تحلیل اولیه تصاویر ارسالی نشان میدهد قطعات جداشده از مخزن خارجی سوخت، آسیبی به شاتل وارد نکرده است
روز گذشته، ناسا بزرگترین آتشبازی جشنهای روز استقلال ایالات متحده را بهراه انداخت و با پرتاب موفقیتآمیز شاتل فضایی دیسکاوری، موجی از شادی را در میان علاقهمندان برنامههای فضایی بهوجود آورد. این نخستین پرواز در تاریخ ماموریتهای فضایی ناسا است که در روز استقلال ایالات متحده انجام میشود و دومین پروازی است که پساز انفجار غمبار شاتل کلمبیا در زمستان 1381 صورت میگیرد.
سرنشینان پرواز دیسکاوری امروز را در تعقیب ایستگاه فضایی بینالمللی استراحت خواهند کرد و فردا پنجشنبه به این ایستگاه ملحق خواهند شد. شش فضانورد دیسکاوری، ماموریت دارند در برنامهای دوازده روزه، همسفر آلمانی خود را برای برای اقامتی شش ماهه در ایستگاه فضایی بدرقه کنند و 2300 کیلوگرم تجهیزات جدید روی ایستگاه فضایی بینالمللی نصب کنند. در میان این تجهیزات میتوان به یک فریزر آزمایشگاهی، گلخانه اروپایی پرورش گیاهان و یک مولد اکسیژن جدید اشاره کرد که شرایط اقامت شش نفر را در ایستگاه فضایی آماده میکند.
شاتل دیسکاوری ساعت 14:38 بعدازظهر دیروز به وقت محلی (22:08 به وقت تهران) از مرکز فضایی کندی در فلوریدا به فضا پرتاب شد و 8 دقیقه و چهل ثانیه بعد در مدار زمین قرار گرفت. پیش از این، ابرهای طوفانزا مانع از انجام دو پرتاب قبلی در روزهای شنبه و یکشنبه گذشته شده بود. از سوی دیگر، بروز مشکلات مهمی همانند جداشدن قطعهای از عایق مخزن خارجی سوخت نگرانیها را در مورد پرتاب شاتل افزایش داده بود، اما مدیران ناسا اطمینان داده بودند که خطری پرواز شاتل دیسکاوری را تهدید نمیکند. برای اطلاعات بیشتر میتوانید به خبرهای قبلی پارس اسکای مراجعه کنید.
و اما عایقهای جداشده...
در طول پرتاب، دوازده دوربین شامل سه دوربین روی هر یک از موشکهای سوخت جامد، یک دوربین روی مخزن خارجی سوخت و دوربینی دیگر روی کف شاتل، جایی که لولههای انتقال سوخت از مخزن خارجی وارد موتورهای شاتل میشوند، همراه با سه رادار پیشرفته نیروی هوایی ایالات متحده، شاتل و مخزن خارجی سوخت را تعقیب کردند. هدف این تصویربرداریها، جستجوی کوچکترین شکستگی در عایقهای مخزن سوخت و نشانههایی از برخورد احتمالی این قطعات با بدنه شاتل بود. مهندسان پرواز برای کاهش تنشهای آیرودینامیک در بدنه شاتل و مخزن، قدرت موتورهای شاتل را در بخشی از جو که بیشترین فشار آیرودینامیکی را اعمال میکند، به دو سوم حالت معمول کاهش دادند تا شاتل با سرعت کمتر و نیروی مقاوم کمتری از این منطقه عبور کند. در همین حین، مسیر پرتاب شاتل نیز به شکلی تغییر کرد که شاتل در سریعترین زمان ممکن از جو تحتانی زمین خارج شود.
مدیران برنامه شاتل پیش از پرتاب اعلام کرده بودند احتمال دارد قطعاتی از عایقهای کفآلود مخزن خارجی سوخت جدا شوند، اما این قطعات بزرگ و خطرساز نخواهند بود. دوربین نصبشده روی مخزن خارجی سوخت جداشدن حداقل پنج قطعه عایق را نشان داده است که همگی کوچکند. اگر قطعهای بخواهد برای شاتل خطرناک باشد، باید وزن زیادی داشته باشد یا با سرعت نسبی بالایی به بدنه شاتل برخورد کند. این حالت زمانی حاصل میشود که نیروی مقاومت هوا بسیار زیاد باشد و در فاصله زمانی اندک، سرعت نسبی بدنه شاتل و قطعه جداشده را افزایش دهد. محاسبات نشان میدهد چنین شرایطی تنها در 135 دقیقه نخستین پرتاب شاتل وجود دارد، اما پنج قطعه جداشده در فاصله زمانی 167 ثانیه تا 340 ثانیه پس از پرتاب جدا شدهاند، زمانی که شاتل به بخشهای رقیق جو رسیده بود و نیروی مقاومت هوا بهقدری کاهش یافته بود که نمیتوانست سرعت قطعات را بهشدت کاهش دهد.
البته بررسی کامل تصاویر ارسالی دوربینها، فیلم ها، تصاویر ویدیویی، دادههای راداری و اطلاعات ارسالی حسگرهای نصبشده بر لبه هدایتگر بالهای شاتل چندین روز طول میکشد، اما بهنظر نمیرسد خطری سرنشینان شاتل را تهدید کند. وین هیل، مدیر برنامه شاتل در گفتگوی مطبوعاتی اعلام کرد:« بهنظر من مخزن خارجی سوخت امتحان خود را بهخوبی پس داد. در مقایسه با پرواز سال گذشته، اتفاق نگرانکنندهای نداشتهایم و از بابت سلامت سرنشینان و شاتل فضایی اطمینان داریم».
نويسنده : ذوالفقار دانشی