 |
یک گروه بین المللی از ستاره شناسان برای اولین بار موفق به کشف اکسیژن و کربن در جو یک سیاره در خارج از منظومه شمسی شد.
سیاره HD 209458b، موسوم به «اوسیریس»، بار دیگر شگفتی ستاره شناسان را برانگیخت: برای اولین بار در جو یک سیاره در خارج از منظومه شمسی، اکسیژن و کربن کشف شد.
دانشمندان با استفاده از تلسکوپ فضایی هابل، هنگام عبور سیاره HD 209458b از مقابل ستاره ی مادر، موفق به کشف اکسیژن و کربن در جو این سیاره شدند که بصورت یک پوشش بیضی شکل این سیاره را در برگرفته است. این اتم ها به همراه اتمهای هیدروژن، از جو پایینی سیاره به سمت بالا حرکت می کنند.
قبلا نیز ویژگی های دیگری برای این سیاره کشف شده بود. در واقع، سیاره «اوسیریس» دارای فهرستی از اولین ها است: اولین سیاره خارج از منظومه شمسی که هنگام عبور از مقابل ستاره مادر کشف شد، اولین سیاره خارج از منظومه شمسی که جو در آن کشف شد، اولین سیاره خارج از منظومه شمسی که دارای جو هیدروژنی فرار است.
سیاره «اوسیریس»، اینک اولین سیاره ی خارج از منظومه شمسی است که اکسیژن و کربن در جو آن کشف شده است. این سیاره، بخاطر ویژگی های برجسته آن، «اوسیریس» نام گرفته است. اوسیریس، خدای افسانه های مصر است که بعد از کشته شدن و تکه تکه شدن بوسیله برادرش، قسمتی از بدن خود را از دست داد.
اکسیژن، یکی از نشانه های احتمالی حیات است که در جستجوی حیات فرازمینی، همواره تلاش می شود اثری از آن پیدا شود. به گفته «آلفرد ویدال-ماژار» سرپرست گروه تحقیق از موسسه اخترفیزیک پاریس(IAP)، کشف اکسیژن در یک سیاره خارج از منظومه شمسی، بخودی خود، جالب و شگفت انگیز است ولی از آنجا که در جو سیاراتی نظیر مشتری و زحل نیز اکسیژن وجود دارد، نمی توان با قاطعیت، حتی از احتمال وجود حیات در سیاره «اوسیریس» سخن گفت!
نکته تعجب برانگیز در مورد سیاره «اوسیریس» این است که اکسیژن و کربن کشف شده در جو آن، به شکل یک بیضی، سیاره را در بر گرفته است. از سوی دیگر، اکسیژن و کربن مشاهده شده در مشتری و زحل، بصورت ترکیب با متان و آب، آنهم در اعماق پایینی جو این سیارات وجود دارد ولی مواد شیمیایی موجود در جو سیاره «اوسیریس»، به شکل عناصر پایه وجود دارند.
سیاره «اوسیریس»، با نام علمی HD 209458b، در فاصله 7 میلیون کیلومتری بدور ستاره HD 209458 می گردد. دمای سطحی این سیاره تا 1000 درجه سانتی گراد می رسد. قطر آن، 1.3 برابر و جرم آن 0.7 جرم سیاره مشتری (220 برابر زمین) است. ستاره HD 209458 ستاره ای شبیه خورشید است که در فاصله 150 سال نوری زمین و در صورت فلکی اسب بالدار (فرس اعظم،پگاسس) قرار دارد. قدر ظاهری این ستاره، 7 است و با دوربین دوچشمی می توان آن را رصد کرد.