ناسا در تلاش است شاتل را برای پرتاب امشب آماده کند. مدیران ارشد ناشا در جلسه شب گذشته خود که دو ساعت به طول انجامید، به این نتیجه رسیدند که نیازی به تعمیر ترک ایجاد شده در مخزن خارجی سوخت نیست و شاتل دیسکاوری میتواند در ساعت 14:37 امروز ( 18:37 به وقت جهانی) از مرکز فضایی کندی پرتاب شود.
روز گذشته، مهندسان ناسا قطعهای از عایق کفآلود مخزن خارجی سوخت را روی سکوی پرتاب پیدا کردند که مربوط به پوشش محافظ لوله 43سانتیمتری انتقال اکسیژن مایع بود. تحقیقات نشان داده است بارانی که در روز شنبه بر روی مخزن خارجی سوخت بارید، به مفصل متحرک لوله سرایت کرد و در مجاورت سوخت اکسیژن مایع یخ زد. دو بار تزریق و تخلیه سوخت اکسیژن و هیدروژن مایع (در روزهای شنبه و یکشنبه) سبب انبساط موضعی و تنشهای حرارتی ناهماهنگ یخ شد و این عامل به نوبه خود، قطعه مثلثی شکل عایق را سست و در نهایت آن را از بدنه مخزن جدا کرد. بهنظر بسیاری از مهندسان، تنشهایی که در دوبار تزریق و تخلیه سوخت بسیار سرد به مخزن ایجاد شده است، بیشتر از تنشهای واردشده در پرتاب شاتل است.
پیشاز این مهندسان ناسا تخمین زده بودند اگر قطعهای از این بخش جدا شود، حداقل باید 5.9 گرم وزن داشته باشد تا به شاتل آسیب جدی وارد کند، اما این قطعه مثلثی شکل 7 سانتیمتری تنها 2.6 گرم وزن دارد که خوشبختانه نصف آن چیزی است که بتواند خطر یکدرصدی برخورد فاجعهبار را ایجاد کند. اگر این قطعه در حین پرتاب شاتل جدا میشد، تنها میتوانست به یکی از سفالهای عایق حرارتی آسیب وارد کند که آنهم در فضا قابل ترمیم بود و خطر بزرگی محسوب نمیشد.
در جلسه دیشب مدیران ارشد ناسا سه موضوع مهم مطرح شده است، آیا حرارت تولید شده در این ترک غیر آیرودینامیک برای مخزن سوخت خطرنام نیست، آیا احتمال دارد تودههای دیگری هم از این عایق جدا شود و آیا قلاب نگاهدارنده لوله اکسیژن مایع که بخشی از عایقش را از دست داده، میتواند آنقدر سرد شود که در طول پرواز در هوای مرطوب فلوریدا، بخار آب را به یخ تبدیل کند و دوباره بخشی از عایق جدا شود؟ مدیران ناسا به این نتیجه رسیدهاند که هیچیک از این سه موضوع برای این پرواز دردسرساز نیست.
دیشب، مهندسان ناسا با ابزاری دستساز، دوربینی را تا 15 سانتیمتری ترک ایجادشده رساندند و آن منطقه را بهدقت بازرسی کردند. نشانهای از عایقهای سست دیده نشد. مهندسان همچنین پیشبینی کردهاند که در این ترک بیشاز 2.27 گرم یخ تشکیل نخواهد شد و این مقدار، بسیار کمتر از چیزی است که برای مسافران شاتل دردسرساز باشد.
ترک مورد بحث در بالاترین قلاب نگاهدارنده لوله انتقال سوخت اکسیژن مایع ایجاد شده است که در نزدیکی دماغه شاتل واقع شده و فاصله نسبتا نزدیکی با محدوده دوپایهای بال چپ دارد. در حادثه انفجار شاتل کلمبیا، برخورد یک قطعه عایق 750 گرمی به محدوده دوپایهای بال چپ، پوشش عایق این بخش را سوراخ کرد. در بازگشت به زمین، پلاسمای داغ از این روزنه به داخل شاتل راه یافت و شاتل را متلاشی کرد.
اگر شرایط پرواز برای امروز مناسب باشد، اولین بار است که شاتل در روز استقلال ایالات متحده به فضا پرتاب میشود، از این رو مهندسان ناسا تمام تلاش خود را بهکار گرفتهاند تا این پرواز سرنوشتساز شاتل را با موفقیت انجام دهند. پیشبینی وضع هوا نشان میدهد چهل درصد احتمال آبوهوای نامناسب وجود دارد که بهترین پیشبینی برای این هفته است. ماموران ناسا همچنین سی لاشخور را در تلههای زنده به دام انداختهاند تا در زمان پرتاب شاتل، پرندهای در آن نزدیکی نباشد. برخورد یک لاشخور چند ده کیلویی با شاتل، بدترین حادثهای است که میتواند برای این فضاپیمای رفتوبرگشت پیش بیاید، حتی بدتر از جداشدن تمام پوشش عایق مخزن سوخت!
منبع : SpaceFlightNow.com و New Scientist
نويسنده : ذوالفقار دانشی