برای نخستين بار دو تيم از ستاره شناسان نور اشيايی را در خارج از منظومه شمسی رديابی کرده اند که به اعتقاد بسياری از دانشمندان متعلق به سياراتی است که حول ساير ستارگان می گردند.
اين نخستين بار است که "سيارات خارجی"، يعنی سياراتی که در اطراف ستارگانی غير از خورشيد سير می کنند، مستقيما مشاهده می شوند.
اين دو سياره "HD 209458b" و "TrES-1" نامگذاری شده اند.از زمانی که منجمان به وجود نخستين سياره خارجی پی بردند ده سال می گذرد. از آن زمان تاکنون بيش از 100 سياره کشف شده است. اما وجود آنها تنها به طور غيرمستقيم يعنی از طريق تاثير قوه جاذبه آنها بر ستارگانی که دور آنها می گردند استنباط می شود.اکنون دو تيم مستقل از منجمان در آمريکا با استفاده از تلسکوپ فضايی اسپيتزر ناسا، تشعشعات فروسرخی را در همان مسيری که دو ستاره نورانی قرار گرفته است رديابی کرده اند. اخترشناسان از قبل نتيجه گيری کرده بودند اين دو ستاره دارای سيارات هستند.
در هر دو مورد، زمانی که سياره به عنوان بخشی از گردش مداری خود، پشت ستاره مرکزی پنهان می شود به ميزان خفيفی از درخشش منظومه کاسته می شود. اين به آن معنی است که اين سيارات خود درخشان هستند و نوری اضافی توليد می کنند که توسط تلسکوپ رديابی شده است.پی بردن به اين موضوع با يک حيله علمی ممکن شد. دانشمندان ابتدا با استفاده از تسلکوپ اسپيتزر مجموع تشعشعات نور مادون قرمز ستاره و سياره آن را اندازه گرفتند.سپس زمانی که سياره پشت ستاره قرار گرفت، منجمان بار ديگر نور ماون قرمز برآمده از ستاره را اندازه گيری کردند.حاصل تفاضل نوری رصد دوم از رصد اول در واقع نوری است که از سياره ساطع می شود.
بی شباهت به زمين
اينها سيارات متورم گازی از نوع مشتری هستند و بعيد است ميزبان موجودات زنده باشند.ما دانشمندان اميدوارند همزمان با بهبود فن آوری در دراز مدت بتوانند نور سياراتی را که به زمين شباهت بيشتری دارند رويت و علائم حيات را در بخش های دورافتاده کهکشان راه شيری کشف کنند.نتايج اين تحقيقات در مقاله ای در شماره جاری مجله "نيچر" تشريح شده است.دکتر ديويد شاربونه، از مرکز اخترفيزيک هاروارد-اسميتسونيان در ماساچوست يکی از اعضای تيم های تحقيق و نويسنده اين مقاله گفت: "واقعا معرکه است. از تقريبا ده سال پيش، يعنی زمانی که نخستين سيارات خارجی کشف شدند، در جستجوی چنين نوری بوديم."تاکنون تقريبا 130 سياره در اطراف ساير ستاره ها کشف شده است.دکتر الن باس، از موسسه کارنگی در واشنگتن گفت: "سال 1995 مصادف با آغاز عصر کشف سيارات خارجی بود.""اما 2005 به عنوان سالی که در آن نخستين شواهد قدرتمند رديابی نور سياره ای خارجی به دست آمد، در کتاب های تاريخ و متون درسی ثبت خواهد شد.""به سختی می توان باور کرد در ده سال گذشته چقدر پيشرفت کرده ايم."دکتر شاردونه نيز گفت: "هدف ما از مطالعه سياراتی که حول ساير ستاره ها می گردند در واقع اين است که ببينم آيا منظومه شمسی ما نمونه ای واقعا استثنايی است يا همه گير.""HD 209458b" که "اوسيريس" لقب گرفته است حول ستاره ای در فاصله 153 سال نوری از زمين در صورت فلکی "اسب بالدار" می گردد. اين سياره هر سه روز و نيم يک بار در مداری به شعاع تقريبا هفت ميليون کيلومتر حول ستاره مادر گردش می کند.
"TrES-1" حتی دورتر است و در فاصله 489 سال نوری از زمين حول ستاره ای در صورت فلکی بربط می گردد. اين سياره هر سه روز يک بار در مداری به شعاع تقريبا شش ميليون کيلومتر دور می زند.برای مقايسه، فاصله زمين از خورشيد زمين 149 ميليون کليومتر است و هر 365 روز يک بار دور آن می گردد.
منبع : BBC