فضاپیمای افق‌های نو روز گذشته به ملاقات غول منظومه شمسی رفت و توانست بهترین تصاویر ممکن را از فعالیت‌های آتشفشانی آیو ثبت کند
چهارشنبه گذشته، فضاپیمای افق‌های نو (نیوهورایزنز) به نزدیک‌ترین فاصله از منظومه سیاره‌ای مشتری رسید و توانست مجموعه‌ای از تصاویر دقیق را از غول چشم‌سرخ منظومه شمسی تهیه و آنها را به زمین ارسال کند.در میان این تصاویر می‌توان به تصویر یک ستون خاکستر غبارآلود برآمده از آتشفشان تواشتار (Tvashtar) در قمر آیو اشاره کرد که تا ارتفاع 240 کیلومتری از سطح این قمر گالیله‌ای پرنور فوران کرده است. به گفته جان اسپنسر، از مدیران گروه علمی برخورد با مشتری در موسسه تحقیقات علمی جنوب‌غربی ایالات متحده، تصویر ارسالی افق‌های نو بهترین تصاویر از آتشفشان‌های آیو است که پس‌از ملاقات فضاپیماهای ویجر در سال 1979 تاکنون گرفته شده است. اسپنسر امیدوار است فعالیت آتشفشان تواشتار تا ملاقات بعدی این فضاپیما ادامه داشته باشد تا تصاویر به‌مراتب بهتری از فعالیت‌های آتشفشانی این قمر گرفته شود.
افق‌های نو هم‌چنین نزدیک‌ترین تصویر ممکن را از لکه سرخ کوچک مشتری تهیه کرده است، طوفانی که به‌تازگی از تلفیق سه طوفان کوچک‌تر سفیدرنگ ایجاد شده است. در تازه‌ترین تصاویر، لکه سرخ کوچک به شکل حیرت‌انگیزی شبیه به چشم سرخ‌رنگ مشتری دیده شده است که قرن‌ها است عظیم‌ترین طوفان منظومه شمسی است.
قمر یخی اروپا نیز از دیگر اهداف نخستین افق‌های‌نو بود که در نخستین تصاویر ثبت شد. هدف اصلی از این تصاویر، بررسی عوارض سطحی دایروی عجیبی است که سال‌ها است ذهن سیاره‌شناسان را به‌خود مشغول کرده است. از آن‌جایی که این کمان‌ها و دایره‌های بلند بسیار کم‌نورند، بهترین حالت برای بررسی آنها زمانی است که خورشید، سایه‌های بلندی را روی سطح یخ‌زده این قمر ایجاد می‌کند.
اما افق‌های‌نو در این میان از گانیمید، بزرگ‌ترین قمر منظومه شمسی نیز غافل نشده است. این قمر نیز در نخستین تصاویر ارسالی حاضر است و مجموعه‌ای متنوع را
شامل سطح پیر و غبارگرفته، عوارض ناشی از مواد جوان درخشان و گودال‌های برخورد شهابواره‌ها به نمایش گذاشته است. با گذشت این همه سال از بررسی اقمار مشتری، ترکیب بخش اعظمی از سطح این قمر یخ‌زده هم‌چنان نامعلوم است و انتظار می‌رود کاوش‌های فضاپیمای افق‌های‌نو بتواند اسرار زیادی از گانیمید را برملا کند.
بخش زیادی از اطلاعات و تصاویر این فضاپیما در فروردین‌ماه به زمین ارسال خواهدشد، بنابراین افق‌های‌نو فرصت دارد تا قبل‌از آن‌که آنتن مخابراتی‌اش رو به زمین قرار بگیرد، به جمع‌آوری اطلاعات بیشتر بپردازد. برنامه بعدی این فضاپیما پس از بررسی مشتری، تعقیب دنباله مغناطیسی مشتری است؛ منطقه‌ای در میدان مغناطیسی این سیاره که یون‌های گوگرد و اکسیژن فوران‌یافته از آتشفشان‌های آیو در آن به‌دام افتاده‌اند. با وزش بادهای خورشیدی، این یون‌ها به بیرون پرتاب می‌شوند و در دنباله‌ای که صدها میلیون کیلومتر درازا دارد، قرار می‌گیرند. این دنباله مغناطیسی عملا تا مدار زحل کشیده شده است.هدف نهایی فضاپیمای افق‌های نو، پلوتو و دیگر اجرام کمربند کویی‌پر است. کمربند کویی‌پر، حلقه‌ای از اجرام یخ‌زده بازمانده دوران تکوین منظومه شمسی است که در بخش خارجی منظومه شمسی برگرد خورشید می‌چرخند.
منبع : NewScientistSpace.com
نويسنده : ذوالفقار دانشی
