مقالات مهمترین عناوین خبری در سال 1384


دانشمندان برخورد بادهای ستاره ای قدرتمندی را ردیابی کردند

 دانشمندان  با استفاده از رادیو تلسکوپ VLBA  برخورد بادهای ستاره ای قدرتمند را ردیابی کردند

 

اختر شناسان با استفاده از رادیو تلسکوپ VLBA(Very Long Baseline Array) حرکت منطقه ای  شدیدی که بادهای قدرتمند دو ستاره غولپیکر با یکدیگر برخورد می کنند را ردیابی کردند.منطقه برخورد که مانند ستاره ها در حرکت است , قسمتی از یک جفت دو تائی , مدار  هر کدام و اندازه گیری دقیق حرکت آنها , کلیدی بود برای گشودن اطلاعات جدید حیاتی در مورد ستاره ها و بادهای ستاره ای.

 

هر دو ستاره بسیار حجیم تر از خورشید ما هستند _ یکی در حدود 20 برابر و دیگری در حدود 50 برابر حجم خورشید هستند.ستاره ای با حجم 20, یک ستاره Wolf-Rayet(WR)نامیده می شود ک توسط بادی بسیار قوی از ذرات رانده شده از سطح اش به سمت خارج شناخته می شود.بیشتر ستارگان حجیم, باد خروجی نیرومندی دارند, اما یکی قدرت کمتری نسبت به دیگر ستاره  WR دارد.دو ستاره قسمتی از یک سیستم هستند کهWR 140 نامیده می شود, ومدار هر کدامشان در یک مدار بیضی شکل و تقریبا به اندازه منظومه شمسی ما است.

منظره ذیذنی این سیستم , منطقه ای است که بادهای ستاره ها به هم برخورد و انتشار رادیوئی درخشانی را تولید می کنند.شین دوگرتی, ستاره شناس انستیتو هرتزبرگ اختر فیزیک در کانادا در این زمینه اظهار داشت:"ما قادر هستیم که این منطقه برخورد را که با مدار ستاره ها حرکت می کند ردیابی کنیم." دوگرتی و همکارش اکتشافشان را در مجله اختر فیزیک , به تاریخ10 آپریل ارائه دادند.

VLBA به دانشمندان این امکان را می دهد که حرکت منطقه برخورد باد را اندازه گیری کرده و سپس جزئیات مدارهای ستاره ای , و فاصله دقیق با سیستم را تعیین کنند.دوگرتی ادامه داد:"محاسبات جدید ما در مورد جزئیات مداری و فاصله ای , برای فهم ماهیت این ستاره های WR بسیار مهم و حیاتی هستند."

 

در سیستم  WR 140 ستاره ها یک دور مداری را در 7.9 سال کامل می کنند.ستاره شناسان سیستم را برای یک سال و نیم پیگیری کردند.مارک کلاوسن از رصدخانه اخترشناسی رادیوئی ملی سوکورو در نیو مکزیکو اظهار داشت:"مردم مدلهای تئوریی برای این مناطق برخورد یافته اند,اما بنظر نمی آید که این مدلها برای آنچه  مشاهدات ما نشان داده اند , مناسب باشد." وی افزود:"اطلاعات جدید در این سیستم باید متخصصان علوم نظری را با اطلاعات بسیار بهتری آماده سازد, برای  تصحیح مدلشان از چگونگی نمو ستاره های  WR و چگونگی عملکرد مناطق برخورد."

 

دانشمندان تغییراتی در سیستم ستاره ای مشاهده کردند.هنگامیکه توسط مدار ستاره ای در مسیرهایی که آنها را به نزدیکی مریخ از خورشید و به دوری نپتون از خورشید از یکدیگر می رساند , حمل می شدند.جزئیات تحلیل آنها , اطلاعات جدیدی بر قدرت باد ستاره  WR داد.در برخی نقاط از مدار , منطقه برخورد باد , شدیدا امواج رادیوئی منتشر می کرد و در نقاط دیگر , دانشمندان نتوانستند منطقه برخورد را شناسائی کنند.ستاره های WR ستاره های غولپیکری , تقریبا به اندازه زمانی هستند که همانند یک ابرنواختر منبسط و منفجر خواهند شد.

کلاوسن افزود:"تلسکوپ دیگری در دنیا نیست که قادر باشد جزئیات آشکار شده توسط  VLBA را مشاهده کند.این توانایی بی همتا , قابلیت تعیین حجم و خواص دیگری از ستاره ها را به ما داد, و ما را در پاسخگویی به برخی سئوالهای اساسی در مورد ذات ستاره های WR و چگونگی تکامل آنها , یاری خواهد رساند." ستاره شناسان قصد دارند که مشاهده  WR 140  را برای ذرک تغییرات سیستم ادامه دهند,همچنانکه دو ستاره حجیم به دور زدن یکدیگر ادامه می دهند.

 

  منبع : Spaceflightnow.com

  نويسنده  : همدم نیکخواه

 

شاید انفجار در فضا ,انقراض کهن را بنیاد نهاده باشد

دانشمندان ناسا و کانزاس عقیده دارند که انقراضی عظیم در صدها میلیون سال قبل بر زمین می تواند توسط یک انفجار ستاره ای که انفجار اشعه گاما نامیده می شود , ایجاد شده باشد.

 

دانشمندان مدرک درستی بر دلیل انقراض کهن توسط چنین انفجار عظیمی ندارند.توانایی نظرشان ارائه مدل اتمسفری است دانشمندان محاسبه کردند که تشعشع اشعه کاما از یک انفجار ستاره ای نسبتا نزدیک , در برخورد با زمین برای فقط 10 ثانیه , توانست بیش از نیمی از لایه حفاظتی ازن اتمسفر را تهی سازد.بهبودی آن می توانست حداقل 5 سال زمان ببرد.با آسیب لایه ازن , تشعشع فرا بنفش از خورشید می توانست بیشتر زندگی بر خشکی و بر سطح اقیانوسها و دریاچه ها را نابود سازد و زنجیره غذائی را از هم بگسلد انفجار های اشعه گاما در کهکشان راه شیری ما , حقیقتا نادر هستند, اما دانشمندان تخمین می زنند که حداقل یکی از آنها که احتمالا در پیش از 5 بیلیون سال گذشته به زمین برخورد کرده, رخ

داده است.تصور بر آن است که زندگی بر روی زمین در حداقل 3.5 بیلیون سال گذشته پدیدار شده باشد.این تحقیق توسط یک فرضیه آستروبیولوژی در ناسا پشتیبانی می شود, تحلیلی کامل از "فرضیه انقراض جمعی"است که نخستین بار توسط اعضای تیم علمی در سپتامبر 2003 ارائه شد دکتر آدریان ملوت از بخش فیزیک و اختر شناسی دانشگاه کانزاس در این زمینه اظهار داشت :"وقوع یک انفجار پرتو گاما در حدود 6,000 سال نوری از زمین می توانست اثری مخرب بر حیات داشته باشد."وی افزود:"ما بدرستی نمی دانیم چه زمانی یکی از آن پرتو ها آمدند,اما نسبتا مطمئنیم که آن به زمین رسید و نشانه اش از بین رفت.چه چیز بیش از این شگفت انگیز است که فقط یک انفجار 10 ثانیه ای می تواند موجب سالها ویرانی لایه ازن شود."

انفجارهای اشعه گاما , از انفجارهای بسیار قدرتمند شناخته شده اند.اکثرا از کهکشانهای دور بوقوع می پیوندند, و احتمالا در صد بیشتری از انفجارها توسط ستاره هایی با بیشتر از 15 مرتبه حجیم تر از خورشید ما ناشی می شوند.یک انفجار , دو پرتو از اشعه گاما در جهات مخالف یکدیگر گسیل می دارد که با سرعت در فضا پیش می روند توماس دانشجوی دکترا در دانشگاه کانزاس اظهار داشت که یک پرتوی گاما , شاید باعث انقراض 450 میلیون سال قبل باشد که باعث از بین رفتن 60 درصد از تمام بی مهرگان دریایی شد.زندگی بطور وسیعی در دریا محدود شد, اگرچه مدارکی از موجودات اولیه و گیاهان در این دوره زمانی وجود دارد در کار تازه ای , گروه تحقیقاتی , مدلهای کامپیوتری با جزئیات بسیار برای محاسبه اثرات انفجار اشعه گامای نزدیک, بر اتمسفر و اثرات آن بر زندگی بکار بردند توماس به همراه دکتر جکمن , از مرکز فضائی گدارد ناسا , اثر یک انفجار اشعه گاما را بر اتمسفر زمین محاسبه کردند.اشعه گاما , یک فرم از نور با انرژی بالاست, که می تواند ملکولهای نیتروژن (N2) را به اتمهای نیتروژن بشکافد, که آن هم با ملکولهای اکسیژن (O2) به فرم اکسید نیتریک (NO) واکنش می دهد.اکسید نیتریک , ازن (O3) را نابود می سازد و دی اکسید نیتروژن (NO2) را حاصل می دهد.دی اکسید نیتروژن سپس با اتم اکسیژن برای تبدیل به فرم NO وکنش خواهد داد.افزونی NO به این معناست که بیشتر ازن تخریب شده است.مدلهای کامپیونری نمایانگر اینست که بیش از نیمی از لایه ازن در طول هفته ها ویران می ماند و در طول 5 سال , حداقل 10 درصد هنوز آسیب دیده باقی می ماند پس از آن توماس و دانیل هوگان دانشجوی دوره لیسانس , اثر اشعه ماوراء بنفش را بر زمین محاسبه کردند.عمق دریا که حیات مختلفی را جای می دهد باید حفظ شده باشد.سطح دریا مکانی برای زندگی پلانکتونها و دیگر گونه های زیستی است , هر چند زنده نماندند.اما پلانکتونها بنیاد چرخه زندگی دریایی هستند

دکتر بروس لیبرمن , دیرین شناس دانشگاه تگزاس , نظری ارائه کرد که به موجب آن یک انفجار اشعه گاما دقیقا می توانست انقراض عظیمی را 200 میلیون سال قبل از دایناسورها سبب شود.یک دوره یخی متصور است که این انقراض را موجب شده است.اما یک انفجار اشعه گاما می توانست مرگی فوری را در ابتدا و همچنین می توانست تغییر قابل تئجهی بر درجه حرارت سطح زمین داشته باشد توماس اظهار داشت:"یک متغیر شناخته نشده در برآورد انفجارهای اشعه گاما ی موضعی وجود دارد."وی افزود:"انفجارهایی که ما امروزه کشف می کنیم به فاصله بیلیون ها سال قبل زمانی قبل از شکل گیری زمین سرچشمه گرفته اند. در میان بیلیونها ستاره در کهکشان ما , این یک شانس خوب است که توده ای نسبتا نزدیک منفجر شود و اشعه های گاما را بسوی ما گسیل کند."ماموریت چابک Swift با پرتابش در نوامبر 2004 آغاز شد که به تعییت برآورد انفجار تازه ای کمک خواهد کرد

 

   منبع : nasa

  نويسنده  : همدم نیکخواه

 

کشف نواحی دریا مانند روی مریخ

یک منطقه غیر عادی بر روی مریخ ، که شاید در اثر جریان های آتشفشانی یا باران خاکستر بوجود آمده و بعدها توسط جریان آب فرسایش یافته باشد ، کشف شد .

این تصویر که توسط دوربین استریو وضوح بالای(HRSC)مریخ نورد سازمان فضایی اسا گرفته شده است ، بخش هایی از گودال ها و نواحی دریا مانند در مرز سرزمین های پست و مرتفع مریخ را نشان می دهد .وضوح تصویر 13متر بر پیکسل می باشد .بسیار جالب است که اختلاف ارتفاع بین سرزمین های مرتفع و پست حدود 5000 متر می با شد . بنابر این مرز بین این دو ناحیه شیب زیادی دارد . اما عاملی که چنین اختلاف ارتفاعی را بر روی مریخ ایجاد کرده است جزء سؤال های بدون پاسخ این سیاره باقی می ماند .

مرز بین نواحی آتشفشانی و گودال های دریا مانند، " آمازونیس سولسی " نامیده می شود . این توافق بین دانشمندان وجود دارد که ماده تشکیل دهنده نواحی دربا مانند خاکسترهای ته نشین شده آتشفشانی می باشد . دیواره های این گودال ها با جریان های گدازه ای پوشیده شده است . عکس ها نشان می دهد که فرسایش آب قبل از ته نشین شدن مواد آتشفشانی پایان یافته است .

سپس در اثر برخورد یک " بولید " به نزدیکی این سطح جریان های سیالی مانند آب که در زیر سطح پوسته قرار داشته اند به بیرون فوران می کنند . بولید ها اجسام آسمانی هستند که ممکن است با سطح سیاره برخورد کنند .

 

 منبع : ESA

  نويسنده  : مهدی اسحاقی

 

مطالعه300میلیون کهکشان برای درک ماهیت انرژی تاریک

 از سال 2009م حدود300میلیون کهکشان برای بررسی تاریخچه جهان ودرک بهتر انرژی تاریک مورد مطالعه قرار خواهد گرفت .

 

در این بررسی قصد برآن است که بر روی نیروی اسرارآمیزی که باعث ایجاد شتاب مثبت عالم شده است، تحقیق انجام شود .این 300 میلیون کهکشان حدود دو سوم کل عالم را تشکیل می دهند. این پروژه ،  DES (مطالعه انرژی تاریک) نام گرفته است .

 

 بنابر فیزیک نظری ، انرژی تاریک حدود %70 عالم را پر کرده است . انرژی تاریک، بعبارتی ظهور مجدد ثابت کیهان شناسی در معادلات اینشتین است . دکتر واین هو ، استاد نجوم واخترفیزیک، می گوید:« وجود شتاب مثبت این ضرورت را ایجاد می کند که گرانش به صورت دافعه عمل کند . اما این قابل قبول نیست . برای حل مشکل باید به سراغ فیزیک بنیادی رفت .»

 

DES پروژه مشترک دانشگاه های شیکاگو،کینگدام ،برکلیو آزمایشگاه های شتاب دهنده فرمی ، لارنس برکلی و سروتولو با بوجه ای بالغ بر 20 میلیون دلار می باشد . این پروژه یک دوربین 520 پیکسلی بر روی تلسکوپ 4متری بلانکو، واقع در شیلی، نصب کرده است . این بزرگترین دوربین اپتیکال در سراسر دنیا می باشد که 10 مرتبه دوربین های دیگر از آسمان عکس برداری می کند .

 

  دکتر فریمن می گوید : «اولین مرحله کار، شمارش خوشه های کهکشانی است » .با استفاده از تلسکوپ رادیویی SPT،در قطب جنوب ،خوشه های کهکشانی که اشعه های کیهانی را از شکل معمول شان خارج می کنند ، آشکار می شوند. روش دوم ، اندازه گیری مقیاس کیهانی با استفاده از عدسی های گرانشی است . اگر مقدار دقیق جرم و فاصله این خوشه ها بطور دقیق مشخص شود ، درصد دقیق انرژی تاریک نیز مشخص می شود.

  

  منبع : Universityof Chicago

  نويسنده  : مهدی اسحاقی

 

 

پرتاب ماهواره در جريان پياده روی فضايی

دو فضانورد ساکن ايستگاه بين المللی فضايی با خروج از آن موفق به نصب سه آنتن تازه در اين ايستگاه و پرتاب يک ماهواره کوچک شده اند.

 

ليروی چيائو، فضانورد آمريکايی و ساليژان شريپف، فضانورد روس، برای دومين بار طی دو ماه گذشته ايستگاه فضايی را طی اين ماموريت که به پياده روی فضايی موسوم است خالی می گذاشتند.شريپف در جريان اين ماموريت يک ماهواره بسيار کوچک روسی به قطر 30 سانتيمتر و به وزن پنج کيلوگرم را در مدار زمين قرار داد.

 

آنتن های تازه امکان پهلوگيری يک فضاپيمای باربری اروپايی در ايستگاه فضايی را فراهم خواهند کرد.اين فضاپيمای تازه اروپايی به نام "وسيله جابجايی خودکار" (ATV) از فضاپيمای "پروگرس" روسيه بزرگتر است و سفر به ايستگاه فضايی را سال آينده آغاز خواهد کرد.

 

مشکلات فنی

 در پی بروز مشکلی در دستگاه های ايجاد تعادل ايستگاه که دو هفته قبل روی داد، آژانس فضايی آمريکا و آژانس فضايی روسيه تدابير امنيتی را در جريان ماموريت اخير تشديد کردند.يکی از ژيروسکوپ های سکوی ايستگاه فضايی، که برای تنظيم موقعيت ايستگاه به آنها نياز است، در جريان پياده روی قبلی فضايی از کار افتاد و ايستگاه اکنون با کمک دو ژيروسکوپ تعادل خود را حفظ می کند.قرار است گروهی از فضانوردان ظرف دو ماه به وسيله فضاپيمای شاتل به ايستگاه اعزام شده و اين مشکل را برطرف کنند.شاتل با گذشت بيش از دو سال از واقعه انهدام فضاپيمای کلمبيا برای نخستين بار قرار است در ماه مه به فضا پرتاب شود.به همين دليل از سال 2003 تاکنون، ايستگاه فضايی تنها دارای دو خدمه (يکی کمتر از معمول) بوده است.

 

فضاپيماهای روسی در اين مدت وظيفه انتقال فضانوردان به اين ايستگاه را به دوش کشيدند.در جريان پياده روی فضايی کسی در داخل ايستگاه نيست که بر سيستم های آن نظارت کند.

 

  منبع : BBC

 

نور سيارات خارجی برای نخستين بار 'رديابی' شد

برای نخستين بار دو تيم از ستاره شناسان نور اشيايی را در خارج از منظومه شمسی رديابی کرده اند که به اعتقاد بسياری از دانشمندان متعلق به سياراتی است که حول ساير ستارگان می گردند.

 

اين نخستين بار است که "سيارات خارجی"، يعنی سياراتی که در اطراف ستارگانی غير از خورشيد سير می کنند، مستقيما مشاهده می شوند.

 

اين دو سياره "HD 209458b" و "TrES-1" نامگذاری شده اند.از زمانی که منجمان به وجود نخستين سياره خارجی پی بردند ده سال می گذرد. از آن زمان تاکنون بيش از 100 سياره کشف شده است. اما وجود آنها تنها به طور غيرمستقيم يعنی از طريق تاثير قوه جاذبه آنها بر ستارگانی که دور آنها می گردند استنباط می شود.اکنون دو تيم مستقل از منجمان در آمريکا با استفاده از تلسکوپ فضايی اسپيتزر ناسا، تشعشعات فروسرخی را در همان مسيری که دو ستاره نورانی قرار گرفته است رديابی کرده اند. اخترشناسان از قبل نتيجه گيری کرده بودند اين دو ستاره دارای سيارات هستند.

 

در هر دو مورد، زمانی که سياره به عنوان بخشی از گردش مداری خود، پشت ستاره مرکزی پنهان می شود به ميزان خفيفی از درخشش منظومه کاسته می شود. اين به آن معنی است که اين سيارات خود درخشان هستند و نوری اضافی توليد می کنند که توسط تلسکوپ رديابی شده است.پی بردن به اين موضوع با يک حيله علمی ممکن شد. دانشمندان ابتدا با استفاده از تسلکوپ اسپيتزر مجموع تشعشعات نور مادون قرمز ستاره و سياره آن را اندازه گرفتند.سپس زمانی که سياره پشت ستاره قرار گرفت، منجمان بار ديگر نور ماون قرمز برآمده از ستاره را اندازه گيری کردند.حاصل تفاضل نوری رصد دوم از رصد اول در واقع نوری است که از سياره ساطع می شود.

 

بی شباهت به زمين

 درخشندگی شديد اين سيارات ناشی از نزديکی آنها به ستاره مرکزی است که آنها را داغ می کند به طوری که به گفته پژوهشگران درجه حرارت آنها به هزار درجه سانتيگراد می رسد.

 

اينها سيارات متورم گازی از نوع مشتری هستند و بعيد است ميزبان موجودات زنده باشند.ما دانشمندان اميدوارند همزمان با بهبود فن آوری در دراز مدت بتوانند نور سياراتی را که به زمين شباهت بيشتری دارند رويت و علائم حيات را در بخش های دورافتاده کهکشان راه شيری کشف کنند.نتايج اين تحقيقات در مقاله ای در شماره جاری مجله "نيچر" تشريح شده است.دکتر ديويد شاربونه، از مرکز اخترفيزيک هاروارد-اسميتسونيان در ماساچوست يکی از اعضای تيم های تحقيق و نويسنده اين مقاله گفت: "واقعا معرکه است. از تقريبا ده سال پيش، يعنی زمانی که نخستين سيارات خارجی کشف شدند، در جستجوی چنين نوری بوديم."تاکنون تقريبا 130 سياره در اطراف ساير ستاره ها کشف شده است.دکتر الن باس، از موسسه کارنگی در واشنگتن گفت: "سال 1995 مصادف با آغاز عصر کشف سيارات خارجی بود.""اما 2005 به عنوان سالی که در آن نخستين شواهد قدرتمند رديابی نور سياره ای خارجی به دست آمد، در کتاب های تاريخ و متون درسی ثبت خواهد شد.""به سختی می توان باور کرد در ده سال گذشته چقدر پيشرفت کرده ايم."دکتر شاردونه نيز گفت: "هدف ما از مطالعه سياراتی که حول ساير ستاره ها می گردند در واقع اين است که ببينم آيا منظومه شمسی ما نمونه ای واقعا استثنايی است يا همه گير.""HD 209458b" که "اوسيريس" لقب گرفته است حول ستاره ای در فاصله 153 سال نوری از زمين در صورت فلکی "اسب بالدار" می گردد. اين سياره هر سه روز و نيم يک بار در مداری به شعاع تقريبا هفت ميليون کيلومتر حول ستاره مادر گردش می کند.

 

"TrES-1" حتی دورتر است و در فاصله 489 سال نوری از زمين حول ستاره ای در صورت فلکی بربط می گردد. اين سياره هر سه روز يک بار در مداری به شعاع تقريبا شش ميليون کيلومتر دور می زند.برای مقايسه، فاصله زمين از خورشيد زمين 149 ميليون کليومتر است و هر 365 روز يک بار دور آن می گردد.

 

  منبع : BBC

 

سیاهچاله ها ممکن است لحظه آغاز را از دید ما بپوشانند

اختر فیزیکدان های دانشگاه پن استیت تصور می کنند که اثر خمش نور در حوزه گرانشی سیاهچاله ها ممکن است مانع مطالعه لحظات آغاز عالم شود .

 

سیاهچاله ها همه اجسام اطرافشان را به درون خود می کشند . علاوه بر این ،این چاههای گرانشی قوی بر روی امواج الکترومغناطیس نیز اثر می گذارند .

 

امواج الکترومغناطیس در مسیر حرکت شان تحت تأثیر ماده محیط قرار می گیرند . مواد با ضریب شکست منفی اثری کاملا متفاوت با مواد با ضریب شکست مثبت دارند . ماده معمولی دارای ضریب شکست مثبت است . این نوع مواد( مثل آب ، شیشه و ... ) پرتو را در همان راستای حرکتش جابجا می کند . اما مواد با ضریب شکست منفی پرتو را در خلاف جهت حرکتش جابجا می کند .

 

قبلا لاختاکیا و مکی از دانشگاه ادینبروگ با استفاده از نسبیت خاص اینشتین شکست امواج الکترومغناطیس داخل مواد را مطالعه کردند . آنها دریافتند که شکست منفی می تواند برای یک ناظر در حال حرکت با سرعت بسیار بالا رخ دهد . بعدها نشان داده شد که در فضای خارج نیازی به وجود شکست منفی نیست . در عوض وقتی پرتو از داخل میدان گرانشی یک جسم بسیار پر جرم ، مانند سیاهچاله چرخان ، عبور کند ، وجود شکست منفی ممکن می شود .

 

اما سندی ستیاوان از دانشگاه ادینبروگ نشان داد که در حوزه نسبیت عام یک ناظر در اطراف یک سیاهچاله چرخان ناحیه به نام ارگوسفیر( نیروکره) وجود دارد که در آن امواج الکترومغناطیس بدلیل شکست منفی خمیده می شوند . این یافته جدید در 7 مارس در مجله فیزیک لتر A به چاپ رسید .

 

ما با عدسی های گرانشی آشنا هستیم . حال مشکل اینجاست که تعدد سیاهچاله ها و اجسام پر جرم در اطراف ما ممکن است باعث شود که نورهای ارسالی از لحظه های آغازین عالم دستخوش چنین شکست هایی قرار گیرد و در نتیجه ما نتوانیم به مطالعه آنها بپردازیم .

 

 

  منبع : دانشگاه پن استیت

  نويسنده  : مهدی اسحاقی

 

دسته جدیدی از اجرام آسمانی کشف شد

ستاره شناسان دسته جدیدی از امواج رادیویی قوی، در نزدیکی مرکز راه شیری، را آشکار کردند که می تواند منجر به کشف سری جدیدی از اجسام نجومی شود .

 

ستاره شناسان دانشکده سوئیت بریر و آزمایشگاه تحقیقاتی ناوال (NRL) دسته جدیدی از انفجارات رادیویی، که از نزدیکی مرکز راه شیری گسیل می شوند، را کشف کردند .این امواج ممکن است به دلیل خصوصیات یکتایی که دارند بیانگر کشف گروه جدیدی از اجسام نجومی باشند .این رصدها توسط تلسکوپ های (VLA)در مرکز مطالعات علوم در نیو مکزیکو انجام گرفت . دانشمندان نتایج تحقیقات چندین ساله خود بر روی مرکز راه شیری را طی مقاله ای در3 مارس 2005م در مجله نیچر به چاپ رساندند.

 

دکتر اسکات هیمن ، رئیس پروژه می گوید:« این یافته ها نتیجه تحقیقاتی است که از سال 2002م بر روی مرکز راه شیری انجام گرفت .در عکس مربوطه، که از مرکز راه شیری در محدوده امواج رادیویی و طول موج 1 متر تهیه شده است ، انفجارات چند گانه ای در مدت7 ساعت بین روزهای 30 سپتامبر تا 1 اکتبر پبت شده است .

 

این 5 انفجار بسیار پرقدرت که  GCRT J1745-3009نام گرفتند و هر کدام حدود 10دقیقه طول کشیدند هر 77 دقیقه یکبار رخ دادند. درخشندگی این انفجارات نیز با هم برابر بود . اگر چه ماهیت این اجسام به صورت یک راز باقی می ماند ولی اعضإ این تیم تحقیقاتی معتقدند که این اجسام دسته جدیدی از اجسام آسمانی یا دوره فعالیت جدیدی از اجسام شناخته شده قبلی می باشند .

 

یک خصوصیت مهم این امواج ، همدوس بودن آنهاست . آنها جزء معدود اجسامی هستند که این خاصیت را دارند . تابش های میزر – شبیه امواج لیزر در طول موج های کوتاه- نیز دسته دیگری از این کروه هستند . اما امواج کشف شده جدید در پهنای وسیعی از دامنه امواج الکترومغناطیس قرار دارند .

 هیمن و تیمش قصد دارند که مطالعات خود بر روی این انفجارات مرکز راه شیری را ادامه دهند.

 

منبع : National Radio Astronomy Observatory

نويسنده  : مهدی اسحاقی

 

ستاره ای با ابعاد مشتری کشف شد

ستاره شناسان ،ستاره ای که 16% بزرگتر و 96برابر سنگین تر از مشتری می باشد را کشف کردند .

این کشف با استفاده از تلسکوپ 2/8 متریVLT (تلسکوپ های بسیار بزرگ )رصدخانه جنوبی اروپا در شیلی انجام گرفت . این کار بخشی از پروژه اندازه گیری دقیق سرعت شعاعی 60 ستاره ،که منحنی های نوری شان بطور موقتی تغییر می کند ، بود .ستاره شناسان دریافتند که علت تغییردر منحنی نوری این ستاره ، که به ستاره OGLE-TR-122 معروف است ، اختفإ 3/7 روزی توسط همدم شان می باشد .وقتی سیاره ای از جلوی ستاره همدمش عبور می کند ، باعث تغییراتی در منحنی نوری ستاره می شود . با بررسی این روش می توان جرم و شعاع سیارات خارج منظومه شمسی را بدست آورد.برنامه OGLE نیز با استفاده از پدیده ریز همگرایی گرانشی به بررسی تغییرات منحنی نوری ستارگانی که همدم شان (ستاره های کوچک یا کوتوله های قهوه ای و یا ستاره هایی با ابعاد مشتری)،از دید ناظر زمینی ، از جلوی شان عبور می کند ، می پردازد .رصد با استفاده از تلسکوپ های VLTهمچنین منجر به کشف 7 ستاره دوتایی گرفتی جدید شد .این مشاهدات جدید تعداد ستاره های کم جرم کشف شده ، با شعاع و جرم مشخص ، را سه برابر کرده است.  از طرفی مطالعه کوچک ترین ستاره ها ،اطلاعات ارزشمندی درباره رفتار ماده در شرایط بحرانی بدست می دهد .

 منبع : ESO

نويسنده  : مهدی اسحاقی

 

تمدید ماموریت اسمارت -1

سازمان فضایی اروپا ، مآموریت سفینه اسمارت-1 را برای یک سال تمدید کرد . این فضاپیما قصد دارد نقشه برداری دقیقی از سطح ماه انجام دهد .

 

این سفینه تحقیقاتی که به دور زمین در حال گردش بود با تغییر مدارش ، کم کم از دام گرانش زمین دور شد و در نهایت درماه ژانویه شروع به چرخیدن به دور ماه کرد .

 

اکنون سازمان اسا مآموریت این سفینه را تا آگوست 2006م تمدید کرده است . این فرصت بسیار خوبی است تا نقشه برداری دقیق تر و واضح تری ، نسبت به دوره نقشه برداری 6ماهه قبلی ، از نیمکره های شمالی و جنوبی ماه انجام گیرد .

 

این عکس برداری ها در دو دوره 6 ماهه انجام می پذیرد . در 6ماهه اول نیمکره جنوبی و بخصوص قطب جنوب نقشه برداری می شود . در6ماهه دوم نواحی استوایی و بخشی از نیمکره شمالی عکس برداری می شود .

 

بین 10ژانویه و 9فوریه ، نیروی محرکه الکتریکی سفینه فعال نبود . اما همه ابزارها به درستی کار می کرد .از آنجایی که موتور یونی فعال بود اسمارت-1توانست به مسیر خود ،تا رسیدن به بالای سطح ادامه دهد .

 

 

  منبع : ESA

  نويسنده  : مهدی اسحاقی

 

 

کشف یک طوفان عظیم در زحل

کاوشگر کاسینی یک طوفان بزرگ ودرخشان در نیمکره جنوبی زحل کشف کرد .

این کشف در ماه سپتامبر 2004م اتفاق افتاد . در شکل مورد نظر جو و حلقه های زحل به رنگ کاذب نشان داده شده است . این عکس ها توسط کاسینی در محدوده نزدیک ماورابنفش گرفته شده است .بخش هایی از جو که فراوانی متان در آن زیاد است به رنگ قرمز ، ابرهای ارتفاع بالا به رنگ خاکستری ، و ابرها در عرض جغرافیایی متوسط به رنگ قهوه ای نشان داده شده است . حلقه ها نیز به رنگ آبی روشن دیده می شود .  این طوفان که به "طوفان اژدها" معروف است در طی ماههای ژولای و سپتامبر منشآ امواج رادیویی بسیار قوی بود . دانشمندان دریافته  اند که این طوفان توانایی تولید الکتریسیته را دارد . منشآ این انرژی شاید در لایه های زیرین جو باشد .

 

 یکی از رازهای طوفان اژدها این است که انتشارامواج رادیویی وقتی آغاز می شود که این لکه هنوز در پشت افق می باشد و هنوز طلوع نکرده است و این انتشار وقتی قطع می شود که لکه هنوز در روز زحل به سر می برد و غروب نکرده است . شاید علت این امر این باشد که منبع نورانی در شرق ابرهای مرئی قراردارد و در نتیجه بین ارسال امواج مرئی و امواج رادیویی اختلاف زمانی بوجود می آید .

 

این طوفان از جهت دیگر نیز جالب به نظر می رسد و آن این است که ستاره شناسان با مطالعه منظم در یافته اند که این طوفان دارای دوره حضور طولانی و پریودیک می باشد . کاسینی شانس یافتن نمونه های دیگری از این طوفان ها را نیز دارد . ستاره شناسان قصد دارند ظرف 2 تا 3 سال آینده پرده از راز این طوفان بردارند .

منبع : nasa

نويسنده  : مهدی اسحاقی

 

 
صفحه 18 از 20

حتماً بخوانید...

کتاب

عناوین برگزیده