فضاپیمای «مارس اکسپرس» آژانس فضایی اروپا (اسا) اخیرا تصویر فوق العاده دقیقی را از کانالهای سطح مریخ به زمین ارسال کرد.
در این تصویر، مجموعه ای از کانالهای گودالی شکل، موسوم به «لوروس والس» دیده می شود که در جنوب ژرفدره ی سیاهرنگ «آیوس کاسما» که از شرق تا غرب مریخ کشیده است قرار دارند.
این تصویر توسط «دوربین استریوی تفکیک بالا» (HRSC) ی مدارگرد «مارس اکسپرس» از ارتفاع 269 کیلومتری مریخ گرفته شده است و قدرت تفکیک آن حدود 13 متر در هر واحد تصویری (پیکسل) است. مختصات جغرافیایی مرکز این تصویر، 8/278 درجه ی شرقی و 3/8 درجه ی جنوبی سیاره ی مریخ است.
ژرف دره ی «آیوس کاسما» جزئی از مجموعه ی ژرف دره ای «والس مارینریس» است. در بالای این تصویر، رشته کوههای «گریون مونتز» دیده می شود که ژرف دره ی سیاهرنگ «آیوس کاسما» را بریده و به دو قسمت موازی تقسیم کرده اند.
رنگ سیاه ژرف دره ی «آیوس کاسما» احتمالا ناشی از فرسایش آب و هوایی در زمانهای گذشته مریخ است. فرسایش آب و هوایی بر روی زمین، معمولا منجر به تشکیل چشمه های آب در بین لایه های سنگی یا صخره ای می شود.
کانالهای دیده شده در نیمه ی پایینی این تصویر، احتمالا همانند کانالهای موجود بر روی زمین، در اثر عبور جریان آب در جهت شیبهای طبیعی بوجود آمده اند. در سیاره ی مریخ، بخش اعظم آب جریان یافته در این کانالها احتمالا یا تبخیر شده و یا قبل از رسیدن به انتهای شیب و پیشروی بیشتر، یخ زده و در لایه های پایینی مریخ مدفون شده است.
گفتنی است اولین بار یک ستاره شناس ایتالیایی به نام «گیووانی شیاپارلی» در سال 1877 میلادی گزارش رصدی مبنی بر وجود مجموعه ای از گودالهای مریخی که آنها را «canali» نامید منتشر کرد. «شیاپارلی» خود هیچ اشاره ای به وجود آب و یا آبراه بر روی مریخ نکرد ولی بعدا در حدود سال 1890 میلادی، یک ستاره شناس آمریکایی به نام «پرسیوال لاول»، واژه ایتالیایی «canali» را به غلط بصورت «canals» به معنای «آبراه» ترجمه کرد. در آن هنگام، شبکه ی خطوط موجود بر روی مریخ را نشانه ای از وجود تمدن پیشرفته در مریخ دانستند!
فضاپیمای «مارس اکسپرس»، اولین ماموریت آژانس فضایی اروپا (اسا) به مریخ، دوازده خرداد 1382 از پایگاه بایکونور قزاقستان به فضا پرتاب شد و در چهارم دی ماه با موفقیت در مدار مریخ قرار گرفت. این مدارگرد با استفاده از هفت ابزار نصب شده بر روی آن، در طول 687 روز (معادل یک سال مریخ) به مطالعه جو، ساختار سطح مریخ و جستجوی آب در لایه های زیرین سطح این سیاره خواهد پرداخت. |
منبع : ESA+ParsSky