اسمش را گذاشتهایم خانه، اما اطلاعاتمان از کهکشان راهشیری نسبت به دانستههایمان از کهکشانهای همسایه کمتر است. سالها است اخترشناسان درتلاشند شکل کهکشانمان را مشخص کنند، اما تاکنون نتوانستهاند صددرصد موفق باشند. نقشهبرداری از کهکشان راهشیری مانند تعیین شکل جنگلی که درآن بیحرکت نشستهایم، بسیار سخت است. اما شاید یک نقشهبرداری دقیق از بازوهای مارپیچی بتواند دستیابی به نقشه کهکشان را آسان کند. این همان کاری است که اوان لوین و همکارانش در دانشگاه کالیفرنیا، برکلی انجام دادهاند. آنها با با استفاده از رادیوتلسکوپهای برنامه نقشهبرداری مشترک لیدن- آرژانتین- بن، مقدار هیدروژن اتمی را در بخشهایی از بازوها اندازهگیری کردهاند و نقشه بخش خارجی بازوهای مارپیچی کهکشان راهشیری را ترسیم کردهاند.
نتایج بدستآمده تایید میکند که ساختار بازوهای مارپیچی راهشیری نامتقارن است و این بازوها بیشتر به صدف حلزون یا طوفانهای اقیانوسی شباهت دارند. لوین در اینمورد میگوید: بهنظر شما تکرار الگوهای صدف حلزون در ابعاد کیهانی شگفتانگیز نیست؟
بازوهای کهکشان را مناطق چگال گاز هیدروژن تشکیل دادهاند. برخلاف برخی کهکشانهای دیگر که بازوهای بسیار خوشتعریفی دارند (گویی نقاشی زبردست آنها را رسم کردهاست)، بازوهای راهشیری ناصاف و تکهتکه هستند. اما از همه اینها مهمتر، اینکه بازوهای کهکشان تا فاصله هشتادهزار سال نوری از مرکز کهکشان کشیده شدهاند که بسیار دورتر از مرز ستارگان کهکشان است. این پدیده بسیار عجیب است، زیرا تاکنون تصور میشد ساختار مارپیچی در اثر برهمکنشهای گرانشی ایجاد میشود، اما گرانش در چنین فاصلهای بسیار ضعیف است.
منبع : پایگاه خبری نشریه NewScientist
نويسنده : ذوالفقار دانشی