مریخ نورد فرصت یکی از هیجان انگیزترین ماموریت های خود در ادامه کاوش مریخ را آغاز کرد.
 |
|
◄ جاده ي پيشِ رو . اپورچيونيتي ، پيش از خطر كردن براي ورود از لبه ي دهانه ي اندورانس ، اين تصوير را از شيبي كه انگار تمشك روي آن پاشيده اند و به سمت پايين و داخل دهانه مي رود گرفته است . nasa / JPL |
 |
|
◄ شانه هاي راهنمايي از گذشته ي مريخ ، در سنگ هاي لايه ايِ «صخره ي برنز (Burns Cliff)» حبس شده اند كه به خاطر سراشيبي تند و ناپايدارش ممكن است خارج از دسترسي باقي بماند . nasa / JPL . |
مريخ پيماي اپورچيونيتي(فرصت) پس از يك ماه دور زدن اطراف لبه ي دهانه ي اندورانس با 130 متر عرض ، روز چهارشنبه با احتياط از شيب اين دهانه به سمت پايين روانه شد .
پژوهشگران اين مأموريت ، مشتاق آزمايش قسمت هاي داخلي اندورانس هستند چرا كه در آن لايه هاي عميق تر و قديمي تري نمايان است . رِي آرويدسون (Ray Arvidson) پژوهشگر اين مأموريت (از دانشگاه واشنگتن در سنت لوييس) مي گويد : « هر چه به اين دهانه نزديك تر مي شديم ، هيجان انگيزتر مي شد . در اين جا يك مقطع از سنگ هاي تبخيري وجود دارد كه به نسبت رنگ روشن تري دارد ؛ اين مقطع سپس روي مقطع قديمي تري قرار مي گيرد كه به نظر مي رسد از جنس ماسه سنگ هاي بازالتي باشد كه لايه بندي چليپايي (متقاطع) نيز دارد . »
لايه بندي چليپايي ، به معنيِ درهم آميختگيِ خصوصيات سنگ هاي رسوبي اي است كه يا در زير آب جاري و يا در حضور باد ، شكل گرفته باشند .
به گفته ي آرويدسون ، ميزان لايه بندي چليپايي در دهانه ي اندورانس بيشتر از مشخصه هاي تپه هاي شن رواني است كه توسط فاليت هاي باد تشكيل شده اند ؛ با اين حال او احتمال دخالت آب را رد نمي كند و مي گويد : « امكان دارد كه اين ها انحناهاي موجي شكلِ بسيار بزرگي در محيطي اقيانوسي باشند .»
هدف مريخ پيما در داخل دهانه ي اندورانس ، يك برون زدگي (قسمتي از صخره كه بالاي سطح زمين قرار گرفته باشد) به نام كاراتپ (Karatepe) است كه به فاصله ي فقط6 يا 7 متر از لبه ، در داخل دهانه قرار گرفته است . اين برون زدگي محلي است كه به نظر مي رسد ماسه سنگِ بازالتيِ قديمي تر ، به لايه ي سطحي كه جوان تر و از جنس سنگ رسوبي است فشار وارد مي كند . برنامه ريزان مأموريت ، اين مكان را به اين خاطر انتخاب كرده اند كه مسير لبه ي دهانه به سمت پايين ، كم عمق ، با شيب 20 درجه و بيشتر از جنس سنگ هاي صافي است كه در مقايسه با ماسه ،
اصطكاك بهتري را (براي جلوگيري از لغزيدن مريخ پيما) ايجاد مي كنند .
آپورچيونيتي در اواخر آوريل به لبه ي دهانه ي اندورانس رسيد . پژوهشگرانِ اين مأموريت ، از آن زمان مشغول تصوير برداري از اين دهانه بوده اند تا بتوانند مسيري مطمئن به داخل دهانه بيابند . آن ها همچنين ، سنگ هاي نزديك لبه را مورد پژوهش قرار دادند ؛ از جمله سنگي كه پيرو (Pyrrho) نام گرفته و سطحي مواج دارد كه احتمالاً نشانگر تأثيرات آب در گذشته است . مديران اين مأموريت ، بر سر تصميم براي فرستادن آپورچيونيتي به داخل دهانه ي اندورانس ، هفته ها تقلا كرده اند ؛ چرا كه ممكن است مريخ نورد هرگز نتواند از آن خارج شود . براي تخمين ريسك اين كار ، مهندسان بستري آزمايشي از سنگ و ماسه ساختند كه مي توان آن را با زواياي مختلفي سراشيب كرد ؛ سپس يك مريخ نورد آزمايشي را روي سطح اين بستر به حركت درآوردند . اگر مسير آپورچيونيتي به سمت صخره ي كاراتپ از ميزان مورد انتظار ، ماسه اي تر باشد يا شيب تندتري داشته باشد ، ممكن است مريخ نورد براي بالا آمدن از دهانه ، اصطكاك كافي نداشته باشد .
برنامه ريزان اين مأموريت ، در بيم و اميدند چرا كه در خارج از دهانه ، هدف هاي وسوسه كننده اي وجود دارد كه آن ها شديداً خواهان تحقيق درباره ي آن ها هستند .
 |
|
◄برنامه ريزان اين مأموريت بر اين باورند كه ارزش نتايج علمي كه از پايين بردن مريخ پيما از اين شيب براي آزمايش صخره ي كاراتپ و ديگر عوارض داخل دهانه ، مي تواند به دست آيد ، به مراتب بر اين خطر كه آپورچيونيتي ممكن است نتواند دوباره از آن خارج شود ، مي چربد . nasa / JPL . |
آن ها به خصوص مي خواهند مريخ نورد را به سمت جنوب هدايت كنند تا در مورد «منطقه ي حكاكي شده» ي وسيعي ، تحقيق كنند ، جايي كه در سطحِ غني از هماتيت ، شيار حفر شده است و موادي با رنگ روشن تر نمودار شده اند . مهندسان مأموريت نيز به نوبه ي خود مشتاق ديدن سپر گرمايي رها شده ي آپورچيونيتي كه در فاصله ي 450 متري محل فرود قرار گرفته است هستند تا تاثير فرود در جو رقيق مريخ را بر آن ببينند .
منبع : Skyandtelescope.com