آنچه که گذشت مهمترین عناوین خبری در سال 1384 تصوير جديدي از هابل : نمايشي از باقيمانده ابرنواختر


تصوير جديدي از هابل : نمايشي از باقيمانده ابرنواختر

جرمي توفاني و نامنظم از گاز و غبار در اين تصوير تلسكوپ فضائي هابل در نزديكي بقاياي ابر نو اختري كه با نام N 63 A  ناميده شده ديده مي شود. اين جرم از بقاياي ستاره بزرگي است كه پس از انفجار ، لايه‌هاي گازي آن در حال فوران به داخل يك منطقه آشفته‌اند .  باقيمانده ابرنواختر يكي از اعضاء N 63  است كه يك منطقه ستاره اي شكل در ابر ماژلاني بزرگ    LMC   ( Large magellanic claud  )  است و از نيمكره جنوبي آن قابل رؤيت است. LMC كهكشان نامنظمي است كه در فاصله 160000 سال نوري از كهكشان راه شيري قرار گرفته است. LMC نمونه‌هاي بسيار خوبي از تشكيل ستاره‌هاي فعال و باقيمانده ابر نواخترها را در اختيار ما قرار مي‌دهد كه بوسيله تلسكوپ هابل قابل مطالعه‌اند . بسياري از ستاره‌هائي كه درمحوطه N 63 A قرار دارند بسيار بزرگتر از خورشيداند. چنين ستارة حجيمي ، بادهاي ستاره‌اي چنان عظيمي توليد مي‌كند كه مي‌تواند محيط اطراف آن را از هر چيزي تخليه كند . و حباب فوران باد تشكيل دهد . تصور مي‌شود ابر نواختري كه N 63 A را بوجود آورده ، درون گودال چنين حباب فوراني‌اي منفجر شده است كه  آن نيز در يك بخش انبوهي از فضاي بين ستاره‌اي LMC جاي گرفته است .

 

تصاوير مادون قرمز ، ايكس ري و امواج راديوئي بدست آمده از بقاياي اين ابرنواختر نشان دهنده آن است كه حباب منبسط بسيار بزرگتر از آني است كه هابل قادر به ديدي اپتيكي از آن باشد . ميني ابرها وكوچك ابرهاي عجيبي كه بسيار چگال‌تر از آن هستند كه بادهاي ستاره‌اي بتوانند آنها را از محيط پيرامون تخليه كنند ، در فضاي داخلي حباب غوطه ورند . ابرنواختر موج تكانه‌اي انتشاري توليد مي‌كند كه حركت مداوم و سريعي را در فضاي كم چگال داخلي حباب انجام مي‌دهد و اين كوچك ابرها را حركت داده و به قطعات كوچكتر تبديل مي‌كند.

 

اينطور كه از تصاوير هابل برمي‌آيد ، N 63 A  هنوز جوان است و تكان هاي شديد آن بيشتر موجب نابودي ابرهاي گاز محصور شده آن مي‌شود تا اينكه باعث  فروريختن آنها و شكل گرفتن ستاره‌هاي جديد شود . اطلاعات بدست آمده از ساير آشكارسازها در طول موج‌هاي گوناگون حاكي از تشكيل ستاره‌هائي در فاصلة 10 تا 15 سال نوري از  N 63 A  است . طي چند ميليون سال بقاياي ابرنواختر N 63 A به منطقة تشكيل ستاره خواهد رسيد و شايد در آنجا كراتي در اطراف ستاره‌هاي خورشيدي تشكيل دهد، منظومه‌اي بسيار شبيه به ابتداي تاريخ منظومة شمسي.

 

 

  منبع : Spaceref

  نويسنده  : عباس فقهي