برسی سیارک های دوتایی

 در ژاونویه سال 2006 میلادی دانشمندان دهانه تلسکوپ فضایی هابل را رو به سوی سیارکی سنگی- یخی که پیرامون سیاره  اورانوس در گردش است گرفتند تا تحقیقات لازم پیرامون آن انجام شود.با برسی های بیشتر مشخص شد،که تصویر بدست آمده ،از دو سیارک یخی بسیار کوچک تشکیل شده است که در فاصله ای بسیار نزدیک به یکدیگر در گردشند،به این گونه اجرام  سیارک های دوتایی می گویند. اندازه این دو سیارک که 2002 قنطروس 46 نام گذاری شده است در حدود یک شهر کوچک(1300 کیلومتر) است.از دیدگاه دانشمندان قنطروس ها اجرام یخی با مداری نسبتا ناپایدار هستند.

 

در محل کمربند سیارکی(بین سیاره مشتری و مریخ)  و یا کمربند کویپر(در ورای مدار نپتون که در واقع سیاره پلوتن نیز عضوی از این خانواده است) این گونه سیارات دوتایی یخی با مداری ناپایدار به وفور وجود دارند،اما آنچه که باعث شگفتی دانشمندان شده است، محل گردش این دو سیارک پیرامون سیاره عظیمی همچون اورانوس است.به عقیده دانشمندان چنین سیارک هایی با این جرم  باید مدت ها پیش تحت تاثیر جاذبه بسیار زیاد سیارات بزرگی همچون اورانوس و نپتون،از هم جداشده و شاید هزاران بار با سطح این سیاره برخورد کرده باشد.

 

کیت نال از موسسه تلسکوپ فضایی در این باره می گوید:چیزی که برای ما خیلی عجیب جلوه می کند ،پایداری این سیارک های دوتایی کوچک است که در طی میلیون ها سال و تحت تاثیر جاذبه شدید این سیاره از هم پاشیده نشده اند،بر طبق داده های ما این موضوع کمی غیر منطقی است،شاید فاصله این دو سیارک چنان که لازم است به سیاره مادر نزدیک نیست.

 

جاذبه ای که این دو سیارک را در کنار یکدیگر نگه داشته است باعث ایجاد فرضیه وجود ستارگان دنباله دار دوتایی در ذهن دانشمندان شده است.این اجرام که طول عمر کوتاهی دارند از خانواده کویپر هستند و تحت تاثیر یک پروسه چند مرحله ای ساختار قنطروسی پیدا کرده و توسط سیارت عظیم به قسمت های داخلی منظومه شمسی رانده می شوند.اگر این سیارک دوتایی توان فرار از گرانش سیارت را داشته باشند ،در مرحله پایانی تبدیل به ستاره دنباله دار دوتایی می شوند.

 

بسیار از ستارگان دنباله دار  هنگام گذر از کنار سیارات ،تحت تاثیر جاذبه آن ها و یا در اثر تبخیر ناگهانی از هم پاشیده شده به قطعات متعددی تبدیل می شوند،اما تاکنون اخترشناسان  ستاره دنباله داری که در ابتدا  دوتایی بوجود آمده باشد را مشاهده نکرده اند.

 

دنیس استفن از دانشگاه جان هاپکینز پیرامون مشاهدات اخیر می افزاید: نخست باید بگوییم که در این تحقیقات ما به نتیجه مهمی رسیدیم و آن هم وجود فراوان اجرام دوتایی در منظومه شمسی است.اگر این اجرام دوتایی مستقیما تبدیل به ستارگان دنباله دار دوتایی شوند ،قطعا ما باید پیرامون دانش و تفکرات خود درباره ساختار  این اجرام  تجدید نظر کنیم ،شاید این اجرام به سادگی از یکدیگر جدا نشوند!

  

  منبع : SkyandTelescope

  نويسنده  : اسماعیل مروجی