آنچه که گذشت مهمترین عناوین خبری در سال 1384 ستاره هاي بزرگ مي توانند درنزديكي سياهچاله ها بوجود آيند


ستاره هاي بزرگ مي توانند درنزديكي سياهچاله ها بوجود آيند

تصور مي رود يك صفحه گاز كه ستارهاي بزرگ درون آن شكل گرفته اند سياهچاله بسيار بزرگ اس جي آر (Sgr A) را احاطه كرده باشد. نتايج بدست آمده از رصدخانه چاندرا نشان مي دهند كه ستارها در اين ناحيه بوجود آمده اند نه اينكه در اين محل تجمع كرده اند.

 

اختر شناسان بر اين باورند كه سياهچاله بسيار بزرگ اس جي آر توسط يك صفحه گاز كه ستارهاي بزرگ درون آن شكل گرفته اند احاطه شده است.براي اولين بار ، اختر شناسان مشخص كرده اند كه ستاره هاي بزرگ مي توانند در نزديكي سياهچالهاي بسيار بزرگ ،نظير آنچه كه در مركز كهكشان راه شيري قرار دارد ، بوجود آيند.عقيده بر اين است ستاره هاي بزرگ كه 50 برابر حجيم تر از خورشيد مي باشند در اطراف سياهچاله كهكشان راه شيري وجود داشته باشند اما دليل اينكه چگونه اين ستاره به اين ناحيه راه يافته اند نامعلوم بود.تاد لاور (Tod Lauer) منجم رصدخانه اپتيكي ملي واقع در آريزونا  كه قبلا در مورد ستاره هاي آبي اطراف يك سياهچاله در كهكشان آندرومدا مطالعه مي كرد مي گويد " اينكه چگونه يك سياهچاله با كهكشان گرداگرد آن در ارتباط است و با آن واكنش نشان مي دهد  يك سؤال واقعا مهم مي باشد". اين اختر شناس به مجله نيو ساينتيست گفت "اولين حدس اين بوده كه ستارها نمي توانند در اطراف سياهچاله شكل بگيرند – گاز به اطراف راه مي بايد ولي يا بلعيده مي شود و يا به دور پرتاب مي گردد". در واقع اگر ستاره ها (آنگونه كه نتايج جديد نشان مي دهند) بتوانند در مجاورت آن شكل بگيرند ، اختر شناسان مي بايد فيزيك فعاليت و واكنش در هسته هاي تمامي كهكشانها را مورد بررسي مجدد قرار دهند".

 

 محيط مادر و شكل دهنده

 يك روش براي توضيح وجود ستاره ها حالتي است كه طي آن ستاره ها در فاصله اي نسبتا دور از سياهچاله (حداقل 32 سال نوري دورتر) يعني ناحيه اي كه گرانش سياهچاله ضعيف تر مي باشد شكل مي گيرند و سپس تا فاصله حدود 0،3 سال نوري به داخل كشيده مي شوند. در حالتي ديگر نيروي جاذبه بسيار بالاي سياهچاله كه به سادگي يك ستاره جوان را تكه تكه مي كند با گرانش صفحه غليظ گازي اطراف سياهچاله برابر مي شود. هر گونه " تكه" در اين گاز با متلاشي شدن تبديل به يك ستاره مي شود. براي اينكه اين حجم گازي موجود در ديسك بتواند در مقابل جاذبه ساهچاله مقاومت كند ، جرم آن مي بايد برابر با حداقل 10000 اجرام خورشيدي باشد.  دو اختر شناس كه از رصدخانه اشعه ايكس چاندرا براي رصد سياهچاله بسيار بزرگ موجود در مركز كهكشان راه شيري موسوم به اس جي آر آ استفاده كردند اكنون نشان داده اند كه حالت دوم واقعي تر بنظر مي رسد. 

 

شاهدي بر عدم وجود

اگر مدل حركت رو به درون درست باشد ، چاندرا بايد بتواند شواهد اشعه ايكس براي حدود يك ميليون ستاره جوان هم اندازه خورشيد نزديك به سياهچاله و تعداد بسيار كمتري از ستاره هاي بزرگتر را رديابي كند. ولي موضوع فقط اين نيست.  سرگي ني ياكشين (Sergi Nayakshin) از دانشگاه لي سستر (Leicester) انگلستان كه اين تحقيق را بهمراه راشيد سوني ياو (Rashid Sunyaev) در مركز فيزيك ماكس پلانك در آلمان انجام مي داد اظهار مي دارد كه "عدم وجود چيزي كه انتظار آن مي رود به مهمي وجود چيزي است كه انتظار آن نمي رود".  به جاي ستاره هاي كم جرم رصد خانه هاي فرا قرمز پيشين حدود 100 ستاره جوان و بسيار بزرگ نزديك به سياه چاله را نشان مي داند.دليل اينكه چرا بنظر مي رسد ستاره هاي كوچكتر در فاصله اي نسبتا دور از سياهچاله تشكيل مي شوند اما فقط ستاره هاي بزرگتر در فاصله نزديك به آن شكل مي گيرند روشن نمي باشد. نياكشين حدس مي زند كه تششع و بادهاي قوي ستاره هاي بسيار بزرگ باعث ايجاد محيطي مي شود كه مانع رشد ستاره هاي كوچك مي گردد.  ستاره هاي بزرگ دوره زندگي بسيار طولاني ندارند (براي مدت طولاني دوام نمي آورند) بلكه به سرعت به سوي مرگ خود در  انفجارهاي ابر نواختري حركت مي كنند. اين امر باعث فورانهاي نسبتا سنگين عناصري از قبيل اكسيژن مي گردد كه ممكن است دليل وجود عناصر سنگين تر رصد شده قبلي در اطراف صفحات اطراف سياهچاله باشد.

 

 

  منبع : http://www.newscientistspace.com

  نويسنده  : فرشيد كريمي