مقالات مهمترین عناوین خبری در سال 1384


ماهواره ژاپنی پرتاب شد

ژاپن ماهواره علمی  مجهزبه اشعه ايكس خود را بعدازظهر روز يكشنبه (به وقت محلي) به فضا پرتاب كرد.

 

سازمان اكتشافات فضايي ژاپن گزارش داد كه پرتاب اين ماهواره كه "آسترو-اي ۲‪ "نام دارد و مجهزبه اشعه ايكس است، با موفقيت همراه بوده است.اين ماهواره از مركز فضايي "اوچي نورا" دراستان كاگوشيما" درجنوب شرقي ژاپن به فضا پرتاب شده است.ماهواره يادشده كه قرار است جايگزين ماهواره "استرو-اي "شود,بااستفاده از موشك "ام- ‪ "۶۵به فضاپرتاب شد.سازمان اكتشافات فضايي ژاپن "جكسا" پيشتر قرار بود اين ماهواره ‪ ۷/۱تني را چهارشنبه گذشته به فضا پرتاب كند اما به علت بدي شرايط جوي ، زمان آن به تعويق افتاد.بر اساس گزارش سازمان اكتشافات فضايي ژاپن , پس از گذشت سه روز از زمان پرتاب ماهواره و قرار گرفتن آن در ارتفاع ‪ ۵۷۰كيلومتري جو زمين ، فعاليت خود را آغاز خواهد كرد.

 

وجود سيستم اشعه ايكس در ماهواره "استرو-اي ‪۲ "كه توانايي تجزيه وتحليل طيف نمايي و باند وسيع انرژي آن را افزايش مي‌دهد، سبب شده است كه اين ماهواره بتواندبه مطالعه چگونگی تکامل ابر نواختران و ابر سیاهچاله های پرجرم بپردازد.موشك سه مرحله‌اي "ام- ‪ "۶۵نيز كه اين ماهواره را در جوزمين قرارداد, نسل جديدي از موشك "ام- ‪ "۴۵و"ام- ‪ "۵۵شمرده مي‌شود.ژاپن دراسفندماه سال گذشته موفق شد بااستفاده ازيك موشك "اچ ‪۲اي"ساخت اين كشور,يك ماهواره هواشناسي را به فضاپرتاب كند.اين نخستين ماموريت موشك "اچ ‪۲اي " بعد از تجربه ناموفق استفاده ازاين موشك درآذرماه سال 82 بود.

  

  منبع : JAXA news Release

  نويسنده  : محسن بختیار

 

دیسکاوری آماده پرواز است

آژانس فضايي آمريكا (ناسا) اعلام كرد، شاتل ديسكاوري در يك حادثه اتفاقي خسارت مختصري ديده بود كه اكنون برطرف شده، و اين شاتل تا روز شنبه  به فضا پرتاب خواهد شد.

 

يك سخنگوي ناسا گفت، يك قطعه نرم پنجره شاتل از جا در آمده و با افتادن روي بدنه هواپيما به دو عدد از كاشي‌هاي ضدحرارت فضاپيما آسيب رسانده بود. وي گفت: اين صدمه اكنون برطرف شده و پرتاب با چند روز تاخیر انجام خواهد شد. این در حالی است که ناسا روز دوشنبه اعلام كرده بود كه شاتل ديسكاوري آماده پرتاب است.در حاليكه مهندسان سرگرم تهيه آخرين مقدمات براي پرتاب شاتل از مركز فضايي كندي در فلوريدا بودند، مقام‌هاي آژانس فضايي آمريكا گفتند به هيچ مشكل اساسي در فضاپيما برخورد نكرده اند. با اين حال آنها وضعيت آب و هوا را زير نظر دارند چرا كه به گفته هواشناسان وجود يك ناحيه كم فشار استوايي در جنوب فلوريدا ممكن است طي روزهاي آينده به يك طوفان استوايي بدل شود. ديسكاوري نخستين ماموريت شاتل از زمان انهدام فضاپيماي كلمبيا در ماه فوريه ‪ ۲۰۰۳است. اين بار پرتاب شاتل بيش از هر زمان ديگر زير نگاه تيز دوربين‌ها و رادارها انجام خواهد شد تا برخورد هر نوع شيئي به آن كه ممكن است به اين فضاپيما صدمه بزند شناسايي شود.

 

علت سقوط كلمبيا ترك باريكي بود كه هنگام پرتاب روي بال آن ايجاد شد. علت پيدايش ترك برخورد يك تكه عايق بود كه از مخزن سوخت خارجي شاتل جدا شده بود. وزن توقعات بر كمر كليه كساني كه درگير آماده‌سازي ماموريت بازگشت شاتل به فضا هستند سنگيني مي‌كند. استفاني استيلسون از مقام‌هاي ناسا گفت: "ما آگاهيم كه تمام دنيا براي اطمينان از اينكه كارمان ايراد ندارد در روز پرتاب به ما چشم خواهند دوخت. اين ماموريت براي ناسا، براي دولت ما، براي كشور ما و براي شركاي بين‌المللي ما مهم است."پنجره زماني پرتاب در فاصله زماني ‪ ۱۵۴۵تا ‪ ۱۵۵۱روز چهارشنبه ‪۱۳ژوئيه به وقت شرق آمريكا تعيين شده است. اين ماموريت قرار است ‪ ۱۲روز به طول انجامد و انتظار مي‌رود ديسكاوري ساعت ‪۱۱صبح روز ‪ ۲۵ژوئيه به وقت محلي در مركز فضايي كندي فرود آيد. شاتل قطعات يدكي و ساير تجهيزات را به ايستگاه بين‌المللي فضايي حمل خواهد كرد.

 

اخبار روزهای قبل :

حدود ساعت 5 بعد از ظهر به وقت اي دي تي سه شنبه در سکوي پرتاب شماره 39به پوشش پنجره شاتل ديسکاوري افتاد و در هنگام سقوط به سيستم هاي مانورمداري برخورد کرد و به چند موزاييک از آن  قسمت صدمه وارد کرد(اين موزاييک ها عايق گرمايي ورود به جو مي باشند) همين موزاييک در شاتل کلمبيا مشکل داشت که باعث انفجار شاتل  شد . اما خوشبختانه جاي گزيني اين موزايک ها و تعويض آنهابه خوبي انجام پذيرفت .اين تعمير جزيي  شاتل تقريبا 1 ساعت به طول انجاميدو باعث تغيير ساعت پرتاب شد .شاتل فضايي  تا ساعاتي ديگر عازم ايستگاه فضايي بين المللي است اين شاتل به مدت 15 روز در ايستگاه اقامت مي کند و 7 سرنشين خواهد داشت .

 

این اولين پرواز  شاتل ها  پس از فاجعه کلمبيا ميباشد.

 

  منبع : nasa

  نويسنده  : محسن بختیار - محمد پاکروان

 

انتشار جديد ترين عکس هاي کاسيني از قمر مرموز زحل "هيپريون"

جديد ترين عکس هاي کاسيني از قمر مرموز هيپريون  ديروز انتشار يافت.

 

اين تصاوير که کاسيني آنها را از 19  تا21 خرداد ماه  تهيه کرده است شامل يک فيلم که در دو روز و نيم از حرکت کاسيني از کنار آن و در فاصله ي 815000کيلومتري تا 168000کيلومتري اين قمر  گرفته شده است و يک تصوير 3 بعدي و تصاوير ديگر است(هر پيکسل از اين تصاوير1 کيلومتر است)

 محققان با ديدن اين تصاوير شگفت زده شده اند چرا که بر طبق محاسبات اوليه از اين تصاوير  چگالي اين قمر  60در صد چگالي يخ اندازه گيري شده  همچنين  با توجه به شکل غير کروي آن که توسط اين تصاوير که بهترين تصاويري است که تاکنون از اين قمر گرفته شده است و  دندانه دار بودن و دهانه دار بودن سطح هيپريون در آن مشخص است     محققان توانسته اند که به  اسفنجي بودن اين قمر پي ببرند به گفته آنان اين قمر نزديک به 40 در صد و يا بيشتر از حجمش فضاي خالي است   چراکه با توجه به چگالي کم آن و همچنين تعداد زياد برخورد ها که اثرات زيادي بر آن داشته اند اين قمر مي بايست حالتي  اسفنجي داشته باشد آنان اين قمر را به يک گلوله برفي تشبيه مي کنند که برف در مرکز آن در اثر فشار تجمع دارد اما اطراف آن فضا کمتر متراکم مي باشد . با  اين حال محققان تصميم گيري قطعي را زماني انجام مي دهند که کاسيني از 510کيلوکتري اين قمر عبور کند ! و در 24 مهرماه کاسيني تا اين فاصله به هيپريون نزديک مي شود .

 تصاویر بیشتر در : http://saturn.jpl.nasa.gov/home/index.cfm

  

  منبع : JPL

  نويسنده  : محمد پاکروان

 

 

آشکارسازی یک ابرنواختر جدید

این ابر نواختر که از چشم رصدگران حرفه ای پنهان ماند در عکس های یک منجم آماتور به دام افتاد.

 

عکس های گرفته شده توسط  Wolfgang Kloehr در 28 ژون (7 تیر ) بوسیله یک تلسکوپ 8 اینچ یک ابرنواختر با قدر 14 با نام 2005cs را در کهکشان گرداب M51  آشکار کرد .عکس های گرفته شده نشان میدهد نیای  این ابرنواختر چند روز قبل از انفجار قدری معادل 16 داشته که پس  از انفجار قدر آن به 14 کاهش یافته است. این ابر نواختر در جنوب کهکشان گرداب و در فاصله 78 ثانیه قوسی از آن قرار گرفته است.

 

دو روز پس از کشف این ابرنواختر دانشمندان بوسیله تلسکوپ 5/1 متری آریزونا از این ابرنواختر طیف نگاری کردند که مطابق آن 2005cs  یک ابرنواختر نوع 2  است یعنی یک غول سرخ منفجر شده . اما همانند سازی های انجام شده با عکس های قبلی از رویداد نشان میدهد که نیای 2005cs یک ابر غول آبی بوده نه یک غول سرخ.بنا به گفته میشل ریک موند از انستیتوی تکنولوژی اگر این شبیه سازی ها درست باشد دانشمندان دوباره شاهد یک ابرنواختر شبیه ابرنواختر استثنایی   1987A  هستند.  ارنواختر 1987A در سال 1987 در ابر ماژالانی بزرگ کشف شد.اخترشناسان در آن زمان با ملاحظه فیلم های  عکاسی قبلی پی بردند که نیای ابرنواختر 1987A غول سرخ بسیار تکامل یافته ای نیست که معمولا عامل پیدایش ابرنواختران پنداشته میشود بلکه یک ستاره بسیار پر جرم و یک ابر غول آبی بسیار داغ است.این ابر غول آبی به طور ناگهانی روشن شد اما در برابر چشمان شگفت زده ناظران ، تراز نوری منورد انتظار آن برای مدتی کوتاه متوقف و حتی اندکی کم شد . به دنبال این افول موقتی یک افزایش تدریجی دیگر تا حدود قدر 3 بوقوع پیوست .دانشمندان بسیار امیدوار و منتظر مشاهده چنین واقعه ای برای بار دیگر هستند.

 

 

  منبع : nasa

  نويسنده  : محسن بختیار

 

آشکارسازی حلقه های زحل در طول موج اشعه ایکس

تصاویر ارسالی از رصدخانه اشعه ایکس چاندرا درخشش و تلألو حلقه های زحل را در طول موج اشعه ایکس آشکار کرد (نقاط آبی رنگ دراین تصویر مرکب مرئی-اشعه ایکس) . منبع احتمالی این پرتو افشانی فلورسانس است که به همراه برخورد اشعه های ایکس خورشیدی با اتمهای اکسیژن در مولکول های آب ( که به وفور در حلقه های یخی وجود دارند )   سبب می شوند .

 

همانطور که در تصویر نشان داده شده است اشعه های ایکس بیشتر از حلقه B ساطع می شوند .حلقه ای که 25000 کیلومتر پهنا و 40000 کیلومتر با سطح زحل فاصله دارد ( همان حلقه درخشان و سفید درونی در تصویر ) .

 

مدارکی چند نیز از وجود تمرکزی از اشعه های ایکس در سمت صبح زده آن حکایت می کند (سمت چپ که عروه شرقی زحل هم نامیده می شود ) . شرحی مقبول درباره   این تمرکز و غلظت این است که آشعه های ایکس با عواض نوری بنام چرخ پره ها  در هم می آمیزند که تاحد زیادی به چگالی حلقه B محدود می شوند و اغلب در سمت صبح زده رویت می شوند . چرخ پره ها که به صورت سایه های شعاعی در حلقه ها ظاهر می شوند مقتضی ابرهای ناپایدار ذرات غبار-یخ هستند که از سطح حلقه جدا شده و نوعاً یک ساعت یا قبل از آن ناپدید می شوند . چرخ پره ها با برخورد شهابواره ها به سطح حلقه ها به راه می افتند که بیشتر دربازه نیمه شب ها تا ساعات اولیه صبح اتفاق می افتند چون در طول این پریود سرعت نسبی گذر حلقه ها از میان یک ابر شهابواره ای بیشتر خواهد بود . درخشندگی بیشتر اشعه ایکس در صبح زود می تواند ناشی از فلورسانس اضافی خورشیدی از ابرهای یخی ناپایدار باشد که چرخ پره ها را تولید می کنند . این تفاسیر همچنین می تواند به عنوان سلسله رصدهای دیگر چاندرا از زحل به حساب آید و این که چگونه درخشندگی اشعه ایکس حلقه ها در طول یک هفته تغییر می کند جرئی از رصدهای آتی خواهد بود .

  

  منبع : nasa

  نويسنده  : محمد سلطانی

 

تصادم بين فضاپيماي Deep Impact (برخورد عميق) و دنباله دار Temple 1

تلسكوپ فضايي قدرتمند هابل توانست از صحنه تصادم بين فضاپيماي Deep Impact (برخورد عميق) و دنباله دار Temple 1 عكس  برداري كند.

 

دانشمندان و مهندسان ناسا (nasa) روز استقلال را با انفجاري مهيب جشن مي­گيرند كه از برخورد موفقيت­آميز پرتابه­ي 327 كيلوگرمي كاوشگر "برخورد عميق(Deep Impact)" در ساعت 05:52 روز دوشنبه 4 جولاي (10:22 صبح روز دوشنبه 13 تير به وقت ايران) با دنباله­دار تمپل1 (Tempel1) به وجود آمد. اين برخورد روياروي كه با سرعت 37000 كيلومتر بر ساعت صورت گرفت، نيروي انفجاري­اي برابر حدود 5 تُنTNT توليد كرد.

  

به نظر مي­رسد همه چيز طبق برنامه پيش رفته باشد. دونالد ك.يومنز(Donald K. Yeomans) از پژوهشگران ناسا، هنگامي كه اولين تصاوير مي­رسيد گفت: "ناوبري عالي بود ـــ بهتر از چيزي بود كه انتظار داشتم. بهتر از اين را نمي­توانم تصور كنم". دانشمندان، مهندسان و مديران آزمايشگاه جت پروپالشن(Jet Propulsion Laboratory) در پاسادناي كاليفرنيا هنگامي كه اولين تصاوير رسيده انجام يك برخورد را تاييد كرد، با صداي بلند شادماني كردند.

 

با اين كه در دوربين رزلوشن­ــ­بالاي كاوشگر ِ در حال پرواز، فوكوس كمتر از حد عالي بود، تصاوير را نمي­شد با چيزي كمتر از حيرت­انگيز توصيف كرد. پرتابه نيز كه جريان پيوسته­اي از تصاوير پرجزييات را تا تنها چند ثانيه پيش از مرگش مخابره مي­كرد، به قسمتي روشن از آفتاب، از هسته­ي كشيده­ي دنباله­دار در نزديكي يك انتهاي آن، برخورد كرد. به زودي درخشش ِ تابان از گرمايي پديدار شد و سپس انفجار وسيعي از خرده و پاره­ها كه به فضاي پيرامون واپاشيده مي­شد.

           

  

اكنون دانشمنداني كه درگير اين پروژه­ي 333 ميليون دلاري­اند، چشم به راه آن­چه كه اين برخورد برجاي مي­نهد هستند. اندازه و شكل دهانه­ي برخورديِ حاصل بايد اطلاعات زيادي از ساختار هسته­ي دنباله­دار، به دست دهد. اگر محل كنده شده كوچك باشد، مثلاً به اندازه­ي يك خانه، اين بدان معني است كه هسته، ساختار داخلي صُلبي، همچون يك مكعب منجمد و جامد از يخ، دارد.

 

  

 

در طي روز، با رسيدن تصاوير بيشتر و طيف فروسرخ به زمين، دانشمندانِ اين مأموريت مشتاقانه آن­ها را بررسي خواهند كرد. آن­ها در حال حاضر درباره­ي ساختار اين دنباله­دار تنها مي­توانند حدس­هايي بزنند. با اين حال مقدار عظيم خرده و پاره­ها در عكس­هاي اوليه قوياً اين­طور پيشنهاد مي­كند كه كنده شدگي­اي به اندازه­ي يك استاديوم بر جاي مانده و اين كه درون تمپل1 احتمالاً از مواد متخلخلي است كه به سستي توسط گرانش گرد هم آمده­اند.

 

 

 

دنباله­دارها به نظر مي­رسد مجموعه­هايي از موادي يخي و سنگي باشند كه از آفرينش منظومه­ي شمسي در 4.5 ميليارد سال قبل به جاي مانده است. دنباله­دارهايي با دوره­ي كوتاه چون تمپل1، در حالي كه نسبتاً دسترسي به آن­ها با فضاپيما ساده است، هر بار كه وارد قسمت­هاي داخلي منظومه­ي شمسي مي­شوند، در معرض تابش شديد خورشيد قرار مي­گيرند. بنابراين هدف اصلي "برخورد عميق"، استخراج مواد دست­نخورده از اعماق زير سطح هسته است. به گفته­ي سرپرست تحقيقات، ميشل اَهِرْن(Michael AHearn) (دانشگاه Maryland)، طيف فروسرخ به دست آمده در طي برخورد، تاكنون وجود تركيباتي كه هنوز بايد تشخيص داده شوند را آشكار كرده است.

           

در حالي كه تيم "برخورد عميق" در پاسادنا (Pasadena) روي خودِ مـأموريت متمركز شده بودند، منجمان آماتور و حرفه­اي در سرتاسر دنيا اين رخداد را در چشمي تلسكوپ­هايشان تماشا مي­كردند. دنباله­دار تمپل1 هم اكنون 0.89 واحد نجومي(134 ميليون كيلومتر) از زمين فاصله­دارد و تا پيش از برخورد، در تلسكوپ، هدفي مه­آلود و محو از قدر 10 بود. به گفته­ي پل وايزمن(Paul Weissman) متخصص دنباله­دارها (از JPL در nasa) در طي يك ساعت پس از برخورد، روشنايي تمپل1 بيش از دو برابر شده است. ديگران گزارش كرده­اند كه روشنايي دنباله­دار حدود شش برابر شده است(معادل دو قدر كامل).

 

اين كه اين دنباله­دار دقيقاً چه­قدر پرنور مي­شود، بستگي دارد به اولاً مقدار غبار استخراج شده، سرعت انبساط ابر ِ غبار، اين كه تا چه زماني اين ابر، متمركز و با بازتابندگي بالا باقي مي­ماند و اين كه آيا برخورد، ناحيه­ي فعالي را روي دنبال­دار به وجود مي­آورد كه مواد بيشتري بتوانند از آن به خارج فوران كنند. در حال حاضر به گفته­ي اَهِرْن، مي­دانيم كه "برخورد درخشاني" بوده است.تمپل1 در 1867 در فرانسه و توسط ارنست ويلهلم لبرش تمپل(Ernest Wilhelm Leberecht Tempel) كشف شد. اين دنباله­دار كه طبق اندازه­گيري­ها به طول 9 و عرض 3 كيلومتر(حدود نصف اندازه­ي منهتن) است، در مداري بين مريخ و مشتري، 5.5 سال طول مي­كشد تا گرد خورشيد بچرخد.

 

 

 

تلسكوپ فضايي قدرتمند هابل توانست از صحنه تصادم بين فضاپيماي Deep Impact (برخورد عميق) و دنباله دار Temple 1 عكس  برداري كند. اگرچه تلسكوپ فضايي هابل يكي از حساسترين و با نفوذترين تلسكوپ هاي دردسترس مي باشد، اما گاز ها و گرد وغبارهايي كه اطراف اين دنباله دار را احاطه كرده اند باعث تيرگي دنباله دار در عكس گرفته از اين صحنه تصادم، شده است.

 

عكس سمت چپ دقايقي قبل از برخورد را نشان مي دهد و در اين عكس، دنباله دار Temple 1 به صورت نقطه اي روشن مشخص شده است.عكسي كه در وسط قرار دارد، 15 دقيقه بعد از برخورد گرفته شده است. كه در اين عكس، دنباله دار Temple 1 4 برابر روشن تر از قبل مشخص شده است. گاز ها و گردوغبارهاي اطراف اين دنباله دار پس از برخورد باعث افزايش روشنايي و درخشندگي اين دنباله دار شده است.عكسي كه در سمت راست قرار دارد، 62 دقيقه پس از تصادم گرفته شده است.  و اين عكس پخش شدن گاز و گردوغبار را در اطراف اين دنباله دار نشان مي دهد.  در ضمن اين دنباله دار كه شبيه يك سيب زميني است 14 كيلومتر پهنا و 4 كيلومتر طول دارد .

                                   

 

  منبع : Skyandtelescope , Universtoday

  نويسنده  : پویان شهیدی و احمد شکیب

 

اولین تصاویر از برخورد دیپ ایمپکت

 به گزارش ناسا، کاوشگر دیپ ایمپکت که ابعاد آن به اندازه يک ماشين لباسشويی معمولی توصيف شده پس از پرتاب از سفينه مادر به سوی دنباله دار دار تمپل - 1 با سرعت نسبی 370 هزار کيلومتر در ساعت به سطح اين جرم آسمانی برخورد کرد و توده ای از ذرات يخ موجود در سطح آن را در فضای اطراف پراکنده ساخت.سفينه مادر، موسوم به دیپ ایمپکت - يا برخورد عميق - از برخورد کنکاشگر پرتاب شده با سطح دنباله دار تصاويری دريافت و آنها را به زمين مخابره کرده است.يکی از پژوهشگران ناسا گفته است که کنکاشگر فضايی دقيقا به نقطه مورد نظر ناسا برخورد کرده و شدت برخورد به مراتب بيش از حد انتظار بوده است.در نتيجه، انتظار می رود اطلاعات قابل توجهی از اين ماموريت فضايی به زمين ارسال شود.به نظر دانشمندان، دنباله دارها - که گاه از آنها با عنوان گلوله های برفی گل آلود نام برده می شود - حاوی مواد معدنی هستند که از زمان شکل گيری منظومه شمسی در حدود 6/4 ميليارد سال پيش تا کنون به همان شکل باقی مانده است.در نتيجه، کشف آنچه که زير پوسته دنباله دار دار تمپل - 1 قرار دارد اين امکان را به پژوهشگران می دهد تا اطلاعات جديدی را در مورد ترکيب اوليه اجرام منظومه شمسی و حتی شايد نحوه شکل گيری حيات بر روی کره زمين به دست آورند.

منبع : JPL , nasa 

 

برخورد بزرگ قرن

ماموریت برخورد عمیق (DEEP IMPACT) که در نوامبر سال 1999 ناسا آن راتصویب کرد یکی از عملیات های بسیارجالب توجه علمی است که ابزار ساخته دست بشر به هسته یک دنباله دار می رسدالبته این ماموریت تنها نیست که به دنباله دار ها سفر میکند پیش از آن فضاپیماهایی چون استارداست و رزتا و چندفضاپیمای دیگر نیز به این ناشناخته ها سفر کرده اند

،اما برخورد عمیق ماموریتی بسیار متفاوت باسایرین هم از لحاظ مدت زمان این ماموریت و هم از لحاظ ابزار های آن می باشد و البته یک تفاوت بسیار مهم

دیگر فاصله انجام ماموریت تا زمین است که نسبت به بقیه کمتر می باشد و ما از زمین می توانیم تغییرات رویداده در دنباله دار را با یک تلسکوپ معمولی و در شرایط

مناسب ببینیم(در نظر داشته باشید که قدر این دنباله دار 10+می باشد )البته منجمان و رصد گران حرفه ای که در هنگام برخورد در خانه تاریخی ویلهلم تمپل مستقر شده اند نیز با ابزار

های پیشرفته به طیف نگاری از دنباله دار می پردازند کار آنها به طور دقیق به صورت زیر است:

 

ابتدا پس از برخورد و در همان هنگام منجمان به رصد دنباله و هسته با طول  موج های فروسرخ می پردازند  چند ساعت بعد از برخورد آنها هسته را و دنباله را با طول موج های مرئی رصد می کنند و البته بعد از آن نوبت به مهمترین کار آنها یعنی طیف نگاری از گیسوی دنباله دار می رسد این کار به این جهت مهم است که ذرات غبار پراکنده شده در اثر برخورد به گیسوی دنباله دار می رسند و در گیسو به دلیل شرایط مساعد گازی شده و اگر هم از قبل به صورت گازی بوده اند در گیسو برانگیخته می شوند که با طیف نگاری از آن می توان مواد موجود در هسته را شناخت.

اما رصد های حرفه ای برخورد به همین جا محدود نمی شود زیرا منجمان دیگر با تلسکوپ هایی که در مدار زمین قرار دارند نظیر هابل و رادیو تلسکوپ های غولپیکر زمینی آن را رصد می کنند هابل برای اینکه بتواند در لحظه برخورد درست و صحیح از دنباله دار عکس بگیرد ، تاکنون چند بار مانور های آزمایشی انجام داده تا خیال دانشمندان را راحت کند .

 

 

اما برای ما آماتور ها نیز برنامه ای تدارک دیده شده که البته ما نمی توانیم همه آن را انجام بدهیم ولی پیشنهاد می کنیم امشب را به انجام پروژه دانشگاه مریلند که برای آماتور ها است بپردازید برای اطلاعات بیشتر به  این آدرس سر بزنید: http://deepimpact.umd.edu/amateur

 

 اهداف این ماموریت ابتدا شناخت ساختار دنباله دار ها است و همچنین به دلیل اینکه این اجرام فضایی از ابتدای شکل گیری منظومه شمسی بوده اند در نتیجه اندکی از غبار پراکنده در آن زمان را به دور خود جمع کرده اند و اکنون در هسته به یادگار گذاشته اند وما می توانیم با این برخورد به 4.5میلیارد سال پیش سفر کنیم و این ذرات غبار را آزمایش کرده و طیف نگاری کنیم.

فضا پیما که در 13دی ماه سال پیش با یک موشک دلتا 2پرتاب شد با بودجه ای معادل267میلیون دلار و در رده ماموریت های کم هزینه ناسا دسته بندی می شود.این

فضاپیما بر روی خود دو تلسکوپ دارد که در واقع چشم های آن می باشند یکی از آنها تلسکوپی7/4اینچی است با نسبت کانونی (MRI)17و دیگری تلسکوپی بزرگتر با نسبت

کانونی 35و قطر آیینه3/11اینچ(HRI) است به هر دوی این تلسکوپها دو دوربین CCDبا دقت 1024*1024متصل می باشد اما به تلسکوپ بزرگتر یک دوربین دیگر که از مرکز کنترل ماموریت هدایت می شود و یک دوربین و طیف نگار فروسرخی نیز متصل است وزن فضاپیما با برخورد گر 1تن می باشد و ابعاد آن حدود3*3متر است.

 

 

آنتنی که از این فضا پیما اطلاعات را به زمین ارسال می کند اندکی با بقیه آنتن های رادیویی متفاوت است و تفاوت آن یکی در دو درجه آزادی آن و فرکانس ارسال

داده هایی نزدیک به8 گیگا هرتز می باشد البته این فرکانس بالابه دلیل اینست که این امواج اختلالی در رصدهای رادیویی منجمان نداشته باشد.

 

برخورد گر که وزنی در حدود 370کیلوگرم دارد از فاصله 500کیلومتری هسته به سمت آن نشانه می رود و فضاپیمای مادر نیز در همین فاصله ایمن به رصد برخورد می پردازد .برخورد گر که 1متر ابعاد دارد عمدتا از مس ساخته شده  است چرا که مس کمترین تداخل را در رصدهای ما از زمین به ویژه رصد های رادیویی دارد سازندگان آن لقب برخوردگر هوشمند

را برای آن انتخاب کرده اند به دلیل اینکه بعد از رها شدن آن از سفینه مادر خودش می توان با تصاویری که توسط دوربینش و تلسکوپ کوچک فضاپیما گرفته می شود مسیری را انتخاب کند

که به نقطه فوران ذرات در هسته نزدیک تر باشد اما انرژی این برخورد معادل با انفجار 5تن TNT می باشد وسرعت برخورد گر در لحظه برخورد نزدیک به 10متر بر ثانیه است که به این ترتیب برروی هسته 14کیلومتری دنباله دار گودالی با عمق25مترو قطر100متر به یادگار می گزارد نکته جالب این جاست که در این ماموریت کسانی که نام خود را فرستاده اند نیز سهیم اند

نام این افراد که از طریق سایت برخورد عمیق ثبت نام کرده اند بر روی کیتی حک شده است و در فضاپیما قرارگرفته .

اما دنباله دار تمپل 1 که میزبان این فضا پیما و البته چشمان منجمان زمینی است توسط ویلهلم تمپل در سال 1867 کشف شده است .این دنباله دار با سرعت 37000کیلومتر بر ساعت هر 5.5 سال یکبار به دور خورشید می گردد و چون مدار آن کاملا در منظومه شمسی قرار دارد هدفی بسیارمناسب برای ماموریت های علمی است . اما تیم این ماموریت متشکل از 250نفر می باشد که

ساخت آن با صنایع هوافضای بال و کنترل و هدایت آن با جی پی ال ناسا و مدیریت علمی طرح با دانشگاه مریلند است.

 

همچنین ببینید:

شبیه سازی برخورد: http://www.ball.com/aerospace/inter.exe

 

 

----------------------------------------------------------------------------------------------

 

آسمان فردا دو شنبه 13 تیر ماه 1384 شاهد یکی از بزرگترین رویدادهای نجومی سال خواهد بود .

 

فضاپیمای دیپ ایمپکت این روز ها تبدیل به خبرساز ترین سوژه نجومی شده و دنباله دار تمپل 1 نیز شاید مهمترین پدیده رصدی این شب هاست.دیپ ایمپکت که در 23 دی ماه سال گذشته توسط ناسا به فضا پرتاپ شد اکنون پس از طی 5/133 کیلومتر  به  1/10 کیلومتری از تمپل یک رسیده است و تصاویری بسیار زیبا و رویایی از این دنباله دار تهیه کرده است .دیپ ایمپکت که 13 تیر به مقصد میرسد، دارای یک گلوله فلزی سنگین است که 67 درصد جرم این سفینه را تشکیل میدهد . دیپ ایمپکت پس از رسیدن به دنباله دار تمپل یک این گلوله سنگین را به سوی پوسته نازک این دنباله دار شلیک خواهد کرد .فضاپیمای دیپ ایمپکت مجهز به دستگاه طیف نگار و موتور مکنده نیز هست ،این فضا پیما از نور ساطع شده طیف نگاری کرده و مواد برجامانده در اثر برخورد را می مکد و پس از انجام آزمایش نتایج کار خود را برای آنالیز بیشتر به زمین ارسال میکند.برخورد انجام شده هیچ اثری بر مدار تمپل یک نمی گذارد زیرا جرم گلوله در برابر جرم خود دنباله دا بسیار کم است  و دنباله دار همچنان  هر 5/5 سال یکبار به دور زمین خواهد چرخید اما پس از برخورد ، قدر ظاهری دنباله دار از 10 به 5 کاهش میابد .

 

هرچند که رصد این برخورد در10   صبح فردا ( دو شنبه13 تیر ) در ایران قابل مشاهده نیست  ولی اثر آن تا یک روز بعد بر روی دنباله دار وجود دارد .   

 

  منبع : Spacedaily

  نويسنده  : محمد پاکروان - محسن بختیار

 

روشي جديد براي بررسي سن عالم

يکي از پژوهشگران دانشگاه شيکاگو روشي جديد براي بررسي سن عالم به دست آورد.

 

نيکولاس داوفاس که در دانگاه شيکاگو به بررسي جو زمين مي پرداخت با مطالعه شهابسنگ ها و به طور اتفاقي با تجزيه و پرتو نگاري يک شهاب سنگ با دو ماده اورانيوم 238 و توريوم232سن اين شهاب سنگ را به دست آورد و جالب اينکه سن آن نزديک به سن عالم است!يعني 14ميليارد سال که نيکولاس با تقريب 2 ميليارد سال آن را به دست آورده است  از اين يافته،او نتيجه مي گيرد که سن کهکشان راه شيري نبايد با سن عالم تفاوت زيادي داشته باشد نيکولاس در اين رابطه افزود که بعد از مهبانگ نبايد زمان زيادي سپري شده باشد تا ساختاري مانند راه شيري شکل گرفته باشد. اين نظريه و در واقع اين کشف بسيار مهم،مهمتر مي شود چرا که با تعييد صحت آن دانشمندان بايد  به فرضيه هاي بنيادي کيهان شناسي نگاهي دو باره بيندازند چرا که اگر گفته او در ست باشد که هم اکنون دانشمندان زيادي نيز با وي هم عقيده شده اند ، بايد نيمي از کيهان شناسي را دو باره بررسي کرد .اما سن قبلي که مي تواند با اين تعيين سن جديد کمي نا هماهنگ به نظر برسد 12.2 ميليارد سال است که با استفاده از ستارگان و خوشه هاي کروي و کوتوله هاي سفيد به دست آمده است طبيعتا اشتباه اين تعيين سن با استفاده از اين اجرام اين است که ما نمي توانيم بدون شناخت کامل از اين اجرام سن عالم را با استفاده از آن ها تعيين کنيم چرا که دانشمندان هنوز فرضيات کاملي پيرامون اين اجرام ندارند به طوري که بتوان سن آنها را دقيق تخمين زد . سن ديگر که با روشي متفاوت به دست آمده 13.7ميليارد سال است که تفاوت آن زياد نيست و توسط ماهواره دبليو ام آ پي ناسا تعيين شده است که همانطور که ذکر شد تفاوت اين عدد محسوس نيست .اما در کل بايد با روش هاي راحت تر و مطمئن تر به بررسي کيهان و مهمترين مساله در بررسي کيهان،يعني تعيين سن عالم بپردازيم که روش جديد يعني پرتو نگاري شهابسنگها بسيار مطمئن تر از روش هاي پيشين است.

 

   منبع : Universtoday

  نويسنده  : محمد پاکروان

 

کشف يک لکه تيره روی سطح بزرگترين قمر زحل که به يک درياچه شباهت دارد

يک لکه تيره روی سطح بزرگترين قمر زحل که به يک درياچه شباهت دارد کشف شده است. اين لکه در يکی از عکس های تازه فضاپيمای کاسينی از تیتان قابل مشاهده است.

 

در عکس های هويگنس شيارهايی که به آبراهه های زمينی شباهت دارد ديده می شود

 محققان از ديرباز گمان می کردند که تیتان ممکن است دارای درياچه هايی از جنس متان باشد و اکنون اين لکه به عرض و طول 75 کيلومتر در 235 کيلومتر بهترين نامزد تا به امروز برای تصديق اين پندار است.با اين حال آنها در تعبير اين لکه که به نظر می رسد دارای سواحل هموار باشد احتياط به خرج می دهند.دانشمندان می گويند اين لکه ممکن است تنها رسوبات تيره و جامدی باشد که در يک گودال آتشفشانی به دام افتاده است.دکتر اليزابت ترتل، عضو تيم عکسبرداری کاسينی در دانشگاه آريزونای آمريکا گفت: "در ميان چيزهايی که تاکنون روی تیتان کشف کرده ايم اين لکه منحصر به فرد است. حاشيه آن به گونه ای وسوسه انگيز يادآور خطوط ساحلی درياچه های روی زمين است که در اثر فرسايش آب و رسوبات، هموار و صاف شده است."

 

اين لکه در ابری ترين منطقه تیتان، متمايل به قطب جنوب، که محتمل ترين نقطه برای بارش های اخير متانی فرض می شود قرار دارد.موقعيت لکه از يک سو و هموار بودن حاشيه های آن از سوی ديگر، دانشمندان را وسوسه می کند درباره محتويات آن به گمانه زنی بپردازند.

   

شواهد فزاينده 

دکتر ترتل گفت: "توضيح ديگر اين است که اين لکه زمانی يک درياچه بوده اما اکنون خشک شده است و تنها رسوبات تيره ای از آن بجا مانده."عليرغم پيش بينی های اوليه، هنوز هيچگونه شواهد قاطعانه ای داير بر وجود بدنه های باز مايعات در تیتان يافت نشده است. کاسينی هنوز در موقعيت مطلوب برای معاينه آنچه به نظر می رسد تلالو گذرای نور از سطح مايعات احتمالی در منطقه قطب جنوب باشد، قرار نگرفته است.کاسينی که هم اکنون در مدار زحل می گردد قرار است 39 بار ديگر از کنار تیتان عبور کند.تيم های علمی کاسينی در عبورهای آينده به جستجوی فرصت هايی برای بررسی اين لکه و بازتاب آينه وار نور از سطوح صاف در ساير نقاط تیتان برخواهند آمد.چنين بازتاب هايی قويا مويد وجود مايعات در سطح اين قمر زحل خواهد بود.کاوشگر هویگنس که چندی پيش از کاسينی جدا شد و بر تیتان فرود آمد عکس هايی از سطح اين کره ارسال کرد که در آن کانال ها و شيارهايی که به آبراهه های زمينی شباهت دارد ديده می شود.

 

ماموريت کاسينی-هویگنس پروژه مشترک ناسا، آژانس فضايی اروپا و آژانس فضايی ايتالياست.

 

  منبع : BBC

 

هابل یک کمر بند یخی را دور ستاره فم الحوت آشکار کرد

 این عکس توسط دوربین پیشرفته هابل در نور مرئی و توسط فیلتر قرمز گرفته شده( نور ستاره اصلی حذف شده است)

 

ستاره فم الحوت که از قدر یک در صورت فلکی حوت جنوبی می درخشد ، هجدهمین ستاره پرنور آسمان شب است و در فاصله 25 سال نوری از ما قرار دارد .سال گذشته پاول ج کالاس و دوتن از همکاران دانشجوی وی از دانشگاه برکلی کالیفرنیا تلسکوپ فضایی هابل را به سمت این ستاره نشانه رفتند ، در حالی که آن ها منتظر کشف سیاره ای فرا خورشیدی بودند در کمال شگفتی ، کمربند یخی از غبار را به دور این ستاره مشاهده کردند .

 

طبق گزارشی که از این گروه در 23 ژون در مجله نیچر چاپ شد جرم این کمربند 50 تا 100 برابر زمین عنوان شده . کمربند فم الحوت شبیه به کمربند کویپر منظومه شمسی است ولی با چند تفاوت عمده که مهمترین آنها فاصله از ستاره مرکزی است . کمربند کویپر 50  واحد نجومی از خورشید فاصله دارد ولی کمربند فم الحوت 133 تا 157 واحد نجومی از ستاره فم الحوت فاصله دارد .کمربند فم الحوت یک لبه تیز داخلی دارد که از این لحاظ بسیار شبیه به کمربند کویپر است .

 

این آشفتگی در کمربند کویپر در اثر برهمکنش متقابل نپتون و خود کمربند بوجود آمده از این رو احتمال می رود یک سیاره پرجرم در اطراف فم الحوت وجود داشته باشد .به گفته کالاس احتمال دارد بجای وجود یک نپتون در فاصله 30 واحد نجومی ، یک سیاره پرجرم تر در فاصله 50 تا 70 واحد نجومی از فم الحوت وجود داشته باشد.فم الحوت یک ستاره جوان با عمری حدود 200میلیون سال است و مطابق رصد های رادیویی که در  سال 1990 انجام شد دیسک های غبار در اطراف آن کشف شد ولی امروزه این دیسک های غبار به دور دیگر ستاره گان جوان کشف شده است .

  

دیسک غبار فم الحوت از آن جهت جالب است که تنها موردی است که تاکنون جزیات آن آشکار شده است.شرایط این کمربند میتواند رازهای بسیاری را در مورد اسرار کمربند کویپر  آشکار کند.

   منبع : Skyandtelescope

  نويسنده  : محسن بختیار

 
صفحه 14 از 20