وقتي ذرات گرد وغباري كه در فضاي بين سيارات قرار دارند وارد جو زمين مي شوند در اثر سرعت بالا و اصطكاك شديد به وجود آمده مي سوزند و به صورت شهاب ديده مي شوند. در آسماني صاف و تاريك ممكن است در هر ساعت چند شهاب مشاهده كنيد كه در نقاط مختلف آسمان ظاهر و به سرعت محو مي شوند. اما در شبهاي خاصي از سال تعداد شهابها به يكباره زياد مي شود كه به اين پديده «بارش شهابي» گفته مي شود. امسال بارش شهابی اسدی در صبح 28 ابان ماه به اوج خود میرسد.

 بارش شهابي اسدي

كساني كه بارش شهابي اسدي را در سالهاي 81-1377 رصد كرده اند، موفق به مشاهده يكي از مهيج ترين پديده هاي نجومي دهه هاي اخير شده اند. از اين بين بارش اسدي 1378 ويژگي خاصي داشت. رصدگران ايراني چند ماه پس از مشاهده آخرين كسوف قرن،چشم انتظار رگبار شهابي اسدي بودند. پيش بيني ها نشان مي داد كه اوج بارش شهابي در ساعت 5:30 با شدت چند هزار شهاب در ساعت رخ خواهد داد. ايران و كشورهاي آسياي غربي بهترين شرايط را براي رصد داشتند چرا كه در زمان اوج و در تاريكي سحرگاه، كانون بارش در ارتفاع قابل توجهي قرار داشت.

انتظار به پايان رسيد و همانطور كه پيش بيني شده بود رصدگران ايراني شاهد يكي از با شكوه ترين بارش هاي شهابي بودند. آسمان شهاب باران مي شد. در يك لحظه دهها شهاب اسدي در آسمان ظاهر مي شدند. تعدا شهابها به حدي بود كه فرصت چشم برهم زدن را هم نمي دادند.

بارش هاي شهابي

وقتي ذرات گرد وغباري كه در فضاي بين سيارات قرار دارند وارد جو زمين مي شوند در اثر سرعت بالا و اصطكاك شديد به وجود آمده مي سوزند و به صورت شهاب ديده مي شوند. در آسماني صاف و تاريك ممكن است در هر ساعت چند  شهاب مشاهده كنيد كه در نقاط مختلف آسمان ظاهر و به سرعت محو مي شوند. اما در شبهاي خاصي از سال تعداد شهابها به يكباره زياد مي شود كه به اين پديده«بارش شهابي»  گفته مي شود. بارش هاي شهابي در اثر ورود توده اي از ذرات به جو زمين به وجود مي آيند. اين ذرات با سرعت هاي زياد(چند ده كيلومتر در ثانيه) و تقريبا" به طور موازي وارد جو مي شوند. در نتيجه از ديد ناظر زميني به نظر مي آيد كه همه شهابها از يك نقطه آسمان خارج مي شوند كه به اين نقطه كانون بارش گفته مي شود.

كانون بارش در هر صورت فلكي باشد، بارش شهابي به نام آن خوانده مي شود. منشاء بسياري از بارش هاي شهابي، دنباله دارها هستند. اين صخره هاي يخي با حركت خود ذرات ريزي به جا مي گذارند. با  نزديك شدن دنباله دار به خورشيد تعداد ذرات به جا مانده افزايش مي يابد. بنابراين مدار دنباله دار مملو از ذراتي مي شود كه با همان سرعت دنباله دار و تقريبا" در همان مدار به دور خورشيد گردش مي كنند. به دليل حركت متناوب زمين به دور خورشيد ، سياره ما در زمان مشخصي از سال به نزديكي مدار دنباله دار مي رسد و با برخورد به اين ذرات بارش شهابي رخ مي دهد.

تاريخچه

ظهور چشمگير بارش اسدی ۱۷۹۹ را بسياری از دريانوردان و ساکنان قاره آمريکا رصد کردند. در سال۱۸۳۳نيز بارش اسدی شگفتی آفريد. در مدت چند ساعت تعداد شهاب ها به هزاران عدد در ساعت رسيد . بطوريکه  بسياری تصور کردند،جهان به پايان رسيده است. در اين سال رصدگران با مشاهده شهاب ها، کانون بارش را تشخيص دادند.

در سال ۱۸۳۷ ، «هاينريش اولبرس» با بررسی بارش اسدی در دهه های گذشته ، دوره فعاليت آن را ۳۳ يا ۳۴ سال تعيين کرد. در آن زمان مشخص شد كه منشاء بارش شهابي اسدي دنباله دار تمپل-تاتل است كه به تازگي كشف شده بود. در دهه هاي بعدي بارش شهابي اسدي فعاليت چشمگيري نداشت اما در سال۱۹۶۶ شهابهاي اسدي غوغايی آفريدند. در مدت کوتاهی آسمان پر از شهاب شد. بطوريکه برخی از رصدگران در آمريکای شمالی از ظهور۳۰ شهاب در يک ثانيه خبر دادند !

دنباله دار تمپل-تاتل در آخرين گذر خود در نهم اسفند۱۳۷۷ به حضيض مدارش رسيد. در اين سال اوج بارش ۲۰ ساعت زودتر از زمان پيش بينی شده اتفاق افتاد .آنهايی که موفق به رصد آن شدند آذر گوی های بی نظيری را ديدند.در سال ۱۳۷۸ بارش اسدی در۵:۳۰  صبح ۲۷ آبان با ZHR حدود۳۷۰۰ به اوج خود رسيد. در اين زمان کانون در ارتفاع زيادی قرار داشت و بسياری از ساکنين خاور ميانه توانستند شاهد اين آتش بازی آسمانی باشند.در سال ۱۳۷۹تعداد شهابها افت کرد بطوريکه در زمان اوج مقدار ZHR از۵۰۰  بالاتر نرفت. در سالهای ۸۰ و۸۱ بارش اسدی دارای دو اوج مشخص بود و مقدار ZHR آن به حدود ۳۰۰۰ رسيد. همانطور كه پيش بينی شده بود دوره رگبارهای آن به پايان رسيده است. در سالهاي 84-1382 بارش شهابي اسدي فعاليت نسبتا" معمولي(50 - 15 =ZHR) داشته است.

 پيش بيني ها

پيش بيني بارش هاي شهابي كار پيچيده اي است. دنباله دار ها اجرام سبك و تاثير پذيري هستند. بنابراين به راحتي تحت تاثير ديگر سيارات قرار مي گيرند. اين عامل در مورد دنباله دار هاي كوتاه دوره (مانند دنباله دار تمپل-تاتل) مهمتر است. اثرات گرانشي باعث مي شود كه مدار دنباله دار در هر بازگشت دقيقا" يكسان نباشد بنابراين در بازگشت هاي مختلف دنباله دار ذرات پخش شده از آن در فواصل مختلفي از مدار زمين قرار مي گيرند. اختلالات سيارت (به ويژه سياره مشتري) باعث مي شود كه توده ذرات به جامانده از دنباله دار جابه جا شود. جرم ، سرعت ذرات پرتاب شده از دنباله دار نيز متفاوت است. براي پيش بيني اثرات گرانشي وارد شده مي بايست مجموعه اي از اثرات گرانشي متقابل(خورشيد، زمين ، مشتري و توده ذرات) را در نظر گرفت. اصطلاحا" بايد يك سيستم چند ذره اي را مورد بررسي قرار داد. كار پيچيده اي كه احتياج به كامپيوترهاي پرسرعت دارد. علاوه بر اثر گرانشي ، فشار تابشي خورشيد نيز باعث پهن شدگي و تغيير توزيع ذرات مي شود.در نتيجه توزيع جرم در توده ذرات دچار تغيير مي شود و براي پيش بيني شدت بارش، نيازمند تعيين توزيع ذرات هستيم.

پيش بيني هاي اوليه نشان مي داد كه در سال 1385 يك افزايش نسبي در شدت بارش اسدي اتفاق خواهد افتاد. McNaught & Asher (از رصدخانه آرماق در ايرلند) پيش بيني كردند كه بارش اسدي امسال در ساعت  UT 4:45 (8:15 به وقت رسمي ايران) 28 آبان 1385 با عبور زمين از ميان توده ذرات سال 1932 به اوج خود برسد. اين دو محقق ZHR بارش اسدي امسال را 120 تخمين زدند.

 Mikhail Maslov (از كشور روسيه) با كمك محاسبات مداري ذرات دنباله دار ، نشان داد كه امسال زمين از بين ذراتي عبور مي كند كه از  عبور سال 1932 دنباله دار تمپل-تاتل به جا مانده اند. محاسبات او نشان مي دهد كه زمين از فاصله 0.00013 واحد نجومي مركز اين توده عبور مي كند.وي ZHR حاصل از آن را 35 تخمين زد. ضمنا" خاطر نشان مي كند كه بارش شهابي اسدي از چند روز قبل شروع مي شود بطوريكه بيشينه ذرات زمينه در شامگاه 26 آبان رخ خواهد داد.

Mikiya Sato (از كشور ژاپن) فاصله توده 1932 را 0.0001 واحد نجومي محاسبه مي كند. وي نشان مي دهد كه در بارش شهابي اسدي سال 1969 نيز زمين از نزديكي توده 1932 عبور كرده است اما در آن زمان فاصله زمين از اين توده نصف اين مقدار بوده است. در آن سال بيشترين نرخ بارش شهابي به حدود 200 رسيد. بنابراين وي نيز زمان اوج بارش را صبح 28 آبان مي داند اما ZHR بارش اسدي امسال را بين 100 تا 150 تخمين مي زند.  Jeremie Vaubaillon (محقق فرانسوي از موسسه فن آوري كاليفرنيا) زمان اوج بارش را 8:28 صبح 28 آبان با ZHR حدود 100 مي داند.

نكته اي كه تمام كارشناسان بر آن اتفاق نظر دارند اين است كه اوج بارش اسدي امسال با عبور زمين از ميان توده 1932 در صبح 28 آبان رخ خواهد داد. اما پيش بيني مي شود كه ذرات اين توده كم جرم باشند بنابراين شهابهاي اسدي امسال نسبتا" كم نور خواهند بود.

رصد بارش هاي شهابي

 نخستين پرسش منجمان آماتور برای آغاز رصد بارش های شهابی اين است که چه چيز هايی را بايد رصد کنيم؟ چگونه رصد کنيم و رصد هايمان را ثبت کنيم ؟ پاسخ اين پرسش وابسته به هدف از رصد بارش شهابی است. گاهی رصدگر با وجود آنکه دلباخته ی زيبايی های آسمان شب است اما فقط به منظور تماشای اين پديده چشم به آسمان دوخته است . او از ديدن هر تير شهاب لذتی بی اندازه می برد . اما رصدگر ديگری قصد دارد در کنار اين شوق زيبا ، کار علمی انجام دهد . در اين حالت بايد در ثبت مواردی از بارش شهابی کوشش کند تا گزارش او کاربرد علمی داشته باشد . هر شهابی که در آسمان ظاهر می شود ، دارای مشخصاتی است که لازم است ابتدا با آنها آشنا شويم :

   قدر :

شهاب ها هم مانند ستاره ها درخشندگی متفاوتی دارند که با مقياس قدر بيان می شود.قدر شهاب بيانگر مقدار روشنايی آن در هنگام اوج درخشش است. قدر شهاب را به کمک مقايسه ی درخشندگی اش با ستاره ها می توان تعيين کرد که البته اين کار تقريبی است و با تمرين و تجربه می توان دقت آن را بالا برد

  طول رد:

برخی از شهاب ها رد بلند و برخی ديگر ردی کوتاه دارند . طول ظاهری مسيری که يک شهاب طی می کند طول رد گفته می شود و بر حسب درجه بيان می شود. برای اندازه گيری اين کميت می توانيد از همان مقياس های رايج زاويه سنجی استفاده کنيد .

  رنگ:

شهاب ها رنگ های مختلفی دارند . وقتی جسم سازنده ی شهاب ( شهابواره ) وارد جو می شود ، با برخورد به مولکول های گاز می سوزد و گرمای آن موجب يونيزه شدن گازهای اطراف می شود . رنگ شهاب نشان دهنده ی رنگ عنصری است که بيش از همه يونيزه شده است .

  مدت دوام:

درخشش شهاب ها نا پايدار است و به سرعت خاموش می شوند. شما فقط می توانيد شهاب ها را بر حسب مدت دوامشان به چند دسته سريع ، متوسط و کند تقسيم کنيد .

  دود:

 بعضی از شهاب ها پس از خاموشی ، از خود در آسمان رد دود مانندی به جا می گذارند. دود آذر گوی ها ، يعنی شهاب های پرنورتر از سياره زهره تا چند دقيقه در آسمان ديده می شود. اما سرانجام برا ثر جابه جايی لايه های جوی ، پخش و ناپديد می شود .

سرعت ساعتی سمت الرأسی :

مهمترين مشخصه هر بارش ، تعداد شهاب های آن است . بارش های شهابی هر سال در زمان مشخصی روی می دهند . در دوره ای چند روزه ، هنگامی که زمين از مدار دنباله دار مزبور می گذرد . تعداد شهاب ها به ميزان قابل توجهی افزايش و سپس کاهش می يابد . بيشترين تعداد شهاب های هر بارش را با کميتی به نام " سرعت ساعتی سمت الرأسی " ( ZHR ) بيان می کنند . ZHR تعداد شهاب های قابل مشاهده برای يک نفر در مدت يک ساعت و در شرايط مناسب است . يعنی در شرايطی که کانون بارش در سمت الرأس ( بالاترين نقطه در آسمان ) و آسمان کاملا" صاف و تاريک باشد. منظور از آسمان تاريک ، آسمانی با حد قدر ۶/۵ است.

كاري كه يك رصدگر بايد انجام بدهد تعيين شهاب بارشي و شمارش و تخمين مشخصات آن است. براي اينكه وقت و تمركز از دست نرود مي توانداز يك همكار براي يادداشت نكات بهره بگيرد.پس از پايان رصد مي توان  آن را در اختيار مراكز نجومي معتبر قرار داد و به بررسي و تجزيه وتحليل داده ها پرداخت.

رصد بارش هاي اسدي

 در سالهاي گذشته كه بارش اسدي به صورت رگبار شهابي (بيش از 1000 شهاب در ساعت) ظاهر شد ديگر فرصتی برای ثبت تمام مشخصات شهاب ها نبود. در چنين شرايطی  رصدگران مهمترين مشخصه ها مثل تعداد شهاب های بارش در بازه های زمانی مختلف و وضعيت رصدی آسمان(  مثل حد قدر و در صد ابری بودن آسمان ) را ثبت مي كنند. اما وقتي تعداد شهابها خيلي زياد نباشد ثبت مشخصات شهابها امكان پذير است.

اوج بارش شهابي امسال زماني رخ مي دهد كه در ساكنان آسيا و ازجمله ايران در نور روز قرار دارند. بنابراين اگر پيش بيني ها درست باشد رصدگران ايراني اوج بارش را نخواهند ديد.

 امسال نور هلال ماه پير چندان مزاحم رصد نخواهد بود. در زمان اوج پيش بيني شده ، ساكنين غرب اروپا ، شمال غرب آفريقا و شمال شرق آمريكا بهترين شرايط را دارند چرا كه در شب قرار دارند و كانون بارش شهابي اسدي در ارتفاع قابل توجهي است. همانطور كه اشاره شد علاوه بر اوج پيش بيني شده ، بارش شهابي اسدي از چند روز قبل فعاليت معمولي خود را داردو شهابهاي آن قابل مشاهده خواهند بود. با توجه به پيش بيني ها بهترين زمان رصد سحرگاه 28 آبان خواهد بود. در اين زمان كانون بارش در ارتفاع خوبي است ضمن اينكه رصدگران ايراني اين شانس را خواهند داشت كه بخشي از شهابهاي اسدي را قبل از اوج آن ببينند. هر چه رصدگاه انتخابي شما تاريكتر باشد امكان مشاهده شهابهاي بيشتري خواهيد داشت.

  منبع : www.nssra.ir

  نويسنده  : امیر حسن زاده

اختر شناسان دانشگاه "مینسوتا"با استفاده از تلسکوپ فضایی "اسپیتزر" موفق به مشاهده غبارهای کیهانی در مکانی شدند که تا کنون تصور آن نمی رفته است .

 تا کنون تصور می شده است غبارهای کیهانی که ذرات بنیادین ستاره ها ,سیارات, بدن ما و کلیه موجودات زنده را تشکیل می دهند ,حاصل انفجارات عظیم و ناگهانی ستاره های غول آسا ی در حال مرگ هستند. اما ظاهرا این انفجارات _ که ابرنواختر _ خوانده می شوند نمی توانند عامل بوجود آمدن تمامی غبارهای کیهانی باشند ,چرا که مشاهدات صورت گرفته بااسپیتزر گویای این احتمال است که منشا غبار های اولیه برای ایجاد ستاره های پر جرم تر مرگ ستاره های کم جرم تر است .

 اگرچه پدیده ای کم اهمیت تر از ابرنواخترها عامل تشکیل ستاره ها شناخته شده است اما نباید این نکته را ار نظر دور داشت که شناخت منشا اصلی غبار ها ما را در شناخت چگونگی شکل گیری ستا ره ها و  منظومه های  خورشیدی یاری می کند .

 کشف غبارهای کیهانی در اعماق خوشه کروی M15  موجب شگفتی بسیاری شد.این خوشه کروی حاصل تجمع صد ها هزاران ستاره است که تولدشان به 12.5 بیلیون سال  پیش و شاید هم به روزهای آغازین تولد کهکشان راه شیری ما  بر می گردد.ستاره های M15 از بسیاری جهات مشابه  خورشید ما هستند البته برخی از آنها  در حال گذراندن مراحل پایانی حیات خود هستند ,چیزی که خورشید ما نیز روزی تجربه خواهد کرد ,در این حالت ستاره ها به غول های سرخ تبدیل می شوند. با مشاهده دقیق تر M15مشخص شد که عامل ایجاد غبارها  در این خوشه کروی غولهای سرخ آن هستند که با ایجاد باد های شدید ذرات غبار را در فضا پراکنده می سازند.

شگفت انگيز ترين نكته راجع به اين كشف مقدار انبوه غبار هايي است كه درM15  تشكيل شده اند.برای توضیح این  مساله باید دانست که ستاره هاي این خوشه کروی حاوي مقدار خيلي كمي فلز هستند (در اختر شناسي اصطلاح "فلزات"  به عناصري اطلاق می شود كه سنگين تر از هيدروژن و هليوم باشند )در حالیکه برای تشكيل  هسته ذرات بسيار كوچك در سيليكون ها و ساير عناصري كه با تجمعشان ذرات غبار راتشكيل دهند وجود فلزاتی همچون  کربن اکسیژن و نیتروژن لازم است.اما ستاره هاي  پيرترM15 که شايد شبيه اولين ستاره هاي موجود در جهان باشند عموما حاوی عناصر هيدروژن و هليوم هستند كه هنوز به  گونه اي تر كيب نشده اند كه عناصر بسيار سنگين تر فلزي را تشكيل دهند.در ستاره ها با مقادير بيشتري از عناصر سنگین ,كربن و اكسيژن در لايه سطحی ستاره با هم تركيب مي شوند تا گاز مونواكسيد كربن را تشكيل دهند .اما M15 فاقد عناصر سنگین به میزان کافی است و به خاطر كمبود اكسيژن  كربن ها آزاد مي مانند و ذرات غبار راتشكيل مي دهند.در واقع این عامل موجب افزایش مقدار غبار ها در این خوشه کروی شده است.

در ادامه بررسی های انجام شده بر روي اين خوشه كروي مشخص شد که اگرچه ستاره های کوچک و کم جرم از حیث داشتن عناصر سنگین غنی نیستند اما همین ستا ره ها ی کم جرم هنگامی به غول های سرخ تبدیل شوند ,می توانند بخوبی غبار تولید کنند. پس این احتمال وجود خواهد داشت که غبار های حاصله با گاز های بین ستاره ای ترکیب شوند تا ستا ره ها و سیارات  جدیدی را تشکیل دهند یعنی تقریبا همان چیزی که در حدود 13 بیلیون سال پیش رخ داد.

  منبع : http://www.spaceref.com/

  نويسنده  : پوپک سیدان

اختر شناسان با بهره گیری از تلسکوپ رادیویی VLA موفق به کشف ساختاری حلقه مانند در اطراف خوشه کهکشانی Abell 3376 شدند.

دکتر جویدیپ بچی رهبر این تحقیقات از مرکز نجوم و اختر فیزیک دانشگاه پون هندوستان در این باره می گوید:به احتمال زیاد این حلقه عظیم از امواج حاصل از برخورد یک خوشه کهکشانی کوچک با خوشه اصلی پدید آمده است و هم اکنون امواج رادیویی از خود گسیل می کند.

این حلقه به وسعت 6 میلیون سال نوری به دور خوشه کهکشانی Abell 3376 در فاصله 600 میلیون سال نوری از زمین قرار داد و مهمترین عامل  آشکار شدن آن، چرخش سریع الکترون ها در خطوط میدان مغناطیسی بین کهکشانی بوده که در نتیجه منجر به گسیل امواج رادیویی شده است.

به خاطر حساسیت بسیار بالا و توان تصویر برداری رادیویی فوق العاده VLA حتی در چنین فاصله ای نیز امواج بسیار ضعیف رادیویی توسط این تلسکوپ دریافت می شوند.

علاوه بر این اختر شناسان با استفاده از تلسکوپ رصدخانه پرتو ایکس XMM-Newton آژانس فضایی اروپا با دیگر به بررسی این خوشه کهکشانی بسیار عجیب پرداختند.

گاستاو بی لیما نتو از موسسه ستاره شناسی و ژئو فیزیک واقع در سائو پائالو برزیل در این باره می افزاید: توانایی بسیار بالای این تلسکوپ ما را قادر ساخت تا گسیل پرتو های ایکس را از منطقه ای کمربند مانند در اطراف این خوشه کهکشانی نسبتا فعال کشف کنیم.

مشاهدات اخیر ما در طیف پرتو ایکس خبر از برخوردی نسبتا عظیم بین دو خوشه کهکشانی کوچک، در گذشته ای نه چندان دور می دهند و حاصل این برخورد باعث یکی شدن دو خوشه و تشکیل خوشه کهکشانی بزرگتر شده است.چنین پدیده ای پس از انفجار بزرگ در رده رویداد های پر انرژی طبقه بندی می شود.اگر بخش کوچکی از انرژی حاصل از چنین برخورد هایی به الکترون ها انتقال یابد، باعث گسیل امواج رادیویی شده و در نهایت توسط تلسکوپ VLA دریافت خواهند شد. اما سوال این است که چگونه چنین پدیده ای اتفاق می افتد؟

دانشمندان چنین بر آورد می کنند که انرژی حاصل از برخورد خوشه های کهکشانی می تواند خورشید را تا بیست هزار تریلیون سال دیگر همچنان درخشنده و فروزان نگاه دارد!

بچی می افزاید: به عقیده ما امواجی که باعث تحریک الکترون ها شده ناشی از برخورد خوشه کهکشانی نسبتا کوچک با مرکز خوشه ای بزرگ تر بوده است.وقتی چنین اجرام عظیمی با سرعتی غیر قابل تصور با یکدیگر برخورد می کنند موجی بسیار عظیم در فضای گازی اطراف آنها بو جود می آید و این موج رفته رفته با سرعتی برابر هزاران کیلومتر بر ثانیه از خوشه فاصله می گیرد. 

تصور کنید وقتی هواپیمایی عظیم با سرعت مافوق صوت هوا(گاز) را در می نوردد، زمانی که این هواپیما از بالای سر تان عبور می کند، شما صدای نسبتا گوش خراش امواج را می شنوید.در واقع ساختار حلقه مانند رادیویی که پیرامون خوشه کهکشانی  Abell 3376 قرار دارد از چنین موجی پدید آمده است.

در حالی که این نظریه توسط مشاهدات و تصاویر رصد خانه پرتو ایکس  XMM-Newton ، ماهواره پرتو ایکس ROSAT و همچنین شبیه سازی های رایانه ای تایید گردیده است ، مکانیزم تولید چنین امواجی هنوز هم در پرده ای از ابهام قرار دارد.

دانشمندان گمان می کنند که نواحی نسبتا نا آرامی مانند Abell 3376 می توانند منشا پرتو های کیهانی باشند.پرتو های کیهانی پروتون هایی(هسته‌ مركزی اتم) می باشند که سرعت آنها نزدیک به سرعت نور است و به عقیده دانشمندان انرژی حاصل از برخورد بین خوشه های کهکشانی توان تحریک چنین پرتو هایی را دارا می باشد.البته منشا و نحوه  تولید این پرتو ها هنوز مشخص نگردیده  است.

این برای نخستین بار است که چنین مشاهداتی پیرامون این امواج صورت گرفته و داده های جدید دانشمندان را در آگاهی هر چه بیشتر پیرامون شکل گیری کهکشان ها  و نحوه قرار گرفتن شان در یک خوشه،میدان مغناطیسی بین خوشه ها با منشا ای نا معلوم و همچنین یافتن منشا امواج کیهانی، یاری خواهد نمود.

  منبع : NATIONAL RADIO ASTRONOMY OBSERVATORY

  نويسنده  : اسماعیل مروجی

تلسكوپ فضائي هابل ، رصد خانه پرتو ايكس چاندرا و رصد خانه اختر شناسي راديوئي ملي با كمك يكديگر اين تصوير تركيبي از خوشه كهكشاني MS0735.6+7421   كه در فاصله حدود 2.5 بيليون سال نوري از زمين قرار دارد را تهيه كردند. اين خوشه داراي چندين كهكشان است كه توسط گرانش به هم نگه داشته شده اند. يك ابر سياهچاله فوق حجيم نيز ذر قلب اين خوشه پرسه مي زند كه حجمي بيشتر از يك بيلوين جرم خورشيدي دارد. نواحي قرمز ، فورانهاي دوقلوي مواد هستند كه از سياهچاله به بيرون جريان دارند.

اين تصوير سه نما از ناحيه اي را نمايش مي دهد كه اختر شناسان آن را با تركيب كردن ،  تبديل به يك تصوير كردند. نماي اپتيكي خوشه كهكشاني كه توسط دوربين پيشرفته تلسكوپ هابل گرفته شده است چندين كهكشان را نشان مي دهد كه گرانش آنها را به هم نگه داشته است.

گاز داغ با حرارتي معادل 50 ميليون درجه در فضاي بين كهكشانها پراكنده است. اين گاز پرتو هاي ايكس گسيل مي كند كه در تصويري كه توسط رصد خانه پرتو ايكس گرفته شده به رنگ آبي ديده مي شود. بخش پرتو ايكس تصوير ، حفره هاي بسيار بزرگي در گاز را نشان مي دهد كه قطر هر كدام از آنها 640 سال نوري يعني حدود هفت برابر قطر كهكشان راه شيري مي باشد.

 حفره ها توسط ذرات بار داري پر شده اند كه گرداگرد خطوط ميدان مغناطيسي مي چرخند و امواج راديوئي گسيل مي كنند كه در تصوير گرفته شده توسط شبكه تلسكوپ بسيار بزرگ نيو مكزيكو در ماه ژوئن 1993 به رنگ قرمر نشان داده شده است. اين حفره ها توسط فورانهاي ذرات باردار كه تقريبا با سرعت نور توسط ابر سياه چاله پرتاب مي شوند بوجود آمدند.           

  منبع : universetoday.com

  نويسنده  : فرشید کریمی

فضا پیمای AKARI آژانس فضایی ژاپن در ادامه ماموریت نقشه برداری فرو سرخ از آسمان ، ابرهای ماژلانی را به تصویر کشید.این ابرها همچون ماهواره ای در اطراف کهکشان راه شیری قرار دارند وبا فاصله ای برابر 160 هزار سال نوری از ما در گروه کهکشان های نا منظم طبقه بندی می شوند. 

فضا پیمای  AKARI  که هم اکنون در حال پایان داده به بخش نخست ماموریت خود می باشد ، تقریبا تمام آسمان را در طیف فرو سرخ بررسی نموده است.در این بین AKARI توانسته است بزرگترین نما در طول موج فرو سرخ  از کهکشان ابرهای ماژلانی را با وضوح بسیار بالا به تصویر بکشد. با توجه به پارامتر های نجومی ابر ماژلانى بزرگ در فاصله 160 هزار سال نوری ، همسایه ای بسیار  نزدیک به کهکشان راه شیری می باشد، جایی که منظومه شمسی نیز به آن تعلق دارد. به عقیده دانشمندان این کهکشان با جمعیت ده هزار میلیونی ،یک دهم کهکشان راه شیری ستاره در خود جای داده است. ابر ماژلانى بزرگ فقط از نیم کره جنوبی زمین قابل رویت است.

 نمایی از ابر ماژلانى بزرگ در طیف مرئی

نخستین تصویر توسط  نقشه بردار فرو سرخ FIS فضا پیمای AKARI بدست آمد و در آن نحوه توزیع مواد بین ستاره ای (ذرات گاز و غبار) در نقاط مختلف کهکشان مشخص گردید.ذرات گاز و غبار در اثر دمای ستارگان تازه متولد شده اطرافشان  گرم شده و انرژی حاصل را در طیف فرو سرخ گسیل می کنند. گسیل امواج فرو سرخ گویای این حقیقت است که در منطقه مذکور ستارگان بسیاری در حال شکل گیری می باشند.چنین فعالیتی در کهکشان ها انفجار ستاره ای خوانده می شود.

 با برسی تضاد بین توزیع  ستارگان و مواد بین ستاره ای ، ماهیت ابر های ماژلانی بزرگ بیش از پیش برای اخترشناسان آشکار شد. در واقع مواد بین ستاره ای ساختار صفحه مانندی را پدید می آورند، در حالیکه ستارگان در ناحیه  دوک مانند در نیمه پایین تصویر مشخص اند؛به بیان دیگر این دو گروه به طور آشکار جای خود را تغییر داده اند. به عقیده دانشمندان این جابجایی در اثر نیروی گرانش کهکشان راه شیری صورت گرفته است.

ناحیه درخشانی که در پایین تصویر مشخص شده ، سحابی رتیل (ابرى طلاماهى) می باشد که خود یک زایشگاه ستاره ای است.

نمایی از  ابر ماژلانى بزرگ در طیف فرو سرخ

تصویر دوم نیز توسط  دوربین نزدیک به طیف  فرو سرخ IRC فضا پیمای  AKARIتهیه شده و بخشی از ابر ماژلانى بزرگ در آن مشخص است. در این تصویر علاوه بر ابرهای بین ستاره ای تعدا زیادی از ستارگان همانند نقاط سفید رنگ مشخص گردیده اند.با مشاهده این تصویر دانشمندان قادر خواهند  بود ،چرخه ستاره ای در این کهکشان را بررسی نمایند. چرخه ستاره ای بدین گونه است که ابتدا گازهای موجود در سحابی ها ستارگان را شکل می دهند و پس از مرگ ستاره دوباره به سحابی  باز می گردند.

نمایی از ابر ماژلانى بزرگ در طیف نزدیک به فرو سرخ

 دانشمندان امیدوارند با بهره گیری از داده های فضا پیمای  AKARIبرای یکی از اسرار آمیز ترین سوالات کیهان شناسی، یعنی نحوه شکل گیری و تکامل کهکشان ها از جمله کهشان راه شیری ، پاسخی بیابند.

  منبع : ESA news Release

  نويسنده  : اسماعیل مروجی

ناسا امروز اعلام کرد که قصد دارد ماموریت های دیپ ایمپکت (برخورد عمیق) خود را افزایش دهد و فضاپیما هایی را برای فرستادن به دیگر دنباله دارها آماده کند

ناسا امروز پی خبری اعلام کرد که پیشنهاد  دانشگاه مریلند را برای ارسال فضاپیمای دیپ ایمپکت بر بروی دنباله دار Boethin پذیرفته است .اولین ماموریت دیپ ایمپکت با برخورد این فضاپیما بر روی دنباله دار تمپل 1 در 1 جولای 2005 با موفقیت انجام شد و اکنون محققان و دانشمندان امیدوارند تا این بار بتوانند اطلاعات جدیدی را در مورد دنباله دار Boethin بدست آورند و بوسیله ی آن نظریه های خود را در مواردی چون ماهیت دنباله دار ها و چگونگی شکل گیری آن ها و دیگر موضوعات مثل تاثیر آن ها در پیدایش و تکامل زمین ارتقا ببخشند . هدف اصلی دانمندان از انجام چنین ماموریتی این است که تغییرات احتمالی داده های خود از تمپل 1 را با داده های بدست آمده از Boethin مقایسه کنند زیرا به این نتیجه رسیده اند که تغییرات میان دنباله دار ها بسیار مهم است . در واقع آن ها به دنبال یافتن نتایج منحصر به فرد بدست آمده از تمپل 1 بر روی دیگر دنباله دار ها هستند . بنا به گفته ی میشل هرن ، مدیر پروژه دیپ ایمپکت هنوز بخش هایی از فضاپیما سالم و قابل استفاده است و آنها امیدوارند که سفینه را برای ماه دسامبر 2005 به سوی Boethin هدایت نمایند . این ماموریت جدید DIXI نامیده خواهد شد که بر پایه ی تحقیقات و تجربیات توسعه یافته ی ماموریت دیپ ایمپکت استوار است و همانند پروژه ی دیپ ایمپکت ماموریتی مشترک میان JPL ، دانشگاه مریلند و شرکت هوافضا و تکنولژی بال می باشد .

ناسا مجبور است برای پیشبرد اهداف فضایی خود در دهه های آتی بیش از پیش در اندیشه حفظ جان فضا نوردان در برابر تشعشعات کیهانی باشد.

خوشبختانه در طول سالهای اخیر تحقیقات گسترده ای در زمینه تاثیرات تشعشات کیهانی بر موجودات زنده و ساخت پناهگاه های فضایی به منظور حفظ جان فضانوردان در برابر این تشعشعات صورت گرفته است.در گزارشی که هفته گذشته از سوی دانشگاه کلرادو با عنوان " اکتشافات فضایی وخطرات تشعشعات کیهانی" به چاپ رسید ,خطرات سفر های فضایی و محدودیتهای تکنولوژیکی برای حفظ سلامتی فضانوردان به خصوص باتوجه برنامه های بازگشت به ماه تا سال 2020 و سفر انسان به مریخ  تشریح  شده است.

 این گزارش علاقه و توجه بسیاری را به خود جلب کرده است که سر آغاز بسیار مهمی در جهت برانگیختن توجه برنامه ریزان  ناسا به حفظ جان فضانوردان, به کار گیری تکنولوژی حفاظتی  به این منظور و پیش بینی دقیق تر طوفانهای خورشید, در کنار برنامه های ماجراجویانه فضایی محسوب می شود .

آنچه مسلم است آن است که فضا نوردان در مقابل انبوهی از تشعشعات کیکهانی همچون امواج ناشی از انفجارات سوپرنوا و هجوم ذرات پر انرژی خورشید که دردام میدان مغناطیسی زمین گرفتارمی شوند, بی دفاع هستند.این مساله منجر به ابتلا به بیماریهای های خطرناکی نظیر انواع سرطانها,آب مروارید ,ناراحتی های قلبی وگوارشی و بیماریهای تنفسی می شود.تشعشعات کیهانی همچنین بر سیستم مرکزی اعصاب انسان اثر می گذارند و موجب  بروز حالت تهوع و استفراغ می شوند که درشرایطی که فضا نوردان لباسهای فضایی بر تن دارند, می تواند  حتی منجر به مرگ  آنان شود .

بر اساس این گزارش طوفان عظیم خورشیدی آگوست 1972  که در فاصله بین ماموریت های آپولو 16 و 17 رخ داد, می توانست منجر به مرگ فضا نوردان درآن زمان شود اگر تاریخ این دو ماموریت همزمان با بروز طوفان خورشیدی  تعیین می شد. بنا براین لازم است به منظور جلوگیری از بروز خطرات احتمالی زمان وقوع طوفانهای خورشیدی به  طور دقیق پیش بینی شود.  

 این گزارش  همپنین به طرح موضوع "پناه گاههای فضایی" برا ی حفاظت از فضانوردان در مقابل اشعه های مضرکیهانی می پردازد. این  گونه پناه گاهها می توانند هم در داخل سفینه های فضایی ساخته شوند و هم بر سطح ماه و مریخ.این سر پناهها می توانند بصورت محفظه هایی که جدار خارجی اشان با مخازن آب تماما پوشانده شده باشد ,ساخته شوند زیرا آب به علت دارا بودن هیدروژن به کاهش اثرات زیانبار تشعشعات کیهانی کمک می کند.از پلیمرها نیز که حاوی مقادیر فراوانی هیدروژن هستند هم می توان در ساختن این پنا ه گا هها استفاده کرد. این امکان  همیشه وجود دارد که فضا پیما ها توسط میزان زیادی تشعشعات کیهانی آسیبهای جدی ببینندو یا حتی منفجر شوند و  باید این مساله را در طراحی فضا پیما ها در نظر داشت .خاک سطح ماه و مریخ نیز می تواند در ساخت این سر پناهها استفاده شود بخصوص اگر فضا نوردان مجبور شوند ساعات زیادی را در خارج از فضا پیما به سر برند.در این گزارش پیشنهاد ساخت نوعی سیستم هشدار دهنده رنگی نیز داده  شده است تا در مواقع خطر فضا نوردان به داخل این گونه پناه گاهها پناه برند.

  منبع : http://www.spaceref.com/

  نويسنده  : پوپک سیدان

 يك تحقيق جديد نشان مي دهد كه يك سیارك نزديك به زمين از دو قسمت ناهمگون تشكيل شده و مانند يك زمين و يك ماه مينياتوري در حال رقص به دور يكديگر هستند.

در ماه مه 2001 ، سيارك موسوم به 1999 KW4 از فاصله 4.8 ميليون كيلومتري زمين عبور كرد. دانشمندان رادارها را به سوي آن نشانه گرفته و با اندازه گيري قدرت و زمان برگشت سيگنالها توانستند بسياري از خواص فيزيكي اين سیارک را محاسبه كنند.

تصويربرداري راداري نشان مي دهد كه قسمت بزرگتر كه آلفا ناميده مي شود حدود 1.5 كيلومتر پهنا دارد و اساسا توده شناوري از خرده سنگها است كه توسط جاذبه به هم نگه داشته شده اند. حدود 50 درصد از آلفا فضاي خالي مي باشد.قسمت كوچكتر بتا ناميده مي شود كه اندازه آن حدود يك ربع آلفا است و مانند بادام زميني كشيده است. بتا هر 17 ساعت و از فاصله حدود 2.5 كيلومتري يك بار به دور آلفا مي چرخد.

دانيل شيررز كه عضو گروه مطالعاتي از دانشگاه ميشيگان است مي گويد" اين دو بخش آنقدر به يكديگر نزديك هستند كه زمانيكه يكي از آنها مي چرخد (چرخش آن) باعث حركت ديگري مي شود. "جزئيات اين يافته ها كه در شماره ماه اكتبر 2006 مجله Science  منتشر شدند نشان مي دهند كه آلفا با سرعت نزديك به خرد شدن مي چرخد. آلفا هر سه ساعت يك چرخ كامل مي زند. پژوهشگران مي گويند اگر اين قسمت با سرعت بيشتري مي چرخيد ، مواد از بخش استوائي آن به درون فضا پرتاب مي شدند.   

دانشمندان بر اين باورند كه اين دو قسمت در گذشته متعلق به يك سیارک بزرگتر بودند كه طي يك گذر كه به شكل خطرناكي نزديك به زمين بود از هم جدا شدند. احتمال ديگري نيز وجود دارد: تابش خورشيد بر روي سیارک اصلي باعث شد كه اين سیارک (اصلي) آنقدر سريع بگردد كه باعث شكسته شدن آن شد. به دليل شكل ظاهري ناهمگون ، گاهي سیارکها مي توانند مانند بادبانهاي خورشيدي عمل كنند و نور خورشيد را به دام بياندازند همانطور كه قايقهاي بادي باد را گرفتار مي كنند. سیارک KW4 بعنوان يك سیارک بالقوه خطرناك طبقه بندي مي شود زيرا در مقايسه با سیارکهاي ديگر ، عبور آن نسبتا به زمين نزديك است. با اين حال ، شيررز مي گويد آخرين مشاهدات نشان مي دهند كه امكان برخورد اين سیارک به زمين طي 1.000 سال آينده وجود ندارد.

  منبع : Space.com

  نويسنده  : فرشید کریمی

اخترشناسان با بهره گیری از تلسکوپ فرو سرخ اسپیتزر موفق به شناسایی دو سیاه چاله ابر پرجرم درخشان شده اند.از آنجا که این گونه از سیاه چاله ها برای بلعیدن تدریجی مواد اطراف خود نیازمند زمانی نسبتا طولانی هستند،مواد باقی مانده گرم شده و انرژی بسیار زیادی تولید می نمایند که در نتیجه باعث افزایش میزان درخشندگی آنها می گردد.

بنابر نظریه ای، انرژی حاصل از این پدیده چنان زیاد است که می تواند فرایند شکل گیری ستارگان یک کهکشان را به طور کل مختل نماید.

 دانشمندان بر این عقیده بودند که هنگام برخورد دو کهکشان ، سیاه چاله های پر جرم مرکزی شان با یکدیگر ترکیب شده و یک سیاه چاله ابر پرجرم (اختروش) بو جود می آورند.این سیاه چاله بلا فاصله همچون همدمی سیری ناپذیر شروع به بلعیدن مواد اطراف خود می نماید.از آنجا که ذرات گاز و غبار اطراف ،همچون پوششی مانع از رسیدن امواج ساطع شده از این سیاه چاله می شود، مشاهده فرایند بلعیدن مواد و تولید انرژی، بوسیله تلسکوپ ها ممکن نیست.

از مدتی پیش این گونه تصور می شد که برخی از سیاه چاله سرانجام اشباع (سیر) خواهند شد، تا این که این اتفاق افتاد.در این هنگام سیاه چاله ها انرژی بسیار  زیادی از خود ساطع نموده و  تمام موارد اطراف خود (از جمله ذرات گاز و غبار) را از بین می برند.همانطور که پیش از این نیز اشاره شده گاهی اوقات این انرژی بدان حد زیاد است که می تواند تمامی مواد مورد نیاز برای شکل گیری ستارگان یک کهکشان را نابود سازد.

بر طبق تحقیقات دکتر ماریا دل کارمن پولتا از دانشگاه ایالتی کالیفرنیا، دو سیاه چاله ابر پر جرم تازه کشف شده، در پوششی از ذرات گاز و غبار بسیار چگال احاطه شده اند و گسیل مقدار زیادی انرژی باعث آشکار شدن شان گردیده است.

 او می افزاید: سیاه چاله همیشه به هنگام بلعیدن مواد اطراف خود انرژی فراوانی از خود ساطع می کنند.هنگامی که جرمی  وارد سیاه چاله می شود، متعاقب آن انرژی آزاد می گردد.هر چه  که مقدار ماده زیاد شود انرژی آزاد شده نیز افزایش می یابد.زمانی که این میزان انرژی از حد خاصی فراتر رود سیاه چاله تمامی مواد اطراف خود را نابود می سازد. دانشمندان توانستند با برسی میزان درخشندگی سیاه چاله، مقدار انرژی گسیل شده را اندازه گیری کنند. پولتا در تحقیقات خود به این نتیجه رسید که این سیاه چاله ها سه میلیارد بار از خورشید پر جرم تر  بوده و قادرند 68 منظومه شمسی در سال و یا یک خورشید را در هفته ببلعند.  در این بین پوششی از ذرات گاز و غباری که در اطراف این گونه از سیاه چاله ها وجود دارند ، محاسبه میزان درخشندگی آنها را پیچیده می کنند.زیرا این ذرات مقداری از انرژی ساطع شده را جذب و مجددا آن را به صورت امواج فرو سرخ گسیل می کنند.

با استفاده از اپتیک فرو سرخ تلسکوپ فضایی اسپیتزر، پولتا به همراه تیم تحقیقاتی خود موفق شدند میزان انرژی جذب شده توسط  پوشش گاز و غبار را تعیین نمایند؛در نتیجه با دانستن این مقدار، میزان درخشندگی حقیقی سیاه چاله ها نیز مشخص گردید. علاوه بر این گروهی از متخصصین با بهره گیری از رصدخانه پرتو ایکس  چاندرا سازمان فضایی ناسا ، میزان ذرات گاز و غبار اطراف سیاه چاله ها را نیز محاسبه نمودند.

به عقیده پولتا چنین درخششی گویای این حقیقت است که تمامی ذرات گاز و غبار باید مدت ها پیش از بین رفته باشد، به بیان دیگر این سیاه چاله هم اکنون در اوج فعالیت خود  به سر می برد.

 اگر چه که چنین پدیده هایی در مدل های نجومی پیش بینی شده اند، اما بسیاری از اخترشناسان با برخی خصوصیات سیاه چاله های ابر پر جرم آشنایی ندارند. به دلیل برخی مشکلات، تا کنون این گونه از سیاه چاله ها به دقت مورد مطالعه و بررسی قرار نگرفته بودند.

نقش سیاه چاله در شکل گیری کهکشان ها هنوز هم در پرده ای از ابهام قرار دارد.ما در واقع به بخشی از زندگی یک سیه چاله نگریسته ایم.بر طبق مدل های نجومی این گونه از سیه چاله ها می بایستی  مواد اطراف خود را از مدت ها پیش نابود ساخته باشند.

نتایج این تحقیقات در  ماه مه سال 2006 میلادی در ژورنال اخترفیزیک به چاپ رسید.

  منبع : Spitzer news Release

  نويسنده  : اسماعیل مروجی

اخترشناسان برای نخستین بار با استفاده از تلسکوپ فرو سرخ اسپیتزر موفق به مشاهده دو کهکشان دور دست در دوران نوزادی کیهان شدند.  

این کهکشان ها پیش از این نیز در سال 2003  میلادی در تصویر فرا ژرف هابل HUDF (پروژه نقشه برداری میدان دید باز تلسکوپ هابل )کشف شده بودند، با بهره گیری از  تصاویر فرا ژرف تلسکوپ فرو سرخ اسپیتزر ، دانشمندان توانستند از وجود این اجرام سماوی اطمینان حاصل کرده و علاوه بر آن به اندازه گیری میزان جرم و سن آنها بپردازند.

 یافته های این تحقیقات در آگاهی هرچه بیشتر ما پیرامون منشا شکل گیری و تکامل تدریجی کهکشان ها،بویژه کهکشان راه شیری از اهمیت ویژه ای برخوردار است. اگرچه که آنالیز داده های تلسکوپ هابل به تنهایی  برای گروه  تحقیقاتی لابی ممکن نبود،لیکن با بهره گیری از تلسکوپ فضایی اسپیتزر آنها به اطلاعات اساسی در زمینه تحقیقات شان دست یافتند.

ایو لابی ،ریچارد بونز  و کارت اینگورت  از رصد خانه UCO/Lick دانشگاه ایالتی کالیفرنیا به همراه ماری جین فرانکس از رصد خانه لیدین با استفاده از دوربین فوق العاده حساس آرایه ای تلسکوپ فرو سرخ اسپیتزر به بررسی کهکشان های تصویر فرا ژرف هابل پرداختند.

 این دو  کهکشان در زمان نوزادی کیهان(تنها 700 میلیون سال پس از انفجار بزرگ) مشاهده شده اند؛ زمانی که فقط 5 درصد از سن کیهان می گذشت.این دو به گونه ای از کهکشان های اولیه کوچک تعلق دارند که دو سال پیش توسط بونز ، فرانکس و اینگورت کشف شده بودند.تعداد اندک این کهکشان ها گویای این حقیقت است که در مقایسه با سایر کهکشان های پر جرم، این گونه کهکشان ها در دوره کوتاهی، به سرعت از تعداد اندکی ستاره شکل گرفته اند.

به دلیل تعداد کم کهکشان های دور، جستجو و اندازه گیری میزان جرم آنها از اهمیت خاصی برخوردار است.

لابی می افزاید : اسپیتزر یک ماشین شگفت انگیز است.مشاهده کهکشان های دور دست در فاصله 12.7 میلیارد سال نوری بوسیله تلسکوپ  0.85 متری موفقیتی بسیار بزرگ محسوب می شود.اگرچه که اخترشناسان پیش از این نیز  موفق به مشاهده دور دست های کیهان شده اند، اما این برای نخستین بار است که خصوصیات فیزیکی(جرم، سن و...) کهکشان های دور ،با چنین دقتی محاسبه می گردد. به عقیده من بدون تلسکوپ اسپیتزر ما حتی قادر به اثبات وجود این دو کهکشان نبودیم چه برسد به اینکه به محاسبه جرم و یا سن آنها بپردازیم.

داده ها حاکی از آنند که دو کهکشان تازه کشف شده با سنی بین  50 تا 300 میلیون سال و جرمی برابر یک صدم جرم کهکشان راه شیری متعلق به سامانه های کهکشانی اولیه می باشند که در دوران نوزادی کیهان شکل گرفته اند.با وجود  این موفقیت دانشمندان  امیدوارند در نقشه برداری های آتی،کهکشان های جوان تر نیز کشف خواهند شد.

مراحل گسترش کیهان و شکل گیری کهکشان ها پس از انفجار بزرگ

500 میلیون سال پس از انفجار بزرگ تحت عنوان دوران تاریک یاد می شود، زیرا در این زمان ابر هایی از گاز هیدروژن  کل کیهان را فرا گرفته بودند ، مانع از رسیدن نور کهکشان های دور به ما می شدند.اخترشناسان بر این باورند که کهکشان های متعلق به این دوره، توانایی گسیل امواج کافی برای گذر از مه کیهانی و تغییر کیهان به پلاسما و در نهایت حالت شفاف کنونی را داشته اند. 

گروه تحقیقاتی لابی  در پی یافتن پاسخی برای این سوال است که آیا شکل گیری ستارگان در کهکشان دلیل اصلی از بین رفتن ابر های تیره کیهان بوده است یا خیر؟

 اما محاسبات حاکی از آنند که چنین کهکشان هایی بسیار اندک و کوچک اند.بونز می افزاید :بسیاری از این کهکشان ها در دوران اولیه کیهان وجود دارند ولی کم سو تر از آنند که بتوان با تلسکوپ های کنونی به جستجوی آنها پرداخت.

جای نگرانی نیست زیرا کمک در راه است. اگر تجهیزات جدید بر روی تلسکوپ هابل نصب گردند و یا با بهره برداری از  تلسکوپ فضایی جیمز وب در دهه آتی و همچنین طرح شبکه تلسکوپ های 30 متری زمینی، بار دیگر انقلابی در دانش ما نسبت به کهکشان های دور دست ایجاد می گردد.

لابی در پایان با خوشبینی خاطر نشان کرد که تصویر فرا ژرف هابل هنوز هم اسرار  فراوانی در خود نهفته دارد.با تجهیزات آتی ما قادر خواهیم بود تا با نگاهی کنجکاو  به بررسی هرچه دقیق تر اجرام آسمانی دو دست بپردازیم.

 بنا به گفته دکتر بهرام مبشر دانشمند کیهان شناس ایرانی ، به ازای هر پاسخی که به یک سوال داده می شود، متعاقب آن ده ها پرسش دیگر مطرح خواهد شد.

  منبع : Carnegie Institution news Release

  نويسنده  : اسماعیل مروجی