آنچه که گذشت مهمترین عناوین خبری در سال 1384 آپوفيس: سياركي كه زمين را تهديد مي كند


آپوفيس: سياركي كه زمين را تهديد مي كند

 اين سيارك كه عرض آن 390 متر است آپوفيس (Apophis) نام دارد و ممكن است طي 31 سال آينده به زمين برخورد كند. دانشمندان طراحي نقشه اي براي تغيير مسير اين سيارك را ضروري مي دانند.

 

اختر شناسان استدلال مي كنند اين اسم مناسب تهديدي است كه اكنون از فضاي خارج با سرعت خطرناكي به سوي زمين مي شتابد. دانشمندان پيشروي اين سيارك 390 متري كه سال گذشته كشف شد را تحت نظر دارند. اين سيارك بطور بالقوه در مسير برخورد به زمين است. اين دانشمندان از دولتها درخواست مي كنند كه بر روي يك استراتژي جهت مقابله با اين سيارك تصميم گيري كنند.  سازمان هوا و فضا آمريكا (ناسا) برآورد كرده كه برخورد آپوفيس كه احتمال دارد در سال 2036 اتفاق بيافتد انرژي را آزاد خواهد كرد كه 100.000 برابر انفجار اتمي در هيروشيما است. هزاران متر مربع بطور مستقيم از اين انفجار متاثر مي شوند ، اما تمام كره زمين تحت تاثير گرد و غباري كه به درون جو پرتاب مي شود قرار خواهد گرفت. دانشمندان همچنين اصرار دارند كه در واقع زمان كمي براي تصميم گيري باقيمانده است. طي جلسه متخصصين "اجسام نزديك به زمين" در لندن ، دانشمندان گفتند كه سالها طول خواهد كشيد تا فن آوري لازم براي منحرف كردن اين سيارك طراحي ، آزمايش و ايجاد شود. مونيكا گرادي ، متخصص شهابسنگها از دانشگاه آزاد گفت" موضوع" زمان" برخورد يك جسم به كره زمين است ، نه "اگر" يك جسم به كره زمين اصابت كند. بسياري از اجسام كوچك در زمان رسيدن به جو زمين متلاشي مي شوند و تاثيري ندارند. اما هر چند هزار سال يكبار يك جسم نزديك به كره زمين با بيش از يك كيلومتر پهنا به زمين برخورد مي كند. هر چند صد ميليون سال هم يك جسم نزديك به زمين كه اندازه آن بزرگتر از 6 كيلومتر است و مي تواند انقراض انبوه را بدنبال داشته باشد به كره ما برخورد مي كند.

 

در اسطوره هاي باستاني مصر ، آپوفيس روح پليدي و نابودي بود ؛ شيطاني كه مصمم بود تا جهان را در تاريكي ابدي فرو برد.

 

موعد برخورد يك جسم بزرگ تاخير داشته است".آپوفيس تا زمان كشف آن در ماه ژوئن سال گذشته بطور متناوب ردگيري مي شد. اما در ماه دسامبر شروع به ايجاد نگراني هاي جدي كرد. رصدهاي بيشتر از اين سيارك توسط اخترشناسان احتمال برخورد آن به زمين در سال 2029 را بيشتر مي كند. بنظر مي رسد كه 20 سال تا برخورد بالقوه زماني بسيار طولاني باشد. اما آندريا كاروسي در جلسه هفته گذشته بنياد Spaceguard گفت كه زمان تصميم گيري دولتها براي روشي جهت مقابله با آن همين حالا است تا به دانشمندان فرصت داده شود ماموريتي بازدارنده را مهيا كنند. اوج نگراني زماني بود كه آپوفيس رقم چهار از ده در مقياس تورينو (Torino) را به خود اختصاص داد. تورينو واحد و درجه تهديدي است كه يك جسم نزديك به زمين ايجاد مي كند. در اين مقياس رقم 10 بيانگر يك برخورد قطعي است كه مي تواند فاجعه اي جهاني را باعث شود. اين بالاترين رقم براي يك سيارك طي تاريخ مدون است و احتمال برخورد آن به زمين 1 در 37 بود. در نهايت ، در پايان سال گذشته احتمال برخورد در سال 2029 نفي شد. آلن فيتسي مانس (Alan Fitzsimmons) ، اختر شناس دانشگاه كوين بلفاست گفت" زمانيكه اين سيارك در تاريخ 13 آوريل سال 2029 از نزديكي ما عبور كند ، زمين آن را منحرف و مدارش را تغيير مي دهد. احتمال كمي وجود دارد كه اگر اين سيارك از ميان يك نقطه خاص (keyhole) در فضا بگذرد ، گرانش زمين شرايط را تغيير خواهد داد بگونه اي كه وقتي اين سيارك دوباره در حدود سال 2036 برمي گردد با كره زمين برخورد خواهد كرد. بر اساس آخرين اطلاعات ، شانس عبور آپوفيس از ميان اين نقطه (keyhole) 1 در 5.500 مي باشد. اين نقطه يك قسمت 600 متري از فضاست.

 

 براي چگونگي منحرف كردن سياركها كمبود ايده وجود ندارد. گروه ايده هاي پيشرفته (Advanced Concepts Team) در آژانس فضائي اروپا با طراحي برخي ماهواره ها و موشكها براي "هل دادن" سياركها به يك مدار ديگر پيشرو در اين ايده ها بوده است. همه فن آوريها - حتي ايده هائي با خطرات بالقوه مانند سفينه هائي با سوخت هسته اي- براي انحراف سياركها مورد بررسي و مطالعه قرار گرفتند. پروفسور فيتسي مانس گفت " مزيت پيش رانش هسته اي قدرت زياد آن است. اما نكته منفي اين است كه ما هنوز آن را تجربه نكرده و انجام نداديم. اما تعداد متعددي فضا پيما وجود دارند كه از فن آوري پيش رانش الكتريكي خورشيدي بهره مي برند و ما به خوبي اطمينان داريم كه اين فن آوري كارائي دارد."شيوه ارجح تر ساده ترين نيز مي باشد: يك فضا پيما به طرف سيارك پرتاب مي شود تا مسير آن را تغيير دهد. آژانس فضائي اروپا در نظر دارد كه اين ايده را با ماموريت دون كيشوت آزمايش كند. در اين ماموريت دو ماهواره به طرف يك سيارك فرستاده مي شوند. يكي از آنها (Hidalgo) با سرعت زياد به سيارك برخورد مي كند در حاليكه ديگري (Sancho) تغيير در مدار آن را اندازه گيري خواهد كرد. تصميم در خصوص طراحي واقعي اين كاوشگران در ماه هاي آينده گرفته خواهد شد و پرتاب آنها زماني در دهه آينده صورت مي گيرد. يك ايده ديگر كه بنظر مي رسد دانشمندان از آن حمايت نمي كنند استفاده از مواد منفجره است. پروفسور فيتسي مانس مي گويد" اگر انفجار بسيار نزديك به برخورد باشد ، آنگاه تكه هاي متعددي به زمين برخورد مي كنند كه دامنه آسيب را گسترش مي دهد.

 

 در ماه سپتامبر ، دانشمندان دانشگاه گلاسكو و Strathclyde شبيه سازي هاي رايانه اي را آغاز كردند تا عملي بودن تغيير مسير سياركها را مورد تحقيق قرار دهند. در بهار سال آينده نيز فرصتي ديگر براي رصد هاي راداري آپوفيس خواهد بود. اين رصد ها به اختر شناسان كمك مي كنند تا مدارهاي آينده احتمالي اين سيارك را بطور دقيقتر بررسي و محاسبه كنند. اگر دانشمندان طي رصد هاي بهار آينده نتوانند برخورد به زمين در سال 2036 را نفي كنند ، شانس بعدي براي رصدهاي بهتر تا سال 2013 ميسر نخواهد شد. ناسا استدلال مي كند كه تصميم نهائي در مورد چگونگي مقابله با آپوفيس مي بايد در اين مرحله از رصدها صورت بگيرد. پروفسور فيتسي مانس مي گويد" ممكن است تصميم در مورد اينكه آيا يك ماموريت تمام عيار براي جلوگيري از برخورد مي بايد ادامه پيدا كند يا خير در سال 2013 گرفته شود. اختر شناسان در سال 2029 مطمئن خواهند شد كه آيا آپوفيس تهديدي براي سال 2036 خواهد بود يا خير. اگر مشخص شود كه بدترين حالت حقيقت دارد و زمين براي آن آماده نباشد ، ديگر بسيار دير خواهد شد. يتس (Yates) يكي ديگر از دانشمندان مي گويد " اگر ما تا سال 2029 منتظر بمانيم ، بعيد است كه بتوانيم در سال 2036 در مورد آن اقدام كنيم."

  

  منبع : guardian.co.uk

  نويسنده  : فرشيد كريمي