آنچه که گذشت مهمترین عناوین خبری در سال 1384 کشف سریع ترین تپنده اشعه ایکس چرخان


کشف سریع ترین تپنده اشعه ایکس چرخان

ستاره شناسان سریع ترین تپنده اشعه ایکس چرخان را کشف کردند . سرعت دوران این تپنده 600 بار در ثانیه است .

 

این ستاره شناسان عضو یک تیم بین المللی وابسته به دانشگاه ساتمتون می باشند . دکتر سیمون شاو ،از مرکز فیزیک و ستاره شناسی دانشگاه جنوا ، مسئول هماهنگی این تیم برای دریافت و ضبط داده های فضاپیمای اینتگرال (وابسته به اسا) ، که برای آشکار سازی داده ها در محدوده اشعه ایکس و گاما طراحی شده است ، می باشد . در دسامبر 2004 م یک منبع اشعه ایکس درخشان توسط اینتگرال ثبت شد . این منبع "IGR J00291+593 " نامیده شد . سپس مطالعه شدیدی توسط افراد مختلف طی چندین هفته بر روی آن انجام گرفت .در طی این مدت شدت نور این ستاره به آهستگی کاهش یافت . محققان از این تغییر شدت نور دریافتند که این منبع یک تپنده دوتایی اشعه ایکس است .

اگر یکی از ستاره های یک سیستم دوتایی به مرحله انفجار ابر نواختری برسد ، ممکن است به یک ستاره نوترونی تبدیل شود . ستاره نوترونی یک ستاره فوق چگال می باشد . نیروی گرانشی قوی اطراف ستاره باعث می شود که مواد ستاره بصورت یک قرص برافزایشی بدور آن شروع به چرخش کنند . میدان مغناطیسی ستاره ، که ممکن است باقیمانده از میدان مغناطیسی ستاره قبل از تبدیل به ستاره نوترونی باشد ، باعث می شود ماده برافزایشی در یک سری " نقاط داغ " روی ستاره تجمع کنند که منشأ اشعه های ایکس و گاما می باشد .

یک تپنده وقتی قابل رؤیت است که ستاره نوترونی دوران می کند و پس از مدت زمان مشخصی لکه داغ دیده شود . این تپش مانند تپیدن فانوس دریایی می باشد .سرعت دوران نمونه جدید 600 بار در ثانیه می باشد . بنابر این سرعت دورانی سطحی این تپنده 30000 کیلومتر بر ساعت (10% سرعت نور ) می باشد . هر دوی ستاره های این سیستم دوتایی 5/2 ساعت یکبار به دور هم می چرخند . روز این تپنده 0016/0 ثانیه و سال آن 147 ثانیه طول می کشد . دکتر شاو می گوید : « سرعت چرخش این تپنده بسیار شگفت انگیز است . این کشف این فرصت را به ما می دهد که به مطالعه تأثیرات چنین نیروهایی بر روی ماده نامتعارف ستاره های نوترونی ( که بر روی زمین یافت نمی شود ) بپردازیم . ممکن است درآینده نمونه های اینچنینی توسط اینتگرال کشف شود . نتایج این کشف طی مقاله ای بر روی شبکه با آدرس http://arxiv.org/abs/astro-ph/0501507  قابل دسترسی است .

  

  منبع : University of Southampton

  نويسنده  : مهدی اسحاقی