شاید برای شما هم چنین سوالی پیش آمده باشد که بزرگترین ها در دنیای پیرامون ما کدام اجسام می باشند. اگر تاکنون در نزديکي اهرام مصر و يا برج دبي ايستاده باشيد عظمت و بزرگي اين سازه ها شما را حيرت زده خواهند نمود. اما آنچه در این مقاله به برسی آن خواهیم پرداخت به چنان ساختارهای عظیمی در جهان اشاره دارد که حتی تصور اندازه برخی از آنها نیز دشوار است.
در ادامه این مطلب، 10 انتخاب برتر برای بزرگ ترین اجرام در کیهان را به شما معرفی خواهیم نمود. در این مقاله با بزرگ ترین سیاره، بزرگ ترین ستاره، بزرگ ترین سنگ آسمانی، بزرگ ترین سیاهچاله ، بزرگ ترین کهکشان، و دیگر ساختارهایی از کیهان آشنا خواهید شد که شاید تاکنون حتی نام آنها را نیز نشنیده باشد. اینها بزرگترین اجرام در جهان هستی می باشند:
10 - بزرگترين سيارک
"سرس" بزرگ ترين سيارکي (asteroid) است که تاکنون شناسيايي شده است. اين سيارک در حدود 600 مايل (به بزرگي کاليفرنيا) قطر دارد. سرس آنقدر عظيم است که نيروي گرانشي اش آنرا وادار به داشتن شکلي کروي نموده و همچنين لقب "سياره کوتوله" با آن داده شده است. اين سيارک آنقدر بزرگ است که شامل 25% درصد از جرم کمربند سيارک ها مي باشد. اگر شما کليه اجرام موجود در کمربند سيارک ها را در کنار يکدگير جمع کنيد، جسم حاصله تنها 2.5 برابر از سرس بزرگتر خواهد بود.
9- بزرگترين سياره
سياره TRES4که در صورت فلکي هرکول واقع شده است داراي قطري 70% بزرگتر از سياره مشتري است، اگرچه جرم آن هشتاد درصد از مشتري کمتر مي باشد. اين بزرگترين سياره اي است که تاکنون شناسايي نموده ايم.
بروزرساني: يافته هاي علمي جديد نشان مي دهد که ظاهراً سياره فراخورشيدي WASP-17bحتي از سياره TRES4نيز بزرگتر است. باوجود اينکه شعاع آن دوبرابر سياره مشتري است، تنها نيمي از جرم مشتري را داراست. اين حتي آنرا در درجه اي سبک تر از سيارهTRES4قرار داده است.
8- بزرگترين ستاره
VY Canis Majorisبزرگترين ستاره اي است (در قطر) که تاکنون شناسايي شده است. اين ستاره از خانواده ستارگان مشهور به "غول هاي قرمز" مي باشد. قطر اين ستاره 2000 بار بزرگ تر از خورشيد است و براي پرسرعت ترين اتومبيل جهان 2600 سال زمان نیاز است تا مسير دور آن را يکبار پيمايش نمايد. اگر شما ستاره VY Canis Majoris را جايگزين خورشيد منظومه شمسي نماييد، شعاع آن از سياره زحل عبور خواهد نمود (براي مقايسه اندازه آن با خورشيد به تصوير مقابل نگاه کنيد )
7- بزرگترين سياه چاله
سياه چاله ها از لحاظ فيزيکي مناطق عظيمي از فضا نمي باشند. اما با نظر گرفتن جرم بسيار بالاي آنها، سياه چاله ها از جمله بزرگترين اجرام موجود در کيهان قلمداد مي شوند. quasar OJ287بزرگترين سياه چاله اي است که ما تاکنون شناسايي نموده ايم. بر اساس محاسبات تخمين زده مي شود که اين سياه چاله بسيار عظيم جرمي معادل با 18 ميليارد برابر جرم خورشيد داشته و در مرکز يک کهکشان واقع شده است. براي درک بهتر، اين سياه چاله را جسمي در نظر بگيريد که از کل منظومه شمسي ما نيز بزرگتر است. و اگر مي خواهيد بدانيد يک سياه چاله تا چه اندازه مي تواند بزرگ باشد؟ بر اساس تحقيقات دانشمندان هيچ محدوديتي در اين زمينه وجود ندارد!
بروزرساني (11/28/2012): يافته هاي جديد علمي هر روزه ما را شگفت زده مي نمايند. محققان دانشگاه تگزاس، با بکارگيري تلسکوپ Hobby-Eberly، سياه چاله تازه اي را يافته اند که اين سياه چاله در حال حاضر به عنوان بزرگترين ابرسياه چاله شناخته مي شود. اين سياه چاله در مرکز کهکشان NGC 1277واقع شده است. اين سياه چاله آنقدر عظيم است که 14 درصد از جرم کل کهکشان را به خود اختصاص داده است.
6- بزرگترين کهکشان
يک ابرکهکشان، کهکشاني است که با بسياري از کهکشان هاي ديگر ادغام شده و آنها در مرکز خوشه کهکشاني واقع شده اند. تاکنون بزرگترين نمونه اي که شناسايي گشته است، بر اساس توافقات ابر-کهکشان IC1101مي باشد. اندازه آن 6 ميليون سال نوري مي باشد و اين در حاليست که کهکشان راه شيري داراي اندازه اي تنها معادل 100هزار سال نوري است. (يعني اگر با سرعت نور حرکت نماييد، زماني معادل 100 هزار سال طول مي کشد تا از يک سمت کهکشان، به سمت ديگر برويد )
IC1101، تقريباً 60 برابر از کهکشان ما بزرگتر مي باشد.
5- نواحي راديويي
همانطور که ماده در معرض يک سياهچاله تحليل مي رود، در سرعت هاي بالا و در قطب هاي سياهچاله ها، مقداري از ماده و انرژي به بيرون پرتاب مي شود. اين تشعشعات به شکل نواحي بسيار عظيم و جريان هايي از انرژي راديويي بوده که با يک تلسکوپ راديويي قابل مشاهده مي باشند. بزرگترين نمونه مشاهده شده تاکنون در کهکشان 3C236واقع در صورت فلکي اسدالاصغر (شير کوچک) مي باشد. اندازه آن محدوده اي در حدود 40 ميليون سال نوري است. اندازه اين جريان ها از يک سو تا سوي ديگر، حتي از بزرگترين کهکشان ها نيزعظيم تر مي باشند.
4- حباب هاي آلفا ليمان
اين حباب ها فاز حاصل از تولد خوشه هاي کهکشاني و با عمري بسيار کوتاه مي باشند. آنها يک جسم بي شکل پر شده از گاز بوده که به طور کامل منعقد نشده و يا هنوز به محدوده گرانشي و يکپارچگي نرسيده اند. آنها از لحاظ شکل ظاهري شبيه يک جانور تک سلولي يا ماهي ژله اي مي باشند. بزرگترين نمونه شناسايي شده داراي وسعتي معادل 200 ميليون سال نوري بوده و در صورت فلکي دلو قرار گرفته است.
3- Bootes Void
کهکشان ها معمولاً در خوشه ها مقيم شده اند. حتي کهکشان ما (راه شيري) نيز اينچنين است. اين خوشه ها به آهستگي و به واسطه نيروهاي گرانشي به يکديگر متصل شده و در گروه هايي در امتداد فضا/زمان بسط مي يابند. اما ساير بخش هاي غيرمقيم چطور؟
بزرگترین آنها "Bootes Void" خوانده مي شود. اين ناحيه "تهي"، منطقه اي با وسعت 250 ميليون سال نوري مي باشد. منطقه اي آنقدر وسيع که در آن 2500 کهکشان راه شيري را مي توان در کنار يکديگر قرار داد. تهيگاه ها مانند حفره هايي در کيهان مي باشند و "Bootes Void" بزرگترين آنهاست.
2- ابرخوشه شپلی
این عظیم ترین شی به هم پیوسته با نیروی گرانش است که ما تاکنون می شناسیم. ابرخوشه شپلی مجموعه ای از کهکشان هاست که محدوده آن بالغ بر 400 میلیون سال نوری می باشد. این بدان معناست که کهکشان راه شیری ما 4000 برابر کوچکتر از این ساختار است و عبور از آن حتی برای پرسرعت ترین فضاپیماها تریلیون ها سال به طول خواهد انجامید.
1- شبکه کیهانی
اکثر ستاره شناسان بر این باورند که بزرگترین ساختار در جهان هستی، شبکه کیهانی است. این شبکه را می توانید مانند داربستی بی انتها از خوشه ها و ابرخوشه های کهکشانی احاطه شده با ماده تاریک در نظر بگیرید که دارای ساختاری شبیه به شبکه ای سه بعدی ازتارهای عنکبوت است. خوشه های کهکشانی و ماده تاریک "هاب"هایی را می سازند که رشته های کهکشان ها این هاب ها را به یکدیگر متصل نموده و شبکه ای شبیه به تصویر روبرو اینجا می نمایند.
و اما این شبکه تا چه اندازه بزرگ است؟ اگر کهشکان راه شیری یک دانه خشخاش بود، آنگاه شبکه کیهانی از جهان قابل مشاهده، به اندازه استادیوم 'رز باول' می بود.
(هرگونه استفاده از این مطلب تنها با ذکر سایت نجوم ایران و لینک به این مقاله مجاز است)
ترجمه و تالیف از شیوا خسروی