باشد که برای شناسایی آن باید حساسیت و وسعت نقشهبرداری سیارکها را بیشتر کرد. درحال حاضر، تنها 2003YN107 و 2004GU9 بهدور زمین گردش میکنند و دو سیارک دیگر از زمین جدا شدهاند. در این میان، سیارک 2004GU9 شاید جذابترین آنها باشد. این سیارک دویست متر بزرگی دارد و پانصدسال است بهدور زمین گردش میکند. محاسبات نشان میدهد این سیارک احتمالا برای پانصدسال دیگر هم میهمان منظومه سیارهای زمین و ماه است، چرا که مدار نسبتا پایداری دارد.
اما سیارک 2003YN107 این روزها توجه همه را به خود جلب کردهاست. دو روز پیش، سیارک به فاصله 3.4 میلیون کیلومتری از زمین رسید که نزدیکتر از فاصله معمولش به زمین بود. گرانش زمین، ضربه لازم را برای خروج سیارک از مدار زمین وارد کرد و قمر سوم زمین که در مدار مارپیچی بازی گردش میکرد، از منظومه سیارهای خارج شد. شصت سال دیگر، این سیارک دوباره به منظومه سیارهای زمین و ماه وارد خواهد شد. در آن زمان فضاپیماهای پیشرفتهتری به ملاقات قمر جدید زمین خواهند رفت و ساختار آن را بررسی خواهند کرد. اما شاید فعالیتهای خصوصی فضایی پیشدستی کند و این سیارک تازهازراهرسیده را به هتلی برای اقامت جهانگردان فضایی تبدیل کند!
نويسنده : ذوالفقار دانشی