لحظاتی پیش شماره معکوس پرتاب شاتل فضائی آتلانتیس که قرار بود امروز به سمت ایستگاه فضائی پرواز کند متوقف شد. دلیل آن ایجاد مشکل در یکی از سه منبع تغذیه شاتل بود.

مثل اینکه همه چیز دست به دست هم داده تا آتلانتیس امروز پرواز نکند. دقایقی پیش شماره معکوس برای پرتاب شاتل متوقف شد و دلیل آن ایجاد مشکل در منبع تغذیه شماره 1 آتلانتیس بود. این باطری 100 سانتی متری نسبتا کوچک باعث شد که پرواز آتلانتیس در پرده ای از ابهام فرو رود. در آخرین لحظات مهندسان با بازنگری تجهیزات شاتل متوجه نقص آن شدند و شاتلی را که قرار بود سرنشینان آن روز جمعه نمای کره زمین را از فراز ایستگاه فضائی ببینند از پرواز منع کردند. با این وضعیت پرواز حداقل 24 ساعت به تاخیر افتاد. در این بازه زمانی اگر مهندسان توانستند مشکل منبع تغذیه شاتل را بر روی سکوی پرتاب برطرف کنند که آتلانتیس تا 24 ساعت دیگر پرواز می کند ولی اگر مشکل باطری ها عمقی بود شاتل دوباره به محل نگهداری منتقل می شود و در آنجا مهندسان شروع به بر طرف کردن مشکلات می کنند. به طور حتم این کار چند هفته ای را زمان می برد ولی ناسا فعلا چنین تصمیمی را ندارد. مهندسان در بازه 24 ساعته ای که به آنان مهلت داده شده آتلانتیس را سرپائی مداوا می کنند ! از طرفی وضعیت آب و هوا نیز تقریبا نوید سفری خوب را می دهند. از مخزن اصلی شاتل هم خبرهائی به گوش می رسد. این مخزن آماده است تا نیم میلیون گالن اکسیژن و هیدروژن مایع را در صورت قطعی شدن پرواز سوخت گیری کند. با وضعیت هائی که تا به حال اتفاق افتاده مهندسان ناسا روزهای پنج شنبه یا جمعه این هفته به عنوان تاریخ بعدی پرواز شاتل انتخاب می کنند.                                                                                                        

  منبع : SpaceFlightNow.Com

  نويسنده  : علی پزشکی

تلسکوپ فضائی اسپیتزر با کنار هم چیدن 300000 فریم از ابر ماژلانی بزرگ توانست ساختار کلی این کهکشان را در یک نمای دایره ای به تصویر بکشد

تصویر اسپیتزر از ابر ماژلانی بزرگ که از کنار هم چیدن 300000 فریم درست شده است

به نظر می رسد ابر ماژلانی بزرگ هم دارد به یکی از جالبترین موضوعات رصدی برای تلسکوپ های فضائی تبدیل می گردد. مدت زیادی از عکسبرداری هابل از این کهکشان نامنظم نمی گذرد که اسپیتزر هم دست به کار شده و به سراغ آن رفته است. ابر ماژلانی بزرگ. قمر کهکشان ما با فاصله 160000 سال نوری از زمین. نام آن را به افتخار دریانورد مشهور " فردیناند ماژلان " ابر ماژلانی بزرگ گذاشته اند. وی از جمله پیشگامان رصد اجرام اعماق آسمان بود. از آن زمان تا به حال بیش از 500 سال می گذرد و نوبتی هم که باشد نوبت عکسبرداری اسپیتزر از این کهکشان نامنظم است. ابر ماژلانی بزرگ تنها موضوع جالبی برای تلسکوپ ها نیست بلکه دانشمندان نیز به آن علاقه دارند. چون زایشگاه عظیم ستارگان در نزدیکی زمین به حساب می آید. بسیاری از پدیده های اختر فیزیکی را که مشاهده آنها به خاطر فاصله زیادشان ممکن نیست را می توان در این کهکشان دید. و حالا اسپیتزر دست خالی از این عکسبرداری برنگشته است. این ابزار ساخته دست بشر توانست کل ابر ماژلانی بزرگ را در یک تصویر به نمایش بکشد. در تصویری که مشاهده می کنید هر قسمت بیانگر نوع خاصی از اجرام ستاره ای و غیر ستاره ای است. در وسط تصویر هاله آبی رنگ دریای عظیمی از ستارگان فروزان را نشان می دهد. در قسمت های دیگر تصویر هم گرد و غبار دیده می شود. گرد و غباری که شامل انوع کانی ها و مولکول هیدروکربن سیرشده( کربنی که حداقل تعداد اتم هیدروژن را دارا باشد ) است. همین مکانها هستند که زادگاه ستارگان را تشکیل می دهند. اسپیتزر علاوه بر ارئه این نمای زیبا توانست بیش از یک میلیون ستاره تازه متولد شده را که در پشت یک صفحه گرد و غبار پنهان شده بودند را بیابد. ستارگانی که در این زمان از عمر خود در موج فروسرخ بیشتر از همه امواج تابش می کنند و مسلم است که اسپیتزر زودتر از همه تلسکوپهای دیگر بتواند این اجرام تازه متولد شده را ببیند چون محدوده کار او عمدتا در موج فروسرخ است. تصویری موزاییکی را که می بینید متشکل از کنار هم چیدن 300000 قطعه عکسی است که اسپیتزر با حوصله تک تک آنها را گرفته است !

تلسکوپ فضائی اسپیتزر ناسا که عمده فعالیتش در امواج فروسرخ است

  منبع : universeToday.com

  نويسنده  : علی پزشکی

مگنتار ها در واقع ستارگان نوترونی هستند که دارای میدان مغناطیسی بسیار شدید می باشند و به طور معمول از خود اشعه ایکس گسیل می کنند. اما به تازگی اخترشناسان مگنتاری را یافته اند که به طور پیوسته و در فاصله های زمانی منظم از خود امواج رادیویی گسیل می کند.

در این تحقیقات دانشمندان با یاری گرفتن از چند تلسکوپ رادیویی در نقاط مختلف زمین ستاره نوترونی را کشف کردند که با سرعت زیاد به دور خود در گردش است.این برای نخستین بار است که ستاره ای نوترونی با چنینی ویژگی کشف می شود.رفتار بسیار عجیب این مگنتار بسیاری از تئوری های پیشین پیرامون ستارگان پالسار را زیر سوال برده است به طوری که پس از این باید از دیدگاه فیزیکی نوینی این اجرام عظیم را مورد بررسی قرار داد.همانطور که پیش از این هم اشاره شد،این مگنتار در فاصله حدود ده هزار سال نوری از زمین در صورت فلکی قوس(کماندار) واقع شده است و به طور پیوسته امواجی در طول موج رادیویی از خود گسیل می نماید.به طور معمول ستارگانی با میدان مغناطیسی ضعیف، از خود امواج رادیویی گسیل می نمایند و مگنتار ها در طول موج ایکس و گاهی در طیف فروسرخ و یا مرئی قابل مشاهده هستند.

فرناندو کامیلو از دانشگاه کلمبیا در این باره می گوید:چیزی که ما مشاهده کردیم کاملا بر خلاف تصورات ما بوده است،کشف این مگنتار نکته مهمی در مورد ساختار فیزیکی این گونه اجرام به ما آموخت. شاید اگر چنین نمی شد، ما هیچ گاه به آن پی نمی بردیم.

ستارگان نوترونی از بقایای ستارگان بسیار عظیم، پس از انفجار ابر نو اختری بو جود می آیند. این ستارگان جرمی برابر جرم خورشید، اما قطری در حدود 25 کیلومتر دارند.همین امر باعث پیدایش چگالی بسیار زیاد آن ها می شود.ستارگان پالسار گونه ای از ستارگان نوترونی هستند که از خود امواج رادیویی نیز گسیل می نمایند.در اثر چرخش ستاره ،امواج رادیویی گسیل شده از قطب های آن در فضا پراکنده می شود. بخشی از این امواج  در مسیر حرکت خود از زمین نیز عبور می کنند و بدین وسیله اخترشناسان با استفاده از تلسکوپ های رادیویی آن ها را ثبت می کنند.

اخترشناسان  از آغاز تحقیقات خود از سال 1967 تا کنون موفق به کشف 1700 ستاره پالسار شده اند.

 میدان مغناطیسی مگنتار ها صد تا هزار بار بیشتر از میدان مغناطیسی ستارگان پالسار می باشد.این فرایند موجب وا پاشی ستاره و در نتیجه گسیل اشعه ایکس می شود.

دیوید هلفند از دانشگاه کلمبیا در این باره می افزاید: شدت میدان مغناطیسی در این ستارگان چنان زیاد است که سرعت چرخش یک ناو هواپیما بری، برای نشان دادن قطب شمال  در یک مگنتار نسبت به چرخش سوزن کوچک یک قطب نما در زمین بسیار بیشتر است.اگر بخواهیم شدت میدان این دو را با هم مقایسه کنیم،میدان مغناطیسی یک مگنتار هزار تریلیون بار بیشتر از میدان مغناطیسی زمین است!

 مگنتار تازه کشف شده با نام XTE J1810-197 برای نخستین بار  در سال 2003 میلادی توسط کاوشگر اشعه ایکس رسی سازمان فضایی ناسا شناسایی شد.اما پس از یک سال گسیل اشعه ایکس از جانب این ستاره کاهش یافت.در همین زمان جولز هلپرن به همراه دستیارانش از دانشگاه کلمبیا بوسیله تلسکوپ رادیویی بسیار عظیم موسسه دانش ملی واقع در نیو مکزیک موفق شدند گسیل امواج رادیویی آن را ثبت کنند. بر طبق تصورات پیشین گسیل امواج رادیویی در طول موج های مختلف از جانب یک مگانتر بسیار غیر عادی است. یکی از فرضیاتی که پیرامون گسیل امواج رادیویی ارائه شده است،چنین می گوید:ابری از ذرات غبار که هنگام طغیان اشعه ایکس در ستاره نوترونی به بیرون رانده شده، باعث تولید امواج رادیویی می شود.اما بزودی دانشمندان به این نتیجه رسیدند که تئوری مذکور کاملا اشتباه است.با توجه به این موضوع که برخی از مگنتار ها به گسیل امواج رادیویی می پردازند،کامیلو و گروهش این بار با تلسکوپ رادیویی پارکر واقع در استرالیا  ستاره نوترونی مذکور را مورد بررسی قرار دادند.این بار نیز  پالس های رادیویی بسیار شدیدی را در هر پنج و نیم ثانیه(سرعت چرخ ستاره نوترونی) ثبت کردند که این خود مهر تاییدی بود بر مشاهدات قبلی.اما همچنان که تحقیقات ادامه می یافت دانشمندان بیش از پیش از رفتار عجیب مگنتار  شگفت زده می شدند. همانطور که یک ستاره پالسار به گسیل امواج ادامه می دهد، شدت فرکانس های رادیویی کاهش می یابد ولی مگنتار مورد نظر همچنان با همان فرکانس های قبلی (140 گیگا هرتز) به گسیل امواج ادامه می داد.به علاوه شدت این امواج نیز روز به روز افزایش می یابد و متعاقب آن شکل مگنتار هم دچار دگرگونی می شود.

چنین تغییراتی ناشی از جابجایی میدان مغناطیسی در ستاره نوترونی است.

دلیل این گونه رفتارها چیست؟به عقیده برخی از دانشمندان میدان مغناطیسی این ستاره در حال پیچ و تاب خوردن است،این فرایند خود جریان الکتریکی بسیار شدید تری را پدید می آورد که باعث گسیل پالس های رادیویی از مگنتار می شود. اسکات رانسون از اعضای تیم رصد خانه رادیویی ملی در پایان افزود:برای پی بردن به این پدیده اسرار آمیز و یافتن دلیلی قطعی و قانع کننده،ما با تمام تجهیزات خود به بررسی و تحقیق روی این مگنتار ادامه خواهیم داد،امیدواریم با گذشت زمان دانش عمیق تری  نبست به این گونه اجرام بدست آوریم.

  منبع : NRAO news Release

  نويسنده  : اسماعیل مروجی

دانشمندان سرانجام به راز چهل ساله ای که در مورد بارش شهابی مریخی در زمان پرواز مارینر 4 به دور مریخ اتفاق افتاده بود پی بردند.

خوش آمدگویی موجودات مریخی به زمینیان !!!

داستان از اینجا شروع شد. گوینده رادیو آماده بود تا داستان تخیلی را که خود نوشته بود برای ملیونها نفری که پای صحبتهای او نشسته بودند بخواند. داستان مربوط به انسانهایی بر روی مریخ و سفر آنها به زمین بود. داستان آنقدر جذاب و تاثیر گذار بود که تقریبا همه شنوندگان به آن به چشم یک واقعیت نگاه کردند. عده ای از خبرنگاران هم حمله مریخی ها به زمین را تیتر درشت روزنامه خود قرار دادند و با این کار بر وحشت مردم افزودند. زمانی نگذشت که انسانهای مریخی و اشکال عجیب آنها به یکی از جذابترین موضوعات سینمائی برای کارگردانان تبدیل شد. فیلمهای زیادی در این زمینه ساخته شدند. اما این موضوع مربوط به چهل سال قبل است. امروزه همه می دانند که دیگر چنین موجوداتی بر روی مریخ وجود ندارند. سال 1965. زمانی که مارینر 4 پس از شش ماموریت شکست خورده ناسا روانه مریخ شد تا با تصاویری که می گیرد به زمینیان نشان دهد که تمام داستانهای یاد شده خیالی بوده و اثری از مردان سبز کوچک بر روی مریخ نیست. سرانجام این فضاپیمای کوچک چهاردهم جولای 1965 به مریخ رسید. حدود 10000 کیلومتر را در چرخش به دور مداری در اطراف مریخ پیمود و 22 تصویر از سطح آن ارسال کرد. همه پیش بینی ها درست بود. نه اثری از مردان مریخی بود نه از کانالهایی که آنان در سیاره خود حفاری کرده اند. در تصاویر مارینر 4 تنها دهانه ها و قلل آتش فشانی دیده می شد. مارینر 4 با گرفتن این تصاویر سهم بسزائی را در فرونشاندن جو عمومی در مورد داستان انسانهای مریخی داشت. اما داستان از اینجا شروع می شود. در مدتی که این مدارگرد به دور مریخ در حال چرخش بود( 2 سال بعد از رسیدنش به مریخ ) به مدت 45 دقیقه ارتباطش با زمین قطع شد. پس از برقراری ارتباط محققان دریافتند که مارینر 4 در این مدت در محدوده ای از فضا قرار داشته که خرده سنگهای کوچک به جو مریخ برخورد می کرده اند. چیزی که ما آن را بر روی زمین خودمان " بارش شهابی " می نامیم. مسلما بسیاری از این خرده سنگها که اندازه شان تقریبا در حد یک دانه شن است به فضاپیما برخورد کرده اند. اما فضاپیما آسیبی ندید چون بدنه آن از محافظ های قدرتمندی ساخته شده بود. ولی منشا خرده سنگها چه بود ؟ این سوالی بود که به مدت 40 سال به صورت یک راز باقی مانده بود و حالا آقای" پال ویگرت "(محقق در زمینه دنباله دارها) و گروهش با نظریه ای که جدیدا ارائه داده اند به این سوال پاسخ می دهند:" با بررسی هایی که ما در این زمینه انجام دادیم متوجه شدیم که ممکن است منشا این خرده سنگها یک دنباله دار باشد. دنباله دار کوچکی که هنگام گذر از نزدیکی مریخ در دام گرانشی آن افتاده و متلاشی شده است. " نام این دنباله دار " دی- سویفیت " است. خود این تکه سنگ فضائی از دنباله دار بزرگتری ساخته شده است که نام آن " لوییس.آ- سویفیت " است. با اتفاقات نامعلومی که برای این دنباله دار افتاده به چند تکه تقسیم شده که نمونه های این تکه ها دنباله دار مشهور سویفیت- تاتل( سازنده بارش شهاب برساوشی ) و "دی- سویفیت"( همان دنباله داری که با متلاشی شدنش در اطراف مریخ خرده سنگهای آن به مارینر 4 برخورد کرد ) است. و حالا پال ویگرت و گروهش به دنبال یافتن نشانی از دنباله دار دی- سویفیت در تصاویر مارینر 4 هستند.با مطالعات بیشتر آنها یافتند که در آن زمان فاصله فضاپیما تا دنباله دار پنج میلیون کیلومتر بوده است. فاصله ای که تقریبا فضاپیما را در برابر خطرات دیگری که دنباله دار برایش به وجود می آورد ایمن نگه می داشت. و حالا مدارگرد مارینر 4 باعث شده است که انسان برای اولین بار شواهد وجود یک دنباله دار را در اطراف یک سیاره ببیند. با این اکتشاف انسان توانست اثرات گرانشی را که دو جرم فضائی بزرگ می توانند بر روی یکدیگر بگذارند از نزدیک مشاهده کند.                                                                                 

تصویر گرفته شده توسط مارینر 4 از سطح مریخ در سال 1965

  منبع : universeToday.com

  نويسنده  : علی پزشکی

دانشمندان پس از مدت ها انتظار توانستند نوعی ویژه از لکه های خورشیدی را مشاهده کنند که شروع دوره ای جدید از فعالیت های خورشیدی را نوید می دهد.

در 31 جولای لکه ای در خورشید متولد شد و پس از چند ساعت دوباره ناپدید شد . این نوع تغییرات در خورشید بسیار معمولی است و همواره رخ میدهد و ارزش چندانی ندارد اما این لکه با دیگر لکه های خورشیدی تفاوت داشت زیرا یک لکه ای وارونه بود .

David Hathaway از متخصصان فیزیک خورشیدی در این باره می گوید : ما منتظر مشاهده ی این نوع از لکه ها بودیم زیرا ظهور لکه های وارونه نشانه ی شروع دوه ای جدید از فعالیت های خورشیدی است.

 لکه های خورشیدی آهنربا هایی در اندازه ی سیارات هستند که توسط مولد مغناطیسی درون خورشید بوجود می آیند .این لکه ها مانند همه ی آهنربا ها دارای دو قطب N (شمال) و S (جنوب) هستند اما در این لکه ها بر خلاف معمول جای دو قطب مغناطیسی عوض شده است ، مشاهده ی این گونه لکه ها در خورشید بیانگر آغاز دوره ای جدید در فعالیت های این ستاره است .

یکی از نتایج فعالیت های خورشیدی بادهای خورشیدی است باد خورشیدی بطور پیوسته و با سرعت بین 200 تا 900 کیلومتر در ثانیه در فضای میان سیارات می‌وزد (رقم بین 400 تا 500 کیلومتر در ثانیه را می‌توان سرعت متوسط بادهای خورشید محسوب داشت) و ذراتی که بوسیله باد خورشیدی حمل می‌شوند حدود 4 تا 5 روز وقت لازم دارند تا به زمین برسند. باد خورشیدی شامل تعدادی الکترون و پروتون همراه با مقدار کمی یون های سنگین می‌باشد.مهمترین ذرات باد خورشیدی در فاصله خورشید تا زمین را ذرات آلفا (هسته هلیوم) تشکیل می‌دهند که حدود 4 تا 5 درصد مجموع ذرات را به خود اختصاص داده‌اند. تراکم متوسط این ذرات چیزی حدود در متر مکعب است که این رقم با فاکتوری معادل بیش از صد در تغییر است.

  منبع : universetoday

  نويسنده  : محسن بختیار

سرانجام فضاپیمای اسمارت-1 به سطح ماه برخورد کرد. دقایقی قبل سازمان فضائی اروپا در سایت رسمی خود عکسهای گرفته شده از این رویداد را در اختیار رسانه ها قرار داد.

سرانجام سناریو سرنوشت فضاپیمای اسمارت-1 به اجراء در آمد. این فضاپیمای

150 کیلوگرمی طبق پیش بینی های انجام شده به قسمتی از دریاچه برتری در جنوب ماه سقوط کرد. بلافاصله منجمانی که در رصدخانه هایی مانند آریزونا و هاوائی مستقر بودند از این رویداد عکسبرداری کردند. تا این لحظه بهترین تصویر از لحظه برخورد را رصدخانه" شف "واقع در آریزونا شکار کرده است. دانشمندان اسا از لحظات بین سقوط تا برخورد فضاپیما نیز استفاده کرده اند و چندین عکس واضح از سطح ماه را تهیه کرده اند که در پائین مشاهده می کنید.                   

نقشه دقیق محل برخورد : لوزی قرمز محل اصلی برخورد و لوزی های آبی محل فضاپیما را در زمانهای مختلف نشان می دهدند

بهترین تصویر تهیه شده از برخورد مدارگرد : تا این لحظه تنها نمای حاصل از برخورد فضاپیما به سطح ماه این تصویر بوده که توسط " رصدخانه شف " در آریزونا گرفته شده است. تصویر سمت چپ لحظاتی قبل از برخورد و تصویر وسط لحظات برخورد( با نوردهی یک هزارم ثانیه ) و تصویر سمت راست دقایق بعد از انهدام مدارگرد را نشان می دهد

تصویر گرفته شده توسط مدارگرد در لحظاتی قبل از برخورد به سطح ماه

نمای گرفته شده توسط "دوربین امای" اصلی ترین دوربین فضاپیما

تصویر اسمارت از دهانه ها ثانیه های قبل از برخورد : حتی کوچکترین دهانه ها هم در این نما دیده می شوند

می توان گفت که این نزدیکترین تصویری است که اسمارت-1 از سطح ماه گرفته است. پستی و بلندی های سطح به خوبی قابل مشاهده اند

دهانه های دوقلو از نگاه فضاپیمائی که ثانیه هایی بعد از عکسبرداری منهدم شد

نمای کج اسمارت از ارتفاعات ماه : در این زمان فضاپیما در حال کاهش ارتفاع خود برای برخورد بوده است

تا این لحظه این هفت تصویر از سوی سازمان فضائی اروپا در اختیار رسانه ها قرار گرفته است. از لحظه برخورد تنها یک تصویر سریعا آماده سازی شده و در اختیار عموم قرار گرفته است. باید منتظر عکسهای بعدی بمانیم و ببینیم که منجمان مستقر در رصدخانه هاوائی و دیگر مکانها از این برخورد چه تصاویری را تهیه کرده اند

 نويسنده  : علی پزشکی

سرانجام فضاپیمای اروپائی اسمارت-1 پس از شانزده ماه فعالیت در مدار خود به دور ماه امروز( یکشنبه ) با بر خورد به قسمتی از دریاچه برتری در جنوب ماه به فعالیت های خود پایان داد

مدارگرد اسمارت-1 : ماموریتی برای شناخت بهتر یکتا قمر زمین

یکی از موفقیت آمیز ترین ماموریت هایی را که سازمان فضائی اروپا در کارنامه خود ثبت کرده است ماموریت اسمارت-1 بوده است. مدارگردی که در 27 سپتامبر 2003 به سمت ماه پرتاب شد و سرانجام در ماه نوامبر 2004 به مقصد خود رسید. شانزده ماه فعالیت کرد و در طی این دوره اطلاعات ما را از یکتا قمر زمین بالا برد. از جمله این اطلاعات می توان به کشف عناصری چون کلسیوم و آلومنیوم در سطح ماه اشاره کرد که با این یافته نظریه هم منشا بودن زمین و ماه قوت بیشتری گرفت. در ماموریت اسمارت-1 براي اولين بار پيشرفته ترين تکنولوژي ها در فضا آزمايش شدند.اين آزمايشات شامل استفاده از موتور يوني (موتورهاي الکتريکي خورشيدي) برای نخستین بار براي سفرهاي بين سياره اي بود که با ترکيب شتاب گرانشي به مانورها کمک مي کند. اسمارت-1 هم چنين روش هاي ارتباطاتي عميق فضا در آينده را آزمایش کرد. روش هایی برای دستیابی به ناوبری مستقل سفینه های فضایی و ابزارهای علمی مینیاتوری که برای اولین بار در اطراف ماه به کار رفت. دانشمندان آزمایشگاه جت پروپالشن ناسا برای به دست آوردن اطلاعات بیشتر از تاریخچه پیدایش ماه احتیاج به بررسی لایه های زیرین سطح ماه داشتند. فراهم کردن چنین آزمایشگاهی برای محققان تنها به یک شرط انجام می پذیرفت و آن انفجار در سطح ماه بود. اما چگونه ؟ در اینجا بود که اسمارت-1 وارد میدان شد. سرنوشت این فضاپیما درست مطابق علاقه دانشمندان رقم خورده بود. برخورد به سطح ماه و ایجاد انفجاری بزرگ. درست همان چیزی که دانشمندان می خواستند. این سرنوشت چنان هم برای مدارگردی مانند اسمارت-1 عجیب نیست. ماه گرد ناسا در سال 1999 و ماه گرد ژاپنی در سال 1993 هر دو نیز به این سرنوشت دچار شدند. ماموریت گالیله و دیپ ایمپکت نیز از نمونه های این رویداد هستند. چندی پیش پس از قطع ارتباط ناگهانی اسا با اسمارت-1 همه مهندسان فضاپیما را از دست رفته می دانستند ولی همه تلاشها انجام شد تا ارتباط دوباره برقرار شود. پس از شش ساعت کار مداوم مهندسان ارتباط دوباره با فضاپیما برقرار شد. اما امروز اسمارت ارتباط خود را برای همیشه با زمینیان قطع کرد. بله ماموریت اسمارت-1 هم مانند بقیه فضاپیماها با همه دستاوردهایی که برای زمینیان کسب کرده بود در یک انفجار 630 پوندی با قسمتی از " دریاچه برتری" واقع در قسمت جنوبی ماه نابود شد. با همه شک و شبه هایی که سازمان فضایی اروپا در مورد تاریخ برخورد فضاپیما با ماه داشت سرانجام این اتفاق صبح امروز در ساعت 01:42 به وقت جهانی روی داد. بسیاری از منجمان جهان در رصدخانه هایی مانند هاوایی و آریزونا منتظر عکسبرداری از این برخورد بودند. طبق محاسبات انجام شده حتی با بهترین تلسکوپهای زمینی چیزی جز گرد و غبار و نور حاصله از بالا رفتن دمای فضاپیما از این برخورد بر روی ماه نمی توان دید. حال باید منتظر بمانیم و ببینیم که تصاویری را که منجمان از این برخورد گرفته اند چه جزئیاتی را به ما نشان می دهد.

ماموریت اسمارت-1 : فضاپیمائی که در طول 16 ماه فعالیت خود درک ما را از ماه بالا برد

  منبع : SpaceFlightNow.Com

  نويسنده  : علی پزشکی

فضاپیمای کاسینی در جدیدترین تصاویر ارسالی خود دو نمای زیبا در قلمرو زحل را برای زمینیان به نمایش کشید.

دهانه ملانتیوس بر روی قمر تتیس

کم کم کاسینی هم با ارسال تصاویر پیوسته و مداوم خود به زمین دارد به یکی از سناریو های تاریخ فضانوردی تبدیل می شود. تاریخچه ای که فضاپیماهائی مانند ویجرها و گالیله پیش از این نام خود را در آن به یادگار گذاشته اند. اما کاسینی از همه مجهز تر است. دستگاههای پیشرفته تصویر برداری آن می توانند در حدود سیصد هزار تصویر رنگی در طول عمر خود بگیرند. این مقدار تقریبا نیمی از تصاویر هابل است که تا کنون برای ما گرفته است. اینبار کاسینی اهداف خود را عکسبرداری در قلمرو زحل مشخص کرده است. دهانه " ملانتیوس " بر روی تتیس قمر زحل و تضاد روشنائی میان حلقه ها دو هدف این فضاپیما بوده اند. اما تصویر اول. کاسینی آن را اول مرداماه امسال در حالیکه فاز تتیس 30 درصد بود تهیه کرد. هدف از گرفتن این عکس دهانه ملانتیوس با 245 کیلومتر قطر بود. قله مرکزی موجود در دهانه به زیبائی آشکار شده است. کاسینی این تصویر را هنگامی که در فاصله 120000 کیلومتری از تتیس بود با مقیاس 715 متر در هر پیکسل تهیه کرد. تصویر دوم نمای کوچکی از حلقه های زحل است. این روزها دانشمندان آزمایشگاه جت پروپالشن ناسا به حلقه های زحل بیشتر توجه می کنند و آن هم به خاطر پدیده ای به نام " اختلاف روشنائی " میان حلقه هاست. علت این رویداد فاصله حلقه ها از زحل است. هرچه فاصله کمتر روشنائی بیشتر. اما در پائین تصویر خلاف این موضوع دیده می شود. چرا نیمه جنوبی حلقه میانی بسیار تاریک بوده در حالی که طبق قائده باید روشنتر از حلقه های دورتر باشد؟ این مسئله ای است که محققان در حال مطالعه بر روی آن هستند. کاسینی در هنگام عکسبرداری در فاصله یک میلیون کیلومتری از حلقه ها بوده و مقیاس تصویر هم 58 کیلومتر در هر پیکسل است. فضاپیمای کاسینی در طرح مشترک میان ناسا و اسا بوده که کنترل و هدایت آن در مرکز تحقیقات و فناوری کالیفرنیا انجام می شود.

جدیدترین نمای کاسینی از حلقه های زحل : اختلاف روشنائی در حلقه میانی دیده می شود

منبع : universeToday.com

نويسنده  : علی پزشکی

تلسکوپ فضایی هابل ناسا توانست تصویری با جزئیات بسیار دقیق از بقایای یکی از جوانترین ابرنواختران شناخته شده در کهکشان راه شیری تهیه کند

تصویر جدیدی که تلسکوپ فضایی هابل تهیه کرده است ، جزئیاتی دقیق و مفصل از بقایای انفجار ایرنواختری موسوم به ذات الکرسی A  (Cas A ) را به ما نشان می دهد این سحابی از جوانترین بقایای انفجار ابرنواختران  می باشد که تا کنون در راه شیری شناخته شده اند .در این تصویر ساختمان تو در تو و پیچیده ی اجزای تکه پاره شده ی ستاره بوضوح نمایان است.

این عکس مرکب از 18 عکس جداگانه است که هابل در دسامبر سال 2004 بوسیله ی دوربین پیشرفته ی نقشه برداری خود (ACS)  گرفته که بقایای Cas A  در آن به صورت حلقه ای شکسته از رشته های نورانی دیده می شود . این گرداب عظیم از گاز ها و ذرات باقی مانده از انفجار یک ستاره تشکیل شده است که در اثر ضربه ی موج انفجار به صورت حلقه در اطراف ستاره ی نابود شده تشکیل شده است . در این تصویر رشته های سبز رنگ عمدتا از اکسیژن ، قرمز و ارغوانی از سولفور و آبی بیشتر از هیدروژن و نیتروژن تشکیل شده است.

  منبع : universetoday

  نويسنده  : محسن بختیار

سرانجام پس از 6 سال جستجو و تحقیق ماهواره طیف نگار " فیوز " دانشمندان ناسا موفق شدند مقدار قابل توجهی از دوتریوم را در کهکشان راه شیری بیابند.

دوتریوم در واقع ایزوتوپ سنگین تر هیدروژن می باشد که اندکی پس ار انفجار بزرگ (مه بانگ) بوجود آمده است. مقدار  یافته شده بیش از انتظار دوتریوم  بسیاری از تئوری هایی که پیرامون شکل گیری کهکشان و ستارگان ارائه شده است را به طور اساسی دچار تغییر خواهد کرد.جفری لینسکی متخصص فیزیک نجومی از موسسه ملی استاندارد و فناوری در این باره می گوید:داده هایی که به تازگی توسط ماهواره فیوز بدست آورده ایم ،نحوه توزیع نامنظم دوتریوم را در کهکشان ما توجیه می نماید.همانطور که پیش از این نیز اشاره شد سوالی که در مورد نحوه توزیع دوتریوم در ذهن اخترشناسان وجود داشت ،امروز پاسخ داده شده است.اما پاسخ ما در عین حال که بسیار مهیج و قانع کننده است،مغشوش کننده نیز می باشد.

پیش از این تصور می شد که دوتریوم در حین شکل گیری ستارگان سوخته شده و برای همیشه نابود شده است.به عقیده اخترشناسان مقدار باقی مانده دوتریوم در عالم به صورت خالص است و گویای این مطلب است که ستارگان و کهکشان ها در طی میلیارد ها سال شکل گرفته اند.در عین حال که میزان دوتریوم در دوران نوزادی کیهان در حدود 27 در یک میلیون اتم هیدروژن بوده است،اندازه گیری هایی که توسط ماهواره فیوز و کپر نیک ناسا انجام گرفته حاکی از آنند که  در بخش هایی از کهکشان راه شیری میزان توزیع عناصر کمتر از سایر نقاط است.

نمایی خیالی از ماهواره فیوز

در سال 2003 بروس درین از دانشگاه  پرینستون مدلی را ارائه داد که در آن به مقایسه دوتریوم و هیدروژن پرداخته بود.در این مدل دوتریوم ذرات میان ستاره ای را به صورت بسیار محکم به هم می چسباند.مشاهداتی که بوسیله فیوز انجام شد آثاری از طیف فرابنفش را در آن نقاط ثبت کرد که خود مهر تاییدی بود بر صحت این نظریه.

لینسکی می افزاید: در بخش هایی از کیهان که به نسبت در آن توزیع صورت نگرفته است، خورشید برای نمونه،اتم های دوتریوم به روشی سیستماتیک از حالت گازی خارج شده و اتم های هیدروژن در غبار میان ستاره ای جایگزین می شوند. در حقیقت دوتریوم ذرات و غبار میان ستاره ای را به یکدیگر متصل می گرداند و در پشت آنها پنهان می شود.در این حین موج های بسیار نیرومندی که از انفجار ابر نو اختری و یا فعالیت های شدید ستارگان داغ حاصل می شوند این ذرات چسبیده به هم را کنار زده و باعث آشکار شدن دوتریوم(رهایی اتم های دوتریوم و تبدیل شدن آنها به گاز) می گردد.

 دانشمندان با توجه به تئوری های اختر فیزیکی اینگونه تصور می کردند که حداقل یک سوم از دوتریوم نخستین که در کهکشان راه شیری وجود داشته است به مرور زمان در چرخه های ستاره ای از بین رفته است،اما با توجه به داده های ارسالی از ماهواره فیوز فراوانی امروزی دوتریوم فقط پانزده درصد کمتر از مقدار آن در گذشته است.

در کهکشان ما هر کجا که میزان غلظت ذرات و غبار های میان ستاره ای زیاد باشد،در آنجا میزان دوتریوم اندک است و بالعکس میزان غلظت دوتریوم در بخش هایی افزایش می یابد که مقدار ذرات غبار میان ستاره ای در آن کم باشد.

 در واقع این موضوع مهم حاکی از آن است که در ستارگان مواد کمتری تبدیل به هیلیوم و یا عناصر سنگین تر شده اند،به عبارت دیگر مقدار بارش گاز های نخستین در کل عمر کهکشان بسیار بیشتر از آن چیزی بوده است که پیش از این تصور می شد.در موردی مشابه مدل های سیر و تکامل شیمیایی کهکشان ما باید به صورت جدی بازنگری شوند تا بتوانند یافته های جدید را توجیه نمایند.

 ماهواره کاوشگر " فیوز" ، متعلق به بخش ماموریت های اکتشافی سازمان فضایی ناسا می باشد که در سال 1999  میلادی با همکاری آژانس های فضایی فرانسه و کانادا به فضا پرتاب شد. طیف نگار نه میلیون دلاری این ماهواره به صورت مشترک توسط متخصصان دانشگاه جان هاپکینز، دانشگاه برکلی کالیفرنیا و مرکز اختر فیزیک و ستاره شناسی فضایی طراحی و ساخته شده است. از جمله وظایف طیف نگار جمع آوری و متمرکز کردن امواج فرابنفشی است توسط 4 تلسکوپ نوری ماهواره دریافت می شوند.

نتیجه این تحقیقات که توسط گروهی از محققان و به  سرپرستی لینسکی صورت گرفت در ماه آگوست در ژورنال اختر فیزیک به چاپ رسید.از جمله گروه هایی که در این تحقیقات شرکت نمودند می توان به متخصصین و دانشمندان دانشگاه پرینستون، هاپکینز ، نرت وسترن و همچنین موسسه علمی تلسکوپ فضایی، دانشگاه ویسکانسن-مدیسون، دانشگاه تگزاس-آستن، گادارد ناسا، آزمایشگاه اختر فیزیک مارسی،آبزرویتوری پاریس،مادون فرانسه،برین وود،مایکل شال و ست رد فیلد اشاره کرد.

   منبع : UCB news Release

  نويسنده  : اسماعیل مروجی