آنچه که گذشت مهمترین عناوین خبری در سال 1385 اختفای نادر پلوتو، بسیاری از منجمان و سیاره‌شناسان را به میان اقیانوس آرام کشاند


اختفای نادر پلوتو، بسیاری از منجمان و سیاره‌شناسان را به میان اقیانوس آرام کشاند

 این پدیده فرصت مناسبی برای بررسی جو، حلقه‌های احتمالی و قمرهای جدید پلوتو و تنظیم ابزارهای علمی فضاپیمای نیوهورایزنز است

در یکی از نادرترین رویدادهای منظومه‌شمسی که ساعت 19:55 دیروز، دوشنبه 22 خرداد (16:25 دوازدهم ژوئن به‌وقت جهانی) روی داد، زمین، پلوتو و ستاره‌ای کم‌نور به‌نام UCAC 2603 9859 (از قدر 15) روی یک خط قرار گرفتند و ستاره برای دو دقیقه پشت پلوتو پنهان شد. اخترشناسان بسیاری به نیوزیلند و جنوب استرالیا (بهترین مناطق زمین برای رصد این پدیده) سفر کرده‌بودند تا با بررسی این اختفای بسیار نادر و کوتاه، اطلاعات جدیدی را از این سیاره بدست آورند.

پدیده اختفا زمانی روی می‌دهد که یکی از اجرام منظومه شمسی از مقابل یکی از اجرام آسمان عبور کند. اخترشناسان با رصد این پدیده می‌توانند ابعاد دقیق جرم آسمانی را اندازه‌گیری کنند و جو احتمالی اطراف آن را بررسی کنند. اگر جرم موردنظر جو نداشته باشد، به‌محض آن‌که از مقابل ستاره دوردست عبور کند نور ستاره قطع می‌شود؛ اما اگر دارای جو باشد، نور ستاره از جو عبور می‌کند، می‌شکند و پخش می‌شود؛ در نتیجه ستاره آرام‌آرام کم‌نور می‌شود تا جایی‌که کاملا در پشت جرم منظومه‌شمسی پنهان شود. الگوهای منحنی تغییرات درخشندگی ستاره حاوی اطلاعاتی در مورد ضخامت جو و ضریب‌شکست آن است.

اخترشناسان امیدوارند با بررسی دقیق تغییرات درخشندگی ستاره UCAC 2603 9859، جو نیتروژنی سیاره پلوتو را بررسی کنند و ببینند آیا این سیاره هم مانند دیگر چهار سیاره خارجی منظومه شمسی حلقه‌هایی در اطراف خود دارد یا خیر. تاکنون تنها دو رویداد اختفای به‌دردبخور از سیاره پلوتو دیده شده‌است: یکی در 9 ژوئن که رصد اختفای پلوتو در نیوزیلند نشان داد پلوتو جوی از نیتروژن دارد؛ و دیگری در 20 جولای 2002 که از آمریکای جنوبی دیده‌شد.

رصد این اختفای جدید هم‌چنین به دانشمندان کمک می‌کند مدل‌های خود را درمورد تغییرات جوی این سیاره در فواصل دور از خورشید بیازمایند. برخی از این مدل‌ها پیش‌بینی می‌کنند با دورترشدن فاصله پلوتو از خورشید، جو این سیاره یخ بزند. متاسفانه داده‌های موجود از پلوتو، شرایط آن‌را تنها در یک‌چهارم از مدارش نشان می‌دهد، زیرا 248 سال طول می‌کشد تا این سیاره یک‌بار به‌دور خورشید بگردد و پلوتو تنها 75 سال است که کشف شده‌است.

اما رصد اختفای پلوتو استفاده‌های دیگری هم دارد. به‌تازگی دو قمر جدید برای این سیاره پیدا شده‌است و این اختفا فرصت بسیار مناسبی است که ابعاد این دو قمر با دقت بیشتری اندازه‌گیری شود. استفاده دیگر این اختفا، رصد این پدیده با ابزارهای دقیق فضاپیمای نیوهورایزنز (افق‌های جدید) است. این اختفا یکی از تنها چند رویدادی است که مهندسان برای تنظیم دقیق ابزارهای حساس این فضاپیما درنظر گرفته‌اند. فضاپیمای افق‌های جدید در سال 2015 به منظومه سیاره‌ای پلوتو خواهد رسید.

 

   منبع : نشریه خبری‌الکترونیکی ABC