فناوری‌های جدید موقعیت‌سنجی این امکان را در اختیار دانشمندان قرار داده است تا منشا و گستره لنگ‌زدن‌های کوتاه‌مدت زمین را به‌دقت شناسایی کنند. دانشمندان نشان داده‌اند که تغییرات روزانه آب‌وهوایی، زمین را تا یک هفته تکان می‌دهد.
گردش زمین به‌دور محورش همانند گردش یک فرفره است، با این تفاوت که ساده و منظم نیست و انبوهی از تکان‌ها و لق‌زدن‌ها با دوره‌های متغیر، از چند دقیقه تا میلیاردها سال، در آن روی می‌دهد. برخی از این حرکت‌ها به‌خوبی بررسی شده‌اند، مانند تکان‌های 433 روزه چاندلر و لق‌زدن سالیانه که با هم، محور زمین را تا ده متر نسبت به مرکز اسمی خود کج می‌کنند. اما بررسی لق‌زدن‌های نامنظم یک هفته‌ای زمین دشوارتر است، زیرا در برابر دیگر لنگ‌زدن‌های زمین ضعیف‌ترند و در آنها پنهان می‌مانند.
اما اکنون پژوهشگران بلژیکی و فرانسوی توانسته‌اند با استفاده از سیستم موقعیت‌یابی جهانی، GPS، حرکت‌های لق‌زدنی زمین را از آذر تا بهمن 1384 ثبت و تحلیل کنند. در این سه ماه و نیم، تکان‌های لقی سالیانه و چاندلر در رویدادی که هر 6.4 سال یک‌بار تکرار می‌شود، اثرات یکدیگر را خنثی کردند و این فرصت برای پژوهشگران پیش آمد تا لق‌زدن‌های ضعیف‌تر زمین را اندازه‌گیری کنند. در طول این مدت، قطب شمال زمین حلقه‌های کوچکی را پیمود که ابعاد آنها از یک ورق A4 تا یک تلفن همراه تغییر می‌کرد، اما جالب این بود که موقعیت قطب شمال در تمام این دوره از سطحی یک‌متر مربعی خارج نشد.
سباستین لامبرت، کارشناس رصدخانه سلطنتی بلژیک و همکارانش در آنجا و رصدخانه پاریس، با استفاده از داده‌های جدید GPS که محل قطب شمال را با دقتی بی‌نظیر مشخص می‌کند، لنگی‌های ضعیف زمین را اندازه‌گیری و تحلیل کردند. آنها در مقاله خود که در شماره دهم تیرماه ژئوگرافیکال ریسرچ لترز به‌چاپ خواهد رسید، نتیجه گرفته‌اند که الگوهای آب‌وهوایی نیمکره شمالی زمین نقش بسیار مهمی در این لنگ‌زدن‌ها ایفا می‌کند. موقعیت مراکز پرفشار و کم‌فشار (مثلا برفراز آسیا و اروپای شمالی) و چگونگی ارتباط این سیستم‌های آب‌وهوایی با یکدیگر، اثراتی قابل اندازه‌گیری در تحریک این لق‌زدن‌های کوتاه‌مدت ایجاد کرده‌اند.
اقیانوس‌ها هم در این میان بی‌اثر نیستند. این گروه تحقیقاتی توانسته است تغییرات فشار اقیانوسی و جوی را به حرکت‌های اندازه‌گیری شده زمین مرتبط کند. پیش از این زمین‌شناسان ارتباط تغییرات فشارهای اقیانوس و جو زمین را با لنگ‌زدن چاندلر نشان داده بودند، اما برای نخستین بار است که آنها فهمیده‌اند تغییرات روزانه فشار هوا و آب، اثراتی قابل اندازه‌گیری روی زمین دارد. الگوهای آب‌وهوایی، رویدادهایی آشوب‌ناک هستند که رفتار بسیار عجیبی دارند. بال زدن یک پروانه در گوشه‌ای از دنیا می‌تواند در جایی دیگر، طوفانی عظیم به‌راه بیاندازد. با این یافته جدید، تغییرات آب‌وهوایی زمین اهمیتی بیش‌ازپیش می‌یابد، چرا که شبانه‌روز زمین را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
منبع : SpaceFlightNow.com
نويسنده : ذوالفقار دانشی